Recepten met herinneringen: 'Smaak brengt het verleden tot leven'
31 januari 2025 · 11:54
Update: 3 februari 2025 · 13:54
Weemoed, verlangen en vreugde. Een goede maaltijd biedt meer dan verzadiging alleen. Het roept een gevoel op en herinneringen. Niek Smelt en Elvis E, delen het verhaal over hun heimweerecept.
Niek Smelt: “Aji de gallina is een soort pittige kippenragout met Peruaanse gele peper. Voor mij een smaakexplosie in de hersenen.
Smaak is iets bijzonders. Je kunt foto’s terugkijken, maar als je gerechten eet… Smaak brengt het verleden tot leven. Als ik nu aji de gallina maak, herbeleef ik onze tijd in Peru. Er gaan laatjes open die dicht zaten en beelden komen naar boven.
We woonden met ons gezin in een volkswijk in de hoofdstad Lima en gingen naar een gewone Peruaanse school. Mijn vader was dominee en mijn moeder werkte als schoolarts. Vaak kookte onze huishoudelijke hulp, hermana Consuela en later hermana Alicia. La comida por todo la familia (eten voor het hele gezin, red.). We aten echt als de locals. Je smaak ontwikkelt zich zo, we houden allemaal van pittig eten.
In Peru kun je elkaar niet ontmoeten zonder samen te eten. Je maakt ook nooit een klein pannetje, het liefst deel je uit. Op nieuwjaarsdag heb ik nog aji de gallina gemaakt voor mijn gezin en mijn vader en moeder. Het is ook een soort eerbetoon aan mijn ouders: zij hadden de roeping en de moed om naar Peru te gaan. Die tien jaar in Peru heeft ons als gezin gestempeld tot wie we zijn. Ook het muziek maken is daar begonnen: we kregen les van jongeren in de kerk. Als 4-jarige stond ik voor het eerst op het podium.
In 2024 zijn we met Trinity naar Peru gegaan om ons twintigjarig bestaan te vieren. Daar waar het allemaal begon. Ik heb zelden zo hard gejankt als bij het optreden op mijn oude school. De verbinding met de mensen raakte me.”
Recept aji de gallina (volgens familie Smelt)
• 1 scharrelkip
• 2 gele chilipepers (aji amarillo), zaadlijsten verwijderd en fijngehakt of koop aji de amarillo-pasta online
• 2 aardappelen, gekookt en in plakjes gesneden
• 4 à 5 uien + 1 winterpeen
• bosje knoflook
• 1/3 witbrood
• halve liter koffiemelk
• handvol pecannoten & een zakje pinda’s
• 250 g geraspte Parmezaanse kaas
• zout, peper, oregano & komijn naar smaak
• 1 hardgekookt ei per persoon en kropsla
Bereiding:
• Doe de scharrelkip, wortel en 1 ui in een pan met water (voor bouillon) en laat sudderen tot de kip gaar is.
• Laat de kip afkoelen en pluis het vlees. Bewaar de bouillon.
• Laat het witbrood soppen in de koffiemelk met een deel van de bouillon en de noten.
• Pureer het brood-notenmengsel en zet apart.
• Snipper de rest van de uien en de fijngehakte knoflook en fruit in olijfolie.
• Voeg de geplozen kip toe samen met zout, peper, oregano, komijn en 5 eetlepels aji de amarillo-pasta.
• Meng de gekruide kip en het broodmengsel in de pan op laag vuur.
• Blijf tijdens het verwarmen roeren, zodat de saus niet aanbrandt en voeg de geraspte kaas toe.
• Serveer met (een kommetje) witte rijst, blaadje groene sla, een gekookt eitje en een paar plakjes aardappel (dat vinden ze groenten in Peru).
‘Niemand kan koken zoals mijn moeder’
Elvis E: “Ogbonesoep is mijn lievelingssoep. Het is een soort stoofgerecht, een dikke soep.
Als ik ogbonesoep eet, denk ik terug aan de oude tijd. Het brengt me terug naar Nigeria, naar thuis en geeft mij een gevoel van rust, vrede en warmte. In die tijd hoefde ik me nergens zorgen over te maken, want mijn ouders zorgden voor me. We leefden veel buiten en ’s avonds kwamen we samen en werden er verhalen verteld tijdens het eten. Met mijn ouders, broers en zussen aten we deze soep. Dat maakt het voor mij een heimweerecept.
Het is een gevoel van lang geleden. Mijn vader overleed toen ik 8 jaar was. Daarna veranderde alles. Mijn stiefbroer kreeg de erfenis en wij moesten verhuizen naar een ander huis. Mijn moeder zorgde alleen voor acht kinderen. Soms was er niet genoeg te eten.
Mijn moeder was een vechter en de beste kok die je kunt bedenken. Niemand kan koken zoals zij dat deed. Zij maakte deze soep ook het lekkerst. Mijn vrouw heeft ook geleerd ogbonesoep te maken, omdat ze weet hoe belangrijk deze soep voor mij is. Niet alle ingrediënten zijn in Nederland verkrijgbaar, maar haar soep komt qua smaak dicht bij die van mijn moeder. Tegenwoordig eet ik geen vlees meer, dus maakt ze de soep alleen met vis en veel groenten.
Eten is een sterk onderdeel van de cultuur in Nigeria. Zo wordt ogbonesoep alleen door mijn stam, de Edo-stam, op deze manier gegeten. Andere stammen hebben weer andere recepten.
Voor mij staat deze soep voor mijn afkomst en mijn verleden. Ik woon nu ruim twintig jaar in Nederland. Mijn thuis is nu hier, met mijn gezin en het werk dat ik doe. Ik voel mij hier thuis. Dat is voor mij belangrijk om ook te benoemen.”
Recept: Ogbonesoep
• 1,5 kg gesorteerd rundvlees (darm, pens, nieren, lever, hart en rood vlees)
• 1,5 kop ogbonozaden (de zaden die in de grote mangopit zitten) of 1 kop gemalen ogbonozaden
• 200 gram stokvis
• 1 middelgrote droge meerval
• 1/2 kop gemalen rivierkreeft
• 1 ui
• 3 blokjes kruidenbouillon
• okra (groente)
• 1 theelepel gefermenteerde ogiri (sesamzaad) of okpei (wonderboomzaad)
• 250 ml palmolie
• zout en peper naar smaak
Bereiding:
• Was de gedroogde vis en de stokvis en zet apart.
• Kruid het vlees met een theelepel zout, gesnipperde ui en twee kruidenblokjes. Laat het vlees koken en gaar worden.
• Zodra het vlees goed gaar is en het water bijna opgedroogd, voeg je vijf tot zeven kopjes water toe.
• Voeg de schoongemaakte gedroogde vis en stokvis en gemalen rivierkreeft toe.
• Roer en laat tien minuten pruttelen.
• Voeg de palmolie, nog een kruidenblokje en zout en peper toe, en daarna de ogbonozaden. Roer en laat het geheel nog vijf minuten pruttelen. Let op, de palmolie mag niet koken!
• Proef je soep en voeg eventueel nog wat zout naar smaak toe.
• Voeg de groenten toe.
• Roer en laat nog drie minuten sudderen.
Serveer ogbonesoep met gestampte yam (een wortelknol).
Meest gelezen
- Carola Schouten over haar eerste 100 dagen als burgemeester: ‘Ik wil het graag goed doen’
Een terugblik bij Eva Jinek
Carola Schouten over haar eerste 100 dagen als burgemeester: ‘Ik wil het graag goed doen’
- Charlotte (32) kreeg een tweede kans door een stamceldonor: ‘Het kan ook jou overkomen’
Steeds meer stamceldonaties
Charlotte (32) kreeg een tweede kans door een stamceldonor: ‘Het kan ook jou overkomen’
- Paralympisch sporter Lito Anker: ‘Mijn talent is explosiviteit’
Lito in 'De Verandering', zaterdag 1 februari, 17.30 uur, NPO 2
Paralympisch sporter Lito Anker: ‘Mijn talent is explosiviteit’
Lees ook
- 'Vrije weekenden zijn zeldzaam'
Martin Zonnenberg over risotto en Duitse Krimi's
'Vrije weekenden zijn zeldzaam'
- 'Jaren later stond ik oog in oog met de man die me misbruikte'
Het verhaal van Ina Groot in 'De Verandering'
'Jaren later stond ik oog in oog met de man die me misbruikte'
- Zijn mannen zieker van de griep dan vrouwen?
Oftewel: bestaat de mannengriep?
Zijn mannen zieker van de griep dan vrouwen?