Navigatie overslaan
Sluit je aanNPO Start
Jan Martijn Abrahamse door Janita Sassen.
© Janita Sassen

Jan Martijn Abrahamse: Vrij leven volgens Gods aanwijzingen

vandaag · 08:00

Update: vandaag · 08:00

Wat gebeurt er vandaag onder generatie Z? Het houdt de gemoederen bezig. Natuurlijk, dingen worden in onze tijd snel opgeklopt. En toch lijkt er wel degelijk iets te keren.

Deuteronomium 30:1-20

Wanneer alles werkelijkheid is geworden wat ik u beschreven heb, de zegeningen en de vervloekingen, en wanneer u ten slotte, door de HEER, uw God, uiteengejaagd en verstrooid onder alle volken, daar lering uit getrokken hebt en samen met uw kinderen naar de HEER, uw God, terugkeert en Hem weer met hart en ziel gaat gehoorzamen - daartoe heb ik u vandaag aangespoord -, dan zal de HEER, uw God, in uw lot een keer brengen: Hij zal zich over u ontfermen en u, na u eerst verstrooid te hebben, weer uit al die landen bijeenbrengen. Zelfs al zijn sommigen verbannen naar het eind van de wereld, de HEER, uw God, zal u terughalen en weer bij elkaar brengen. Hij zal u terugbrengen naar het land dat uw voorouders ooit bezaten en het u weer in bezit geven. Hij zal u meer nog dan uw voorouders zegenen en in aantal doen toenemen. De HEER, uw God, zal uw hart besnijden en ook dat van uw nakomelingen, zodat u Hem weer met hart en ziel zult liefhebben en in leven zult blijven. De vervloekingen zal Hij bestemmen voor uw vijanden en voor allen die u haatten en jacht op u maakten. En u zult de HEER weer gehoorzaam zijn en al zijn geboden, zoals ik ze u vandaag heb voorgehouden, in acht nemen. De HEER, uw God, zal u voorspoed geven in alles wat u onderneemt, u kinderrijk maken en uw vee en uw land vruchtbaar maken. Hij zal er weer vreugde in vinden om u te zegenen, zoals voorheen bij uw voorouders. Want u toont de HEER, uw God, dan uw gehoorzaamheid door de geboden en bepalingen in dit wetboek in acht te nemen, en u wilt Hem weer met hart en ziel toebehoren.
De geboden die ik u vandaag heb gegeven, zijn niet te zwaar voor u en liggen niet buiten uw bereik. Ze zijn niet in de hemel, dus u hoeft niet te zeggen: "Wie stijgt voor ons op naar de hemel om ze daar te halen en ze ons bekend te maken, zodat wij ernaar kunnen handelen?" Ook zijn ze niet aan de overkant van de zee, dus u hoeft niet te zeggen: "Wie steekt de zee voor ons over om ze daar te halen en ze ons bekend te maken, zodat wij ernaar kunnen handelen?" Nee, die geboden zijn heel dicht bij u, in uw mond en in uw hart; u kunt ze volbrengen.
Besef goed, vandaag stel ik u voor de keuze tussen voorspoed en tegenspoed, tussen leven en dood. Wanneer u zich houdt aan de geboden van de HEER, uw God, zoals ik ze u vandaag heb gegeven, door Hem lief te hebben, door de weg te volgen die Hij wijst, en zijn geboden, wetten en regels in acht te nemen, dan zult u in leven blijven en in aantal toenemen, en dan zal de HEER, uw God, u zegenen in het land dat u in bezit zult nemen. Maar als u Hem de rug toekeert en weigert te luisteren, als u zich ertoe laat verleiden neer te knielen voor andere goden en die te vereren, dan zeg ik u op voorhand dat u te gronde zult gaan. Dan zal u aan de overkant van de Jordaan, in het land dat u in bezit zult nemen, geen lang leven beschoren zijn. Ik roep vandaag hemel en aarde als getuigen op: u staat voor de keuze tussen leven en dood, tussen zegen en vloek. Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelingen, door de HEER, uw God, lief te hebben, Hem te gehoorzamen en Hem toegedaan te blijven. Dan zult u lang blijven wonen in het land dat Hij uw voorouders Abraham, Isaak en Jakob onder ede heeft beloofd.'

Losse levens die verlangen naar ritme en richting. Wat is het goede leven? Wat is geluk? En hoe bereik ik dat? Om de woorden van dichter Mieke van Zonneveld te gebruiken: ‘Vrijheid is een plakkerige afgod en een deken die niet werkelijk bedekt.’

De 'tweede wet'

Bevrijd leven vraagt om ritme en richting. Daar draait de joodse Thora om. Het boek Deuteronomium is, zoals het woord aangeeft, de ‘tweede wet’. In feite is het een tweede uitleg van de Thora, zoals Mozes die ontving op de berg Horeb, nu aan een nieuwe generatie die op het punt staat het land binnen te gaan. Hier, in deze laatste hoofdstukken, klinkt de vaarwel-speech van Mozes die nog één keer alles op alles zet om zijn mensen aan te sporen Gods wet te volgen als een weg ten leven. Het goede leven niet als een doe-het-zelfproject, maar als aan de hand genomen worden door de Schepper van hemel en aarde.

Verslavende toestanden

Om deze oproep kracht bij te zetten, om de urgentie te onderstrepen, schildert Mozes met grote contrasten: zegen en vloek, leven en dood. Bevrijd leven vraagt toewijding aan Gods ritme en richting, anders raak je zo weer verstrikt in verslavende toestanden. Ook nieuwe generaties zullen dat gaan ervaren. Sterker nog, zij zullen Gods vloek – ballingschap uit het land en opnieuw wonen in een vreemd land en onder een vreemd volk – meemaken. Máár, in die context zal inkeer komen (30:3-6). Een nieuw verlangen zal daar ontstaan, losgeslagen van het eigen land.

Mozes' eigen rol is overbodig geworden

De verzen 11-20 volgen dan opnieuw als aansporing. De Thora is God die nabijkomt en zo de navolging mogelijk maakt. Er is geen hulpmiddel, geen middelaar meer nodig. Mozes’ eigen rol is overbodig geworden. Het is nu dichtbij gebracht. Alles is daar voor Israël om het goede leven te vinden. Het is hier geen welvaartsevangelie waarin miraculeuze voorspoed volgt op domme gehoorzaamheid. Nee, het goede leven van de Thora is: Gods wijsheid aandachtig ter harte nemen, omdat daarin de richting en het ritme gevonden worden die het leven leefbaar maken.

Vrij leven

Hartstochtelijk klinken daarom die woorden: “Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelingen” (30:19). Vrij leven in Gods schepping speelt zich af binnen zijn aanwijzingen voor zijn schepping. Ergens heb ik het idee dat generatie Z dat opnieuw ontdekt. Dat de grenzeloosheid, maakbaarheid en zelfredzaamheid van de generaties vóór hen in ballingschap hebben geleid. Maar juist daar kan inkeer komen.

Op de hoogte blijven van Visie-artikelen?

Schrijf je in voor onze gratis nieuwsbrief!

Lees onze privacyverklaring.

Meest gelezen

Lees ook

Schrijf je hier in voor de Visie-nieuwsbrief

Als christelijke gids willen we je helpen om te leven met God. We brengen je persoonlijke verhalen, verdiepende thema’s, christelijk nieuws en mediatips. In onze wekelijkse nieuwsbrief willen we je inspireren om hoopvol te leven en te geloven.

Lees onze privacyverklaring.