Joodse Noam Vazana zingt in Ladino, de taal van haar oma

De Joodse Noam Vazana zingt in het Engels, Hebreeuws en tegenwoordig ook in het Ladino. Het is de taal van haar grootmoeder, aan wie ze dierbare herinneringen heeft. Visie stelde zeven vragen aan deze zangeres, die ons in het EO-programma Naches meeneemt naar de repeties van haar koor. 

Wat is Ladino voor taal?
“Het werd door Joden in Spanje en Portugal gesproken, en ook in Marokko, waar mijn familie vandaan komt. Ladino is verwant aan het Spaans, zoals het Jiddisch – een andere Joodse taal – veel raakvlakken met het Duits heeft. Ladino is de taal van mijn oma, die vroeger in de keuken liedjes met mij zong. Tijdens een bezoek aan Marokko heb ik deze mooie taal, die me met mijn verleden verbindt, herontdekt.”

Verrijkt je verleden jouw muziek?
"Mijn ouders zijn Marokko ontvlucht, waarna ik in Israël ben opgegroeid in een mengelmoes van culturen. Daarvan heb ik veel meegenomen in mijn leven. Een omgeving die steeds nieuw en anders is, daagt me uit als mens, maar ook als artiest.”

De tekst loopt door onder de foto.

Welk historisch moment had je graag meegemaakt?
“De val van de Berlijnse Muur. Ik was 6 jaar toen ik dat op tv zag gebeuren en ik weet nog hoe mooi ik dat vond. Vrijheid is in mijn leven een rode draad. Daar in Berlijn kwam de vrijheid terug die de inwoners in het oosten van Duitsland zo lang moesten missen.”

Wat is je favoriete Bijbelverhaal?
"Als Joods kind heb ik die verhalen op school natuurlijk gehoord, maar ik ben er niet meer zo vaak mee bezig. Wat me destijds wel raakte, is dat Noach na de zondvloed een duif uit liet vliegen, die vervolgens terugkeerde met een olijftakje in zijn snavel. Voor mij is Noachs ‘vredesduif’ sindsdien een symbool van vrijheid en hoop.”

De tekst loopt door onder de video.

Wie zou je weleens de oren willen wassen?
“Ik weet nog hoe raar ik in 2016 op mijn verjaardag wakker werd: Trump was gekozen, Leonard Cohen bleek te zijn overleden en we herdachten de Reichskristallnacht. Een Israëlisch popliedje neemt een journalist op de hak: ‘Hoe kun je slapen na wat je hebt geschreven?’ Iets vergelijkbaars kunnen we Trump toezingen, die na weer een dag vol slechte besluiten zijn bed opzoekt.”

Wat neem je mee als je huis in brand staat?
“Mijn piano en mijn trombone, mijn meest dierbare instrumenten, waarmee ik mezelf begeleid. Zelfs die zware piano krijg ik wel mee, dankzij een truc die ik van mijn pianostemmer heb geleerd. Als je een houten plank onder je piano schuift, kun je ’m ‘gewoon’ de deur uit duwen.”

Op wie ben je weleens jaloers?
“Op iedereen die minder kritisch naar zichzelf kijkt en luistert dan ik. Ik kan pas na een tijdje genieten van een nieuwe cd die ik heb opgenomen. Na een concert kan ik kniezen over een klein foutje, terwijl het publiek daar meestal niets van heeft gemerkt. Ik zou meer willen genieten van een bezoeker die na afloop bedankt voor een geweldige avond!" 

Kijk 'Naches' hier terug

Beeld: Victor Lacken en Robin Daniel Frommer