Ga naar submenu Ga naar zoekveld

In gesprek met Elise Alkema over haar boek Avé

'Ik heb een ietwat onderzoekend karakter en hou meer van de vragen dan de antwoorden'

Avé is de debuutroman van Elise Alkema. Een ontroerend verhaal over een jonge vrouw die na het overlijden van haar moeder op zoek gaat naar haar eigen identiteit. Hoe kwam dit verhaal tot stand en welke worstelingen maakte de schrijfster zelf door?

Deel:

Hoe is het idee voor Avé ontstaan?

‘’Lastige vraag want zoiets ontstaat niet in één keer, maar is een proces van veel zaken. Drie jaar terug heb ik het roer omgegooid en ben me gaan richten op het schrijven. Ik ben een opleiding gaan doen, columns gaan publiceren en heb meegedaan aan schrijfwedstrijden. Zo won ik de schrijfwedstrijdvan het ND en Royal Jongbloed in 2018. Ik mocht een roman gaan schrijven. Dit viel mooi samen met mijn schrijfopleiding. In die lessen is het begin van Avé ontstaan.

Het thema ‘wat als dingen niet opgelost raken’, intrigeerde mij. In een maakbare wereld, waar we misschien van teruggekomen zijn door corona, is niet alles te fixen. Relaties niet, gezondheid niet, werkgelegenheid niet. Dat geeft spanningsvelden. En hoe ga je dan verder? Hoe vul je je leven in bij teleurstelling, zaken die niet veranderen. Met dat thema wilde ik wat. En zo is langzaamaan Avé ontstaan.’’

Hoe verliep het schrijfproces van Avé?

‘’Om te kunnen schrijven heb je zitvlees nodig. Passie, discipline en doorzettingsvermogen. En ik vind het bijzonder om te ontdekken dat ik die dingen heb. Dat het eigenlijk zo goed bij mij past. Rustig en ongestoord in een hoekje van het huis zitten schrijven, nadenken, dromen, schaven en schuren.

En tegelijk loop ik ook weleens tegen mezelf aan. De onzekerheid of ik dit wel kan, wordt het een mooi verhaal, wat schrijf ik wel en wat schrijf ik niet? En er zijn dagen dat ik liever even naar buiten ga en een bak koffie bij iemand ga doen. Daar komt het doorzettingsvermogen en de discipline om de hoek kijken. Gewoon door blijven schrijven. En als ik dan aan het tikken ben, komt er een inzicht dat ik niet van tevoren bedacht had. Dat geeft me dan weer inspiratie.

Met welke scène heb je het langst geworsteld om op te schrijven?

‘’Het stoorde me in het begin dat ik heel lang niet wist hoe het af zou lopen. Dat moest ik loslaten. Ik moest vertrouwen dat dat zou ontstaan wanneer het verhaal zo ver was. Dat was lastig. Maar ook om de kern te pakken. Waar worstelt Avé nou ten diepste mee? Maar ook hoe verwoord je nou de conflicten zodat zij de kern pakken. Bijvoorbeeld het conflict met haar vader. Heb ik de lezer genoeg meegenomen in het conflict? Dat moest echt opgebouwd worden in het verhaal zodat er een climax ontstond en Avé niet anders kon dan handelen. Dat is technisch best lastig. En het is mijn eerste roman, dus zoveel schrijfervaring had ik nog niet. Toen een lezer mij teruggaf dat hij Jules, haar vader, een trap onder zijn kont wilde geven, toen wist ik dat het goed overgekomen was.’’

Veel personages zijn overtuigd van het bestaan van God en praten liefdevol over Hem. In hoeverre was het voor jou belangrijk om het geloof in jouw verhaal te verweven?

‘’Ik wist niet hoe en of ik dat van tevoren ging doen. Ik heb daar wel mee geworsteld, over nagedacht en over gesproken met andere mensen. Maar al schrijvende vond ik mijn weg daarin en ben ik er tevreden mee.’’

Avé wordt aangemoedigd om zich meer te verdiepen in anderen, zodat ze hopelijk wat meer begrip voor hun gedrag kan hebben. Waar zit volgens jou de kracht in van het echt zien van, en luisteren naar een ander?

‘’Je mond houden. En dat is het meest moeilijke denk ik. En echt meegaan in het verhaal van de ander. Ik ken maar één of twee mensen in mijn omgeving die een kei zijn in luisteren (en ik schaar mijzelf hier niet onder, ik ben nog lerende). Die gewoon hun mond houden en mij laten praten. Mij echt zien en horen.

Voor Avé is het moeilijk om echt te luisteren naar bijvoorbeeld haar vader. Ten eerste omdat hij zich niet opent, ten tweede omdat haar eigen verdriet en frustraties ervoor zitten. Dat maakt het denk ik voor haar ook lastig om open te staan voor anderen om haar heen. Dus om echt te luisteren moet je ergens ook je eigen verhaal even parkeren of opzij zetten. Om werkelijk open te staan voor een ander. En dat is niet eenvoudig. Maar als het gebeurt, ontstaat er ruimte. Het verhaal, jij mag er zijn. En dat werkt al helend.’’

Overal waar Avé komt, duiken er mensen op die haar verder helpen met haar reis. Wie is jouw favoriete helper in het boek en waarom?

‘’Ik vind Gotinski een fijne man. Hij heeft zelf het een en ander meegemaakt en is door processen gegaan. Hij is een gelaagd persoon. Ik denk dat hij daardoor dicht bij Avé kan komen. Daarnaast is hij gastvrij, zorgzaam, gemoedelijk en een wijze man. Ik zou graag een avondje opgekruld op de bank naar zijn vioolmuziek willen luisteren. En me daarna terugtrekken op die heerlijke kamer boven met uitzicht op de baai om net als Avé te lezen of te schrijven.''

Elise Alkema, Avé

Avé worstelt met God, herken je dat terug in je eigen geloof?

‘’Ik denk dat ik een ietwat onderzoekend karakter heb. Ik hou meer van de vragen dan de antwoorden. Deels door mijn leven, deels om wat ik om mij heen zie. Dus ja, ik kan in periodes flink worstelen met God. Dat ik niet begrijp waarom Hij niet ingrijpt. Dat dingen niet gaan zoals ik wil. Stukken in de Bijbel die lastig zijn. Maar ik leer de laatste periode dat dat er mag zijn. Ik denk dat God eerlijkheid waardeert. En dan is het soms goed om te zeggen dat je flink baalt van iets. Boos bent. Hij is mijn Vader, Hij kent me. Met alle gedachten, alle gevoelens, in alle situaties. Ik hoef geen verstoppertje te spelen. Daar is de Bijbel eerlijk in. Het staat vol met verhalen van mensen die worstelen en toch weer ergens opstaan en doorgaan.’’

Waarom is het voor Avé goed om juist door een jongen geholpen te worden in haar zoektocht en niet door bijvoorbeeld een vrouw van haar leeftijd die ze onderweg tegenkomt?

‘’Jónar confronteert haar op een diep niveau, dit vindt ze bedreigend. Jónar is niet dé helper in het verhaal, maar hij reikt haar wel dingen aan zodat ze verder kan. Ze moet de confrontatie met zichzelf aangaan. Wat wil ze met haar leven? Wat wil ze in relaties? Hoe staat ze tegenover God? Wie is ze ten diepste? De mensen die zij ontmoet raken haar in haar hele zoektocht en zijn puzzelstukjes in hoe zij wel of niet verder kan in haar leven.’’

Hoe belangrijk is de natuur geweest voor Avé’s zoektocht?

‘’Goeie vraag. Daar heb ik niet zo bewust over nagedacht. De natuur in IJsland geeft haar wel rust. Ik denk zelf dat de mensen in het verhaal een nog belangrijkere rol spelen in haar zoektocht, maar het decor van de ruige natuur speelt daar zeker wel een rol in.’’

Je wist van tevoren niet hoe het verhaal zou aflopen, hoe ging je daarmee om?

‘’Dat moest ik echt loslaten. Ik was vooral verrast dat er een einde kwam. En het proces daar naartoe, dat ik daarop mag vertrouwen dat dat wel goed komt. Dat neem ik mee voor een eventueel volgend boek.’’ 

Eva’s online boekenclub Eva Leest

Nieuwe plaatsen bezoeken en inspirerende mensen ontmoeten zonder op pad te gaan? Eva neemt je mee op reis zonder dat je je huis hoeft te verlaten. Laat je meenemen in een andere wereld, die maar een bladzijde van jou verwijderd is. In elk Eva-magazine dat op de mat valt, tippen we christelijke en niet-christelijke boeken die de moeite van het lezen waard zijn. Bij elk boek vind je op deze pagina gespreksvragen, lees je een interview met de schrijver en kun je via een besloten Facebookgroep met andere lezeressen in gesprek gaan.

In oktober 2021 lezen we samen het boek Avé. In dit ontroerende verhaal gaat Avé na de dood van haar moeder op zoek naar vader, die zij sinds haar kinderjaren niet meer heeft gesproken. Hij blijkt in IJsland te wonen. Wat volgt is een reis naar een land met inspirerende mensen en een ruige natuur, maar vooral naar de kern van Avé zelf. Wie is zij zonder haar ouders, wie is God voor haar en hoe wil zij verder met sommige relaties?

Meelezen en meepraten? Bekijk hier hoe je meedoet.

Foto: Carla Manten Fotografie

Geschreven door

Judit van Dijk-Besters

--:--