Christa over Dodenherdenking: 'Die twee minuten hebben voor mij persoonlijk geen waarde'
In 2016 besluit Christa Wongsodikromo haar profielfoto op Facebook te veranderen. Voor zich houdt ze een papier vast met de tekst ‘geen 4 mei voor mij’. Haar leven verandert van het een op het andere moment. Ze wordt overal herkend en kan niet meer alleen over straat zonder bedreigd te worden.
Christa (29) heeft een Surinaams/Javaanse achtergrond en is dus etnisch Indonesisch. Haar overgrootouders zijn ontvoerd uit Indonesië om op plantages in Suriname te gaan werken. “De generatie van mijn vader is opgevoed door hun opa en oma die uit Indonesië zijn geroofd. Wij dragen ook dat intergenerationele trauma.”
Haar geschiedenis heeft dan ook alles te maken met haar keuze om zeven jaar geleden een bericht op Facebook te plaatsen. Bij de foto schrijft Christa dat Dodenherdenking voor haar geen waarde heeft. “Het is allemaal symbolisch, maar hoe integreren we de boodschap van 4 mei in de samenleving? Er is nog steeds heel veel onwetendheid en er is geen educatie. Ik denk dat herdenken heel belangrijk is. Als we de bedoeling van herdenken niet heel het jaar door integreren, door bijvoorbeeld educatie, dan hebben die twee minuten voor mij persoonlijk geen waarde. Twee minuten per jaar is voor mij veel te weinig.”
Maatschappelijke discussie
De actie van Christa gaat viraal en roept grote commotie op. Ze kan niet meer alleen over straat, moet stoppen met haar studie en verhuist naar een andere stad. Maar ze heeft geen spijt van het delen van haar boodschap. “Het heeft een maatschappelijke discussie voortgebracht. Door het bericht kon Nederland er niet meer omheen om dit onderwerp te bespreken.”
'Wat hebben de mensen in Indonesië hieraan?'
Toch zou ze, terugkijkend op haar bericht in 2016, dit nu niet meer delen. “Niet zo zeer de inhoud is veranderd, ik vind nog steeds dat ik gelijk heb hierin, maar ik heb meer kennis opgedaan en in mijn werk is het belangrijk wat ik voor Indonesië doe. Ze hebben nu wel de Indonesische slachtoffers in het curriculum toegevoegd. Wat hebben de mensen in Indonesië hieraan? Het draagt niet bij aan de materiële vooruitgang van Indonesiërs als wij twee minuten stil zijn. Het gaat hun niet helpen als er duizenden kilometers verderop een inclusieve herdenking wordt gehouden. We dragen eigenlijk niets bij aan het verbeteren van hun situatie.”
Op zoek naar erkenning
Wat ontbreekt voor Christa is de totale erkenning. “Feiten zijn gewoon feiten. Nederland wist wat het was om bezet te worden en heeft na de bevrijding nog een oorlog gevoerd, dat is hypocriet. Nederland was 5 mei bevrijd, maar Indonesië was op dat moment niet vrij. Waarom zou ik vieren dat mijn eigen familie dan nog niet eens in vrijheid leefde? Nederland bezette Indonesië nog steeds en daar weten mensen gewoon helemaal niets van. Voor mij is het belangrijk dat niet alleen de overheid dat erkent, maar ook de samenleving. Educatie is daar een belangrijk instituut voor. Als de totale context wordt erkend, dan hebben 4 en ook 5 mei wel waarde.”
Gaat dit over ons?
In onze documentaire ‘Gaat dit over ons? Herdenken in Nederland Polderland’ komen diverse slachtoffergroepen aan het woord die bedenkingen hebben bij de huidige manier van herdenken. Mensen uit de Joodse gemeenschap, Sinti, Roma en Indische Nederlanders delen hun visie hierop. Ook wordt duidelijk hoe de Nederlandse overheid steken heeft laten vallen in de opvang en erkenning van deze groepen. Kijk de documentaire hier terug!
