Erik Dijkstra in 'Roofkunst': 'Koloniale kunst teruggeven'
Vrijdag, 22.20 uur, NPO 2
In de koloniale tijd namen westerse mogendheden veel kunstvoorwerpen mee uit de landen die ze overheersten. In Roofkunst (BNNVARA) zien we dat ze vaak nog steeds in Europese musea liggen. Wie is de rechtmatige eigenaar? Een portret van presentator Erik Dijkstra, die blij is met de toegenomen aandacht voor ons koloniale verleden.
“Dit programma past in de huidige maatschappelijke discussie over kolonialisme," zegt historicus Erik Dijkstra over Roofkunst. Voormalige koloniën willen hun spullen terug, maar het gaat over meer dan kunst. Ik ben ervan overtuigd dat hedendaags racisme voor een deel voortkomt uit kolonialisme."
(Tekst loopt door onder de foto.)
"In het westen denken we toch dat die andere landen een beetje achterlijk zijn en – in het geval van roofkunst – niet voor die spullen kunnen zorgen. Dat is niet zo en dat moet veranderen.”
Wie is Erik Dijkstra?
• 44 jaar
• Journalist en presentator
• Studeerde geschiedenis in Groningen
• Was jakhals in De wereld draait door (VARA) en presenteerde De strijd, bureau sport en Che: leven en erfenis van een revolutionair (BNNVARA)
• Was in 2011 verteller in The Passion (EO/RKK)
• Sinds 2018 presentator van Per seconde wijzer (BNNVARA)
• Vanaf 16 april te zien in Roofkunst
Wat wilde je als kind worden?
“Als kind wilde ik astronaut worden. Jammer dat die droom verwaterd is eigenlijk; ik ben nog steeds beschikbaar.”
Wat ontroert je?
“Het liedje Oorlogswinter. Gezongen door Joost Prinsen, de tekst is van Hans Dorresteijn. Ik haal de finish nooit met droge ogen.”
Hedendaags racisme komt voor een deel voort uit kolonialisme
Welk historisch moment had je willen meemaken?
“Ik denk dat ik het gelukkigst was geweest in de tijd van de ‘Frontier’ in Amerika, zeg maar het Wilde Westen. Het idee van nieuw land en ontdekkingen fascineert me mateloos. Omdat dat natuurlijk niet meer kan, kijk ik iedere week een western.”
Wat was jouw laatste schietgebedje?
“Toen Mathieu van der Poel en Wout van Aert vorig jaar gezamenlijk op de finish van de Ronde van Vlaanderen afstormden. Ik bad, en Mathieu won. Ik weet niet of dat met elkaar te maken had, maar ik werd er wel vreselijk blij van.”
(Tekst loopt door onder de foto.)
Wie moet er een standbeeld krijgen?
“Frits van Egters, hoofdpersoon uit De Avonden, het beroemde boek van Gerard Reve. Ik vind sowieso dat er meer standbeelden zouden moeten komen van fictieve personen. Zo ben ik bijvoorbeeld ook erg gecharmeerd van het beeldje van Kees de Jongen.”
Wat is je favoriete Bijbelverhaal?
“Het Laatste Avondmaal. Ik ben zelf niet gelovig, maar ik houd erg van het verhaal van Jezus. Voor mij is Jezus de eerste socialist. En het verhaal waarin Hij uiteindelijk wordt verraden, door degenen die Hem het meest na staan, grijpt me altijd weer aan.”
Roofkunst: 'Kanon van Kandy' (Rijksmuseum)
In westerse musea staan kunstvoorwerpen met een omstreden herkomst. Vaak zijn ze in de koloniale periode geroofd, of onder dwang 'geschonken'. In de eerste aflevering van Roofkunst onderzoekt presentator Erik Dijkstra de herkomst van het 'Kanon van Kandy' in het Rijksmuseum in Amsterdam.
Vanaf 16 april, iedere vrijdag, 22.20 uur, NPO 2
Beeld: BNNVARA/Hazazah Pictures/Hans Pool
Kijk 'Roofkunst' hier terug
Geschreven door
Bart van Delen
