Christendom domineert nog steeds – op het platteland
Religieuze diversiteit vooral in de grote steden
Hoe zijn kerken, moskeeën, synagogen, tempels en andere religieuze samenkomstplaatsen verspreid over Nederland? En wat zegt dat over ons? Op die vragen geeft een nieuwe interactieve landkaart van de Geodienst van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en het Kadaster antwoord.
1. Christelijke kerken domineren
Nederland heeft niet alleen een christelijke geschiedenis, ook een christelijk heden. Kijkend naar religieuze samenkomstplaatsen, zijn kerken nog steeds in de overgrote meerderheid. De rijkdom aan religies is vooral te vinden in de grote steden. Toch zijn Amsterdam en Rotterdam de enige stedelijke gebieden waar meer dan acht religieuze stromingen zichtbaar aanwezig zijn. In randstedelijke en buitengebieden staan als vanouds vooral christelijke kerken.
2. Klassieke carnavalsgrens
De zogenaamde carnavalsgrens scheidt christelijk Nederland duidelijk in tweeën. De grens ontstond tijdens de Reformatie, toen in het noorden en midden van het land de beeldenstorm plaatsvond. Het overwegend katholieke zuiden kent enkele zustergebieden in met name Gelderland en Overijssel. Vooral in Noord-Holland zijn gebieden te vinden waar het protestantisme en katholicisme gelijk vertegenwoordigd zijn in aantal kerkgebouwen.
3. Gereformeerde Biblebelt
Als kerken specifieker naar denominatie worden ingedeeld, is een driedeling zichtbaar. Opnieuw de klassieke scheiding tussen het katholicisme in het zuiden en het protestantisme daarboven. Met de aanwezigheid van hervormde en gereformeerde kerken tekent ook de Biblebelt zich af in het midden van Nederland. In het noorden valt een grote concentratie protestante kerken op. Drenthe en Flevoland springen eruit door hun geringe aantal kerkgebouwen.
4. Spreiding boeddhisme, jodendom in Amsterdam
In geen enkele Nederlandse gemeente zijn meer moskeeën te vinden dan kerken. Maar Nederland kent nog veel andere, kleinere religies. Zoals deze tien, waarmee de lijst nog niet eens compleet is. Opvallend is de grote verspreiding van boeddhistische tempels door het hele land, op Zeeland na. Ook de grote concentratie joodse synagogen in en om Amsterdam is al zichtbaar op de landelijke kaart.
6. Overal leegstanden kerken
Lege kerken staan door de toenemende secularisatie in het hele land. Uitzondering zijn de gebieden met een lage concentratie kerken (Flevoland en Drenthe) en de Biblebelt. Van de 565 voormalige kerken heeft ruim 60% nog steeds een bijeenkomstfunctie. 122 kerken zijn nu een woning en 61 zijn in gebruik als kantoor.
Benieuwd welke religies je in jouw woonkern vindt? Klik op een gemeente en zie het aantal samenkomstplaatsen per religie in dit gebied.
Geschreven door
Willem Bikker
