Zijn persoonlijke ge­tui­ge­nis­sen over God overtuigend?

Een strand aan de Californische kust. Zon, mooie golven, een blauwe zee. Achter me steile kliffen, naast mij speelt een groot gezin. Wel acht kinderen. Onwillekeurig label ik ze als christenen, wat een soort gevoel van verbondenheid oproept. Ook al zijn ze waarschijnlijk zwaar Amerikaans rechts, het zijn toch mijn medegelovigen. Ik knoop een praatje aan. Al snel bevestigt de moeder mijn vermoeden, dus ik informeer waar ze kerken. “We are LDS,” is haar antwoord. Ik moet even denken, maar dan weet ik: Latter-Day Saints. Mormonen. Mijn gevoel van verbondenheid maakt plaats voor een ongemakkelijk gevoel.

Meer dan welke religie ook brengen mormonen mij van mijn stuk. Ze houden je een spiegel voor: een hechte gelijkgezinde groep christenen, samengeklonterd in de bergen van Utah – maar verspreid over de hele wereld – rondom het geloof in een soort tweede openbaring aan Joseph Smith aan het begin van de 19e eeuw. Ze zijn sterk overtuigd van de waarheid en hebben een ongekende missionaire ijver.

Typisch 19-eeuws verschijnsel

Het verhaal van de mormonen geloof ik niet. Het komt op mij over als een grandioze vergissing. Ook al zijn ze met miljoenen. Een typisch Amerikaans 19e-eeuws verschijnsel, zegt mijn academische ik. Maar het maakt me ongemakkelijk. Want hoe anders is dit dan wat ik geloof? Ik heb ook mijn Joseph Smith: Jezus van Nazareth. Mijn Salt Lake City ligt in Rome. Mijn Book of Mormon is het Nieuwe Testament, volgens historici weinig betrouwbaar. Een typische 1e-eeuwse Joodse sekte, zeggen de academici, die door allerlei omstandigheden de wind in de rug kreeg.

Mormonen brengen dat voor mij als christen het scherpst naar voren: iedereen claimt dat hij zijn eigen God ervaart, maar dat overtuigt mij niet. Waarom geloof ik dan nog in God?

Het zijn verstoorde beelden van de ene God

In mijn geloof is plaats voor allerlei onzichtbare machten en krachten in de wereld. Niet zo vreemd dus dat er overal ervaringen zijn van het hogere – visioenen, genezingen, voodoo-rituelen en gebedsverhoringen. De Bijbel spreekt duidelijk van meer onzichtbare krachten dan de ene God in deze wereld. In dat opzicht geloof ik in het visioen van Joseph Smith en dat van Mohammed.

Kwade krachten?

Maar geloof ik dat achter Mohammed en Smith dan kwade krachten zitten? De duivel daar, de heilige Geest hier? Nee, zo eenvoudig is het niet. De navolgers van Smith zingen hymnen voor Christus. Moslims bidden tot de ene God, Schepper van hemel en aarde.
Komt het dan allemaal op hetzelfde neer? Zeker niet, integendeel. Het ziet er juist allemaal heel anders uit. Het zijn verstoorde beelden van de ene God, voor zover ik kan zien. Maar wel zoektochten naar en ervaringen van God. Al die verschillende ervaringen van God zijn dus erg ingewikkeld, maar tegelijk ook juist erg overtuigend.

Fotobijschrift: Een demonstratie van de mormonen in Salt Lake City, de hoofdstad van Utah (VS). In deze stad staat onder andere de Salt Lake Temple, de grootste en bekendste tempel die gebouwd is en beheerd wordt door de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen.

Beeld: Shutterstock