'White Cube': een hypermodern museum in de jungle van Congo

Nu is er White Cube, weer een prikkelende film over de verhoudingen tussen Afrika en het rijke Westen. Het idee voor White Cube ontstond toen Martens de wereld over reisde met Enjoy Poverty. Het zat hem niet lekker dat allerlei westerse cultuurinstellingen geld aan die film verdienden, terwijl de Afrikanen die erin centraal staan er niets mee opschoten. Martens besloot een plan te verzinnen om ook arme Afrikanen te laten profiteren van het geld dat omgaat in de kunstwereld.

Cacao en palmolie

White Cube is het verslag van deze onderneming. We zien Martens afreizen naar een voormalige Unilever-plantage in Congo. Die locatie is niet toevallig gekozen: Unilever is een belangrijke sponsor van veel westerse musea. De kunstwereld heeft dus direct geprofiteerd van het slecht betaalde werk van Afrikaanse arbeiders.

Martens stimuleert de arbeiders om zelf sculpturen te gaan maken, die uiteindelijk met veel tamtam worden tentoongesteld in New York. Saillant detail: de beelden zijn gemaakt van chocola – een verwijzing naar de cacao en palmolie die de arbeiders voor de westerse markt produceren. Ook wordt in de Congolese jungle een ultramodern museum gebouwd – de White Cube uit de titel.

'White savior'

Het levert allemaal een ambivalente film op. Enerzijds is het mooi om te zien wat er in Afrika gebeurt. Anderzijds stemt de rol van Martens ongemakkelijk. Stelt hij zich niet op als een typische ‘white savior’? Is die expositie in New York niet vooral een succes vanwege zijn medewerking? En heeft zo’n museum in de jungle enige kans van slagen?

Zoals gezegd: Martens zaait graag verwarring, in de hoop zijn publiek aan het denken te zetten. Dat maakt White Cube een fascinerende, tikje irritante, maar hoe dan ook geslaagde film.

Bekijk de trailer van 'White Cube'