Column Kefah: "Ben ik nu een slechte interviewer?"

"Al dertien jaar voer ik intieme gesprekken over de dood, op tv, niet zelden zittend aan een doodskist. Ik sprak mensen die dierbaren hebben verloren; ouders, vrienden, partners, ja zelfs kinderen. Ook luisterde ik naar hen die wisten dat hun eigen einde met rasse schreden naderde.

Ik hoorde over dood door ouderdom, door ongelukken, door ziekte, ja zelfs door geweld. Ik hoorde over hen die de dood koos en over hen die zelf de dood verkozen. Al die ontmoetingen zijn, ook na 13 jaar, intens en raken mij. Maar ik kan de intensiteit dragen omdat er balans is. Enerzijds vanuit het hart betrokkenheid voelen bij de kwetsbare mens die tegenover me zit, anderzijds niet uit het oog verliezen dat ik ook aan het werk ben.

Goed blijven luisteren, echt hóren wat er gezegd wordt én ook wat er niet gezegd wordt, vereist helderheid van geest. Ik ben me daarvan altijd erg bewust geweest en heb erg mijn best gedaan om die helderheid te behouden. Volgens mij lukt dat meestal wel. En dus was er balans.

Ik kon zonder moeite twintig vragen bedenken om hem voor te leggen. Maar elke vraag klonk al banaal en belachelijk in mijn hoofd, laat staan als ik hem uit zou spreken.

Toen ik begon aan Gezichten van Gaza wist ik dat de balans die mij doorgaans op de been houdt, mij beschermt, op de proef zou worden gesteld. Zou ik ook nu kunnen vertrouwen op mijn helderheid van geest? Toen ik de 18-jarige Adam voor het eerst sprak, lukte dat prima. Praten over zijn dromen in het licht van de oorlog waarin hij zich staande moest zien te houden, was niet gemakkelijk, maar ik kon enerzijds mijn hart warm laten kloppen en anderzijds mijn brein helder laten denken. Er was evenwicht. Maar de tweede keer dat ik de jongeman sprak, die ondanks al het geweld en destructie in zijn leven, een spring-in-het-veld bleef, lukte me dat niet.

Het onderwerp was mij bekend: de dood, die van zijn moeder. Toch kon ik er niet goed mee uit de voeten. Ik kon zonder moeite twintig vragen bedenken om hem voor te leggen. Maar elke vraag klonk al banaal en belachelijk in mijn hoofd, laat staan als ik hem uit zou spreken. Ik heb Adam laten vertellen over wat er gebeurd was op zijn eigen manier, op zijn eigen voorwaarden, zonder dat ik hem stuurde met vragen. Zonder hem te leiden naar emoties, om zo de kijker mee te nemen in het verhaal, zijn verhaal. Ik kon het niet. Dat wat ik altijd kon, wat ik zelfs goéd kon, deed ik niet. Kon ik niet. Ben ik nu een slechte interviewer? Wat denk jij?"