‘Ondanks alles wisten we dat God er op de een of andere manier toch zou zijn’

In onze kerk hebben we de gewoonte om elke dienst gebeds- en dankpunten te verzamelen. De dominee neemt ze dan mee in zijn afsluitend gebed na de preek. Zelf word ik altijd wat ongemakkelijk bij dit moment, als wordt gedankt dat zuster X 96 jaar is geworden, of dat broeder Y na een 6^e ziekenhuisopname toch weer thuis is en hoopt dat dit zo mag blijven. Het voelt als een moetje, iets leuks voor andere gemeenteleden. Ik had dan ook niet verwacht dat ik zelf zo’n gebedsverzoek zou indienen.

Meteen in de kerk delen

De afgelopen tijd is voor ons gezin zwaar en intens geweest. In april 2020 kreeg mijn schoonmoeder de diagnose ‘terminale hersentumor’. Ze had nog een aantal maanden te leven. Eind september is ze overleden.

Ik weet het moment nog waarop ik hoorde hoe het ervoor stond. Een van mijn primaire behoeften was om dit meteen in de kerk te delen, een gebedspunt voor de voorbede. Waarom, vroeg ik mij af?

Misschien deels voor die tegendraadse hoop op een wonder. Maar ik denk dat ik vooral ook medestanders wilde hebben. Zodat we niet alleen hoefden te lijden, maar dat er liefdevolle mensen om ons heen zouden staan, die ons zouden dragen toen de grond onder onze voeten wegzakte. Zo had die voorbede tot gevolg dat we ons midden in de coronacrisis meer verbonden voelden met onze gemeente dan daarvoor.

Het zorgde ervoor dat ik ging nadenken over het gebed. Waarom bid ik nog, als er toch niks verandert? Waarom bidden wij überhaupt? Psychologisch gezien is het een goede techniek: om te verwoorden wat je voelt en denkt. Het is vergelijkbaar met een dagboek bijhouden. Het helpt om gedachten en gevoelens te ordenen en om overzicht te krijgen. Alleen al het benoemen en omschrijven wat je voelt en denkt, kan de last en zwaarte al verlichten. Of zoals CS Lewis het zei: ‘I pray because I can't help myself. I pray because I'm helpless. I pray because the need flows out of me all the time, waking and sleeping. It doesn't change God. It changes me.’

Waarom verwacht ik een wonder?

Bidden verandert God niet, wel jezelf. Als psycholoog kan ik hier wat mee, maar als gelovige voelt dat niet bevredigend. Het roept alsnog veel vragen op. Want staat de Bijbel niet bomvol met verhalen dat God wel verandert, of geraakt wordt door de woorden van mensen zoals Abraham, Mozes, of Maria? En genas Jezus niet ontzettend veel mensen in zijn tijd hier op aarde? Dus waarom toen wel en nu niet, waarom werd mijn schoonmoeder niet genezen? Waarom verwacht ik een wonder terwijl elk mens lijdt en uiteindelijk sterft? Waarom kan ik niet gewoon accepteren dat shit gebeurt?

Ik denk uiteindelijk dat die laatste vraag - het níet ingrijpen van God - raakt aan de vraag of Hij er wel is. Ziet God het wel en doet onze pijn hem wel wat? Geloof ik niet gewoon in een fabeltje en kan ik dat hele geloven beter niet gewoon opgeven…?

Natuurlijk kan ik deze vragen stellen, het helpt me alleen niet. Als ik het bestaan van God gelijkstel aan het wel of niet zichtbaar ingrijpen in een enkele situatie, dan bedrijf ik slechte wetenschap. Dan maak ik geloven in God tot een individuele zaak. God wordt dan een Sinterklaas die moet blijven geven, zodat ik in hem kan blijven geloven.

Trots voorstellen aan Micha Rafaël

In september is ook ons derde kindje geboren. Hij heeft het syndroom van Down. We wisten dat de kans erin zat, maar hij was hoe dan ook welkom. Ons plan zag er wat anders uit dan Gods plan. Maar wat kan onze kleine jongen daaraan doen? Hij heeft er niet voor gekozen om geboren te worden, dat wilden wij.

Met trots wil ik jullie voorstellen aan Micha Rafaël (Wie is als God? – God geneest). We wilden deze namen al aan hem geven, voordat we wisten dat hij Down had en toen we al wisten dat mijn schoonmoeder terminaal was. We zijn bij deze keuze gebleven. Ondanks dat we niet meer in een halleluja-wonder voor mijn schoonmoeder geloofden, wisten we wel dat God er op een of andere manier toch zou zijn, tot troost zou zijn in het gemis en de wonden van de dood zou genezen.

Micha Rafaëls naam drukt ook uit hoe we nu in ons geloof staan en wat voor hoop we voor de wereld koesteren. Gods plan is groter en veel omvattender en ingrijpender dan de helaas tragische dood van onze geliefden. Niet dat ik dat plan begrijp en het altijd met God eens ben, integendeel!

Anders dan verwacht

Micha is zoals hij is, niet ‘Down’, maar iemand die blijdschap en liefde brengt. Het leven loopt anders dan we hadden verwacht, maar we staan in verwondering te kijken naar dit prachtige ventje en we roepen uit: ‘Wie is als God?!’ Zijn plannen zijn groter dan die van ons.

Ik ben benieuwd hoe het is om een kind met Down te gaan opvoeden, met alle extra angsten die erbij komen kijken. We hopen dat Micha gebruikt mag worden om wonden te genezen, gewoon zoals hij als persoon is, met zijn ontwapenende en altijd oprechte zelf.

Het leven loopt anders dan ik wil en dan heb ik de keuze: buigen of barsten.
Gelukkig maakt Micha het in dit geval een stuk makkelijker om te buigen. Buigen voor dat andere kindje dat met Kerst is geboren. Een kind is ons geboren, een zoon is ons gegeven. En de heerschappij rust op zijn schouders.