'Ik ben gefascineerd door complottheorieën"

Ik zal dit uitleggen. Complottheorieën gaan vaak over een soort samenzwering tussen personen en – soms wereldwijde – instanties. Denk aan theorieën rond de Great Reset. Aan de Bilderbergconferentie. Aan de overtuiging dat onze overheid in coronatijd uiteindelijk chips in ons zou implanteren. Het idee erachter is dat er zoiets bestaat als een vooropgezet plan, dat naadloos door de betrokkenen wordt uitgevoerd.

De werkelijkheid ligt naar mijn idee anders. Want als er inderdaad sprake zou zijn van zo’n ‘strak’ plan, dan zou dat getuigen van een enorme kracht van mensen om samen te werken. Maar in de praktijk zie ik juist dat er van samenwerking vaak zo bar weinig terechtkomt.

Lúkte het maar om een wereldwijd plan te bedenken waarmee we met z’n allen zouden zorgen dat mensen niet meer hoeven te vluchten vanwege honger, hitte, oorlog of geweld. Kónden we maar tot een alomvattend idee komen om te zorgen dat onze aarde zou groeien en bloeien als nooit tevoren. Kónden we maar een plan smeden waarbij extreme armoede definitief de kop in werd gedrukt.

De werkelijkheid is dat iedereen – ik zou bijna zeggen: met alle goede bedoelingen – zijn best doet, maar slechts tot deeloplossingen dan wel tot prutswerk lijkt te komen.

Vandaar dat ik zeg: de gedachte dat alle neuzen in alle omstandigheden dezelfde kant op kunnen, getuigt van een groot geloof.

Na de val van het kabinet ontstond al snel het idee dat Mark Rutte en de zijnen het kabinet bewust ten val zouden hebben gebracht, omdat dit de VVD goed uitkwam. Anderen zeiden weer dat de VVD hier totaal geen belang bij had. De waarheid ligt waarschijnlijk – heel saai – in het midden. Ja, er werd serieus hard gewerkt door alle partijen om tot gezamenlijke plannen te komen rondom ons asielbeleid. En ja, natuurlijk kun je als VVD op dit dossier beter je poot stijf houden omdat dit voor de achterban een belangrijk thema is. Maar net als bij de grote complottheorieën geloof ik niet in een masterplan dat zonder meer uitgerold wordt. Daarvoor is de praktijk te weerbarstig. Daarvoor is het altijd nog te veel mensenwerk. Gelukkig maar.