'Ik geloof niet dat er zoiets bestaat als mainstream media'

Maar vandaag wil ik er nog eentje tackelen die sinds een paar jaar regelmatig langskomt en vrijwel altijd volstrekte nonsens is, namelijk: “Dat hoor je niet in de mainstream media.”

Los van het feit dat ik niet geloof dat er zoiets bestaat als ‘mainstream media’ (alsof het één grote club is) en dat er over belachelijk veel geschreven en gepraat wordt (alleen niet altijd op de voorpagina en op primetime), heb ik een groter en fundamenteler bezwaar tegen dit frame. Dat is het achterliggende idee dat de media ons moeten vertellen hoe de wereld in elkaar zit. Dat is namelijk een overschatting van wat media kunnen.

Want het is echt waar: journalisten zijn mensen. Mensen die vaak vakkundig zijn, want journalistiek is best een ingewikkeld ambacht. Die altijd de uitzonderingen belichten, omdat nieuws nu eenmaal altijd over de uitzondering gaat. Die maar op één plek tegelijk kunnen zijn. Die soms fouten maken, domme keuzes maken en in alle gevallen beperkt zijn.

Houd dat in je achterhoofd als je het journaal kijkt, de krant leest, een nieuwsblog volgt of radio luistert: je luistert naar mensen die naar hun beste kunnen iets vertellen over negatieve uitzonderingen. Daarbij vertellen ze feiten, maar altijd een beperkt aantal feiten op een beperkte plek vanuit een beperkte invalshoek – namelijk die van de journalist. Die zal altijd proberen zo veel mogelijk partijen te spreken. Dat heet: hoor en wederhoor. En de journalist zal zijn of haar uiterste best doen alle feiten te checken. Maar nieuws doet nooit de werkelijkheid recht, omdat die zo extreem complex is. Dus het idee dat je via de media een totaalbeeld zult krijgen, is een illusie.

Wil je de werkelijkheid zien? Doe je koptelefoon af, scheur je los van het scherm, ga naar buiten en ontmoet mensen. Gewone, dagelijkse medemensen. Ga verbindingen aan. Maak mee. Ruik, proef, kijk, voel. Ontdek dat we allemaal beperkte, maar prachtige mensen zijn en ga vanuit die wetenschap voortaan het nieuws volgen. Geloof me: je wordt er een mooier en milder mens van.

Toen Parijs in 2015 werd getroffen door aanslagen, reisden bekenden van me met hun camper door Europa. Politie en veiligheidsdiensten stonden op scherp. Code oranje! Thuis maakte men zich grote zorgen: was het wel veilig? Maar zij reisden zonder internet met een open houding. Een jaar lang hadden ze prachtige ontmoetingen met een grote veelkleurigheid aan mensen. Hun vraag aan ons is: wie had nu een reëler beeld van de wereld?

Maar hé, ik werk bij de mainstream media. Dus neem mijn woorden gerust met een korreltje zout.