'Doe dat ding dan uit!'

Toch ben ik blij met het pleidooi dat het CDA daar onlangs voor hield. Want er is natuurlijk wel echt iets aan de hand – en niet alleen op school. Ik weet niet hoe het jou vergaat, maar ik worstel behoorlijk met m’n telefoon. Vrijwel ieder ‘dood’ moment pak ik hem erbij om even te checken of… Ja, wat eigenlijk?

Dopamine. Dat stofje maken onze hersenen aan, telkens als er iets nieuws gebeurt. Dopamine geeft je een kortstondig geluksgevoel – je voelt je even prettig als je iets nieuws leest of ziet. Ik sluit niet uit dat het voor ons journalisten nog eens in verhevigde mate geldt. Nieuws is immers bijna onze reden van bestaan.

Het voortdurend op je telefoon zitten stompt af. Betrap jij jezelf er nooit op dat je, als je in gesprek bent met iemand, even op je telefoon wilt kijken? Niet omdat daar iets belangrijks op verschijnt, maar gewoon: effe checken.

Er zijn mensen die toegeven aan die impuls. Ik heb inmiddels besloten dan te stoppen met praten. Als ik bij iemand in een ruimte ben die op z’n telefoon kijkt, zeg ik niks meer. Verhalen over multitasking – dat je meerdere dingen tegelijk kunt – geloof ik niet langer. En omdat ikzelf heb ontdekt dat ik niet luister als ik op m’n telefoon zit, stop ik met praten als een ander dat doet.

Om over de telefoon tijdens vergaderingen nog maar te zwijgen: natuurlijk, het is heel handig om even iets op te zoeken, maar voor je het weet, ben je afgeleid en zit je heel ergens anders.

Natuurlijk, het ding heeft ook veel te bieden. Maar alleen bij matig gebruik. Anders overheersen de nadelen de voordelen. (Ik hoop dat je hoort en voelt dat ik vooral tegen mezelf praat.)

Voormalig collega Andries Knevel schreef ooit, in 1993, een boek over tv-gebruik: “Doe dat ding dan uit!” luidde de titel. Dat uitdoen van de tv, dat lukt met name jonge mensen steeds beter. Dus Andries kan tevreden zijn. Pijnpuntje: velen zitten tegenwoordig langer op hun telefoon dan ze vroeger tv keken.

Ik verbeeld me dat ik de afgelopen tijd regelmatig mensen ontmoet die niet meer meedoen. Ze hebben geen smartphone meer. Drastisch, want minder geluksgevoelens. 

Het zou mij niet verbazen als deze mensen na afgekickt te zijn gelukkiger zijn dan jij en ik.