Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Dit maakte deze vrouwen een heldin in oorlogstijd:

Een tentpin, gloeiend pek, brandend stro en filmpjes

Wat zou jij doen als het oorlog was in ons land? In elke oorlog komen helden en lafaards of verraders voor. Visie brengt een ode aan vijf heldinnen die het verschil maakten in voorbije en bestaande oorlogen.

Deel:

Oorlog tussen Israël en Kanaän (ca. 1404 v.Chr.)

Jael

Heldin: Jaël

Jaël was de vrouw van de Keniet Cheber. De Kenieten waren een volk van nomaden. Zij hoorden niet bij het volk van Israël, maar hadden zich afgescheiden van de Midjanie- ten. Ze stonden op goede voet met de vijanden van Israël, de Kanaänieten.
Jaël raakt ongewild betrokken bij de strijd tussen het leger van Israël en dat van de Kanaänieten. Koning Jabin van Kanaän en zijn legeraanvoerder Sisera hebben de Israëlieten twintig jaar lang onderdrukt. De Israëlieten verslaan de Kanaänieten. Sisera vlucht naar de tent van Jaël en vraagt haar om hem te verbergen. Jaël dekt hem toe met een deken en Sisera valt in slaap. Dan pakt Jaël een hamer en een tentpin en slaat de tentpin door Sisera’s hoofd.

Jaël verwerft met haar daad groot aanzien bij de Israëlieten, omdat zij hen van een belangrijke vijand heeft verlost. In Rechters 5 vers 24 wordt Jaël “gezegend boven alle vrouwen” genoemd.

Honderdjarige Oorlog tussen Frankrijk en Engeland (1337–1453)

Jeanne_dArc

Heldin: Jeanne d’Arc (ca. 1412-1431)

Jeanne d’Arc is in Frankrijk een nationale heldin. Het boerenmeisje schopte het in de vijftiende eeuw tijdens de Honderdjarige Oorlog met Engeland tot legeraanvoerder van de Franse troepen.
Al op jonge leeftijd wilde Jeanne de Franse kroonprins Karel VII helpen in zijn strijd tegen de Engelsen. Nog maar 16 jaar oud en van simpele komaf slaagde Jeanne erin een graaf van haar missie te overtuigen. Ze kreeg een paard, wapens, en een aantal soldaten en trok ten strijde.

Jeanne overtuigde ook de kroonprins. Ze versloeg met diens leger de Engelsen in Orléans. De Fransen gingen geloven dat Jeanne door God was gestuurd om hen aan de overwinning te helpen. Het lukt haar zelfs Karel VII in het door Engeland bezette Reims tot koning te laten kronen.
Jeanne bleef doorvechten, maar werd uiteindelijk bij Parijs door de Engelsen gevangengenomen. Ze kreeg een oneerlijk proces, waarin ze van hekserij en ketterij werd beschuldigd en stierf op 19-jarige leeftijd op de brandstapel.

Tachtigjarige Oorlog (1568–1648)

Kenau

Heldin: Kenau Simonsdochter Hasselaer (1526-1588)

Over Kenau deed aan het einde van de zestiende eeuw het verhaal de ronde dat zij als een uitzonderlijk moedige vrouw heeft gestreden bij het beleg van Haarlem tijdens de Tachtigjarige Oorlog.
De Nederlandse schrijver P.C. Hooft was een van de eersten die onderzochten wat daadwerkelijk de rol van Kenau tijdens het beleg was geweest. Volgens sommige ooggetuigenverslagen van Duitse huursoldaten vocht Kenau actief mee tegen de Spanjaarden. Zo zou ze aan het hoofd hebben gestaan van driehonderd vrouwen die met kokend water, brandend stro en gesmolten pek vanaf de stadsmuren de vijand van zich afhielden. Volgens Hooft was ze ook niet bang om met spies, geweer en degen tegen de vijand te strijden. De vrouwen vochten volgens hem actief mee, omdat ze wisten hoe de Spanjaarden waren omgegaan met de vrouwen in andere veroverde steden.

Dankzij het feit dat een vrouw met haar op de tanden nog altijd ‘een echte kenau’ heet, is de historische figuur Kenau nooit helemaal in de vergetelheid geraakt.

Eerste Wereldoorlog (1914–1918)

Gabrielle_Petit

Heldin: Gabrielle Petit (1893–1916)

Gabrielle was tijdens de Eerste Wereldoorlog een Belgisch verzetsstrijder en spion. Bij het uitbreken van de oorlog was Gabrielle verloofd met een militair. Hij raakte gewond aan het front en ontsnapte uit krijgsgevangenschap. Ze hielp hem via Nederland naar Engeland te vluchten, zodat hij zich weer bij het Belgische leger aan de andere kant van het front kon voegen. Gabrielle gaf zich op als vrijwilligster voor het Rode Kruis en werd vervolgens geworven door de Britse inlichtingendienst.

Ze kreeg een korte opleiding die haar moest voorbereiden op spoorwegspionage. Gebruikmakend van vermommingen en de schuilnaam ‘Legrand’ reisde ze door België en Frankrijk. De Duitse troepenbewegingen per spoor werden door haar doorgegeven aan de geallieerden. De rapporten schreef ze op kleine blaadjes zijdepapier die ze in haar kleding verstopte.

Op 2 februari 1916 liep Gabrielle in de val. Ze werd verraden, gearresteerd en ter dood veroordeeld voor “krijgsverraad bestaande uit verspieding”. Ze weigerde een genadeverzoek te ondertekenen. Gabrielle werd op 1 april 1916 door een Duits executiepeloton gefusilleerd. Ze was 23 jaar oud.

Syrische Oorlog (2011 – heden)

Waad

Heldin: Waad al-Kateab (1991)

Waad is een heel gewone economiestudente in Aleppo als in 2011 de Syrische burgeroorlog uitbreekt. Samen met een groep studievrienden gaat ze de straat op om
te demonstreren tegen president Assad. Waad besluit de protesten te filmen met haar mobieltje, zoals zovelen dat doen. Maar in tegenstelling tot de rest houdt zij dit consequent vol: in de vijf jaar die volgen, zal Waad grote delen van haar leven in oorlog blijven filmen.

Onverschrokken maakt ze opnames van de Russische bommen die Aleppo in puin leggen, van haar vrijwilligerswerk in een ziekenhuis, van moeders die wanhopig hun gedode kinderen vasthouden. Maar Waad filmt ook hoe ze verliefd wordt op de arts Hamza, met hem trouwt en bevalt van een dochter – Sama. Eind 2016 wist ze vijfhonderd uur aan beeldmateriaal naar Engeland te smokkelen, waar ze er met behulp van de Britse regisseur Edward Watts een coherent verhaal van maakte – een klus die zo’n twee jaar in beslag nam. De film kreeg de vorm van een persoonlijke brief van Waad aan haar dochter Sama. Het is een hartverscheurend document geworden.

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Geschreven door

Miriam Duijf

--:--