Lazarus staat op | De wijsheid is schuchter
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Vanochtend begint een nieuwe week met PopUpGedachtes. Welkom. Ik ben Rikko Voorberg en ik schrijf elke ochtend tussen zes en zeven een overweging, na het lezen van de teksten zoals die deze dag in kerken en kloosters zullen worden gelezen. Een poging om de dag bewust te beginnen.
Wijsheid is schuchter – PopUpGedachte maandag 11 november 2019
Het goede, geluk en ook wijsheid komen niet met fanfares het leven binnen, na hard werken en grote plannen. Ze komen er niet door slim handelen of manipulatie. En al helemaal niet door het niet al te nauw te nemen met wat rechtvaardig en goed is. Ze zijn er meestal opeens, even. Dan is het even goed, dan voel je geluk binnenstromen en heb je een wijze beslissing te pakken.
Wie vervolgens meent het nu dus in huis te hebben: nu gaat het goed, geluk is aan mijn zijde of wijsheid is van mij – komt in veel gevallen nogal bedrogen uit. Als zand door de vingers, zeggen ze dan. Wijsheid (en volgens mij dus ook geluk en het goede) zijn schuchter. Ze komen en gaan wanneer ze willen, je kunt ze uitnodigen, maar het kost tijd.
Misschien geldt het wel voor God zelf ook. Ondanks het gedonder en gebliksem waar de Eeuwige in bijbels jargon mee wordt geassocieerd, die rabbi van Nazareth heeft ook iets schuchters. Trekt zich voortdurend terug, loopt met een boog om Jeruzalem heen, want daar willen ze hem doden, wie het pakken wil die pakke het, maar zegt hij – of beter: wie oren heeft die hore. Wil je echt de wijsheid leren, dan kost het je wat aan inspanning, toewijding en loslaten.
Dit staat vanochtend in de lezing uit het niet zo bekende ‘Boek der Wijsheid’, één van de zogenaamde apocrieve boeken:
‘Want de Heilige Geest die wijsheid leert, is afkerig van onoprechtheid en wars van dom geredeneer en Hij trekt zich terug waar de ongerechtigheid nadert.’
Het eerste dilemma is natuurlijk dat we niet zo heel goed weten wat wijsheid is, hè? In een concrete situatie vraag je je dan af wat wijs is. En daar heb je dus die wijsheid voor nodig om dat te besluiten. Maar hoe vind je wijsheid als je niet eens weet wat het is? Een vriend die met een moeilijke vraag komt, een partner die zegt dat hij of zij wil scheiden, een kind dat huilend thuiskomt omdat het gepest wordt op school, een collega die je het bloed onder de nagels vandaan haalt, een conflict binnen kerk, voetbalclub, school of wat dan ook.
We weten niet zoveel uit deze tekst, behalve dan dat onoprechtheid je niet dichter in de buurt van wijsheid gaat brengen. Niet doen alsof het goed gaat, doen alsof je het weet, doen alsof … In wat voor vorm dan ook. Het hart moet spreken, dan kán de wijsheid op een gegeven moment binnenwandelen.
Dom geredeneer is ook zo’n mooi woord. Een fijne combinatie, want redeneren heeft de bijklank van slimheid, maar er is dus ook dom geredeneer. Dat je het allemaal uitknobbelt zonder rekening te houden met de ander, met wat er gebeurt in de groep, met de werkelijkheid die altijd weerbarstiger is dan de theorie, dom geredeneer sluit de poorten voor de wijsheid. En waar je niet zuiver op de graat gaat handelen, om wat voor redenen dan ook, trekt de wijsheid zich ook terug in de schaduw om te wachten tot je op andere gedachten komt. Ze wil wel hè, de wijsheid. Maar soms is de omgeving er niet naar. De schrijver zegt vervolgens:
'De wijsheid is een geest die de mensen liefheeft, maar zij laat de godslasteraar niet ongestraft voor wat er over zijn lippen komt: God immers is de getuige van zijn nieren, de feilloze waarnemer van zijn hart en de beluisteraar van zijn tong.'
De Eeuwige kent wat er in je ziel speelt en hoort je woorden. Wees maar zo oprecht als je kunt.
Wijsheid is een schuchtere gast in ons leven en zo hard nodig. De teksten wijzen een weg die vraagt om langetermijncommitment, om een manier van leven, dat is niet makkelijk voor onze op-bestelling cultuur. Ik wil liefst dat het bestelde boek op dezelfde nog in de brievenbus valt. Dat kan wel bij bol.com soms, niet bij de wijsheid. Die vraagt om oprechtheid, rustig reflecteren en het goede doen. In die omgeving kan wijsheid aarden.
Tot zover. Heb een goede maandag, meer popupgedachtes te vinden op lazarusstaatop.nl, abonneren kan daar ook. Voor nu: vrede, en alle goeds.
Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.
Geschreven door
Rikko Voorberg