Kerst vieren zonder je kinderen: Naomi’s dochters verbraken het contact
Tien jaar later is er nog steeds een complete radiostilte tussen Naomi en haar meiden
Kerst is voor veel mensen een warm familiefeest, dat in het teken staat van Licht en liefde. Maar juist tijdens de feestdagen kan oud zeer naar boven komen, bijvoorbeeld omdat je een dierbare mist. Relatietherapeut Naomi* (53) weet daar alles van. Tien jaar geleden verbraken haar twee dochters het contact met haar.
Ouderverstoting: Naomi had nog nooit van deze term gehoord, tot ze er tien jaar geleden zelf mee te maken kreeg. Rondom de term bestaan misverstanden, maar het komt erop neer dat je als ouder verstoten wordt door je kind of kinderen. “Ik kom van de Kaapverdische eilanden. Daar is dat echt een taboe, omdat ze daar van de oude stempel zijn”, vertelt Naomi. “Familiebanden zijn erg belangrijk.”
In 2012 zette ze na een relatie van 22 jaar een punt achter haar huwelijk. “Na onze scheiding hebben onze dochters, die nu 30 en 25 zijn, ervoor gekozen om bij mij te blijven. In die periode waren ze boos op hun vader en wilden geen contact met hem.” Ze vermoedt dat dit te maken heeft met een gevoel van loyaliteit naar haar toe. “Wij hebben de meiden de keuze laten maken bij wie ze wilden wonen. Dat was bij hun moeder en daar heeft mijn ex mee ingestemd.”
Naomi moedigde haar dochters aan om ondanks hun emoties over de scheiding, toch in contact te blijven met hun vader. “Ik heb ze gestimuleerd om het contact te herstellen.” Maar toen ze hem begonnen op te zoeken, keerden haar dochters zich juist tegen haar. “Het begon met disrespectvol gedrag. Ik heb mijn dochters altijd opgevoed met normen en waarden zoals: eer je ouders, spreek met twee woorden. Maar als ze thuis kwamen, voelde ik spanning, vijandigheid en vooral hoogmoedig gedrag.”
De pijn sneed dwars door mijn hart. Ik voelde wanhoop en paniek
Dat sudderde een tijdje door, tot het Vaderdag was. “Toen verergerde het brutale gedrag. Ik ben zelf totaal niet van de conflicten en heb mijn moeder gebeld en advies gevraagd aan een vriendin. Haar advies was om kalm te blijven, maar niet over mijn heen te laten lopen; kinderen horen hun ouders te respecteren.”
Doordat Naomi haar dochters aansprak op hun gedrag, ontstond ruzie. “Dat is geëscaleerd met hun vertrek als gevolg. Mijn ex heeft de meiden thuis opgehaald en ze zijn vertrokken zonder een woord te zeggen.” Later kwamen ze hun spullen ophalen en werd pijnlijk duidelijk dat Naomi’s dochters bij hun vader gingen wonen. “De pijn sneed dwars door mijn hart. Ik voelde wanhoop en paniek, ik niet wat ik moest doen. Ondanks hun gedrag, zag ik dit helemaal niet aankomen. Je hoopt dat het goedkomt, dat iedereen zich gaat bezinnen en dat het gesprek op gang komt.”
Radiostilte tussen dochters
Maar nu, tien jaar later, is er nog steeds een complete radiostilte tussen Naomi en haar meiden. “Ze wilden alleen hun spullen en dat was het, geen gesprek. Mijn ex heeft ook nooit contact gestimuleerd.”
Na een periode van rouw, kwam het besef dat haar leven doorging. “Je moet werken, je dagelijkse leven voortzetten, hoe moeilijk ook.” Bij collega’s, kennissen en vrienden droeg ze een masker. “Ik heb uit schaamte geen moment iets verteld. Tot het mij emotioneel opbrak. Ik sliep slecht, ik at slecht.”
Ik was degene die de ballon van het huwelijk had doorgeprikt
“Toen heb ik psychologische hulp gezocht van een specialist”, vervolgt Naomi haar verhaal. “Zij vertelde mij kinderen uit loyaliteit vaak kiezen voor de ouder die het moeilijk heeft. Hun vader was ziek en zielig, hij zag in de slachtofferrol, en ik was degene die de ballon van het huwelijk had doorgeprikt. Met mij ging het goed na de scheiding: eigenlijk alleen maar beter. Dan word je psychologisch gezien ‘de dader’.
Het conflict sleept tot vandaag de dag voort. “In het begin heb ik brieven en kaarten geschreven en gebeld. Er werd opgehangen, kaarten werden retour gestuurd. In al die jaren heb ik ze nog geen vijf keer gezien. De laatste keer was in 2019, voor mijn verhuizing. Ik heb ze toen via-via benaderd, omdat ik nog veel kinderspullen had.”
De boodschap die haar dochters uitzonden was duidelijk: zoek ons niet op, neem geen contact op. “Het is heel pijnlijk om die vijandigheid en beschuldigingen te voelen. Ook vond ik het moeilijk om te zien dat mijn dochters volwassen waren geworden en dat ik daar niets van mee had gekregen. Ook hebben zij geen contact met mijn familieleden.”
Kerst zonder kinderen
Nu is het december, met kerst en oud en nieuw in het vooruitzicht. “Tot een paar jaar terug, waren de feestdagen, naast de verjaardagen, de zwaarste momenten”, vertelt Naomi. “Je wordt geconfronteerd met verdriet en wanhoop. Toen ik single was, ging ik wel eens naar mijn ouders of naar een vriendin. Later bleef ik alleen thuis. Dat is jarenlang niet meegevallen.” Inmiddels heeft zij een nieuwe relatie.
Ik blijf liefdevol wachten. Mijn hart blijft openstaan
Het gemis van haar dochters blijft. “Ik blijf liefdevol wachten. Mijn hart blijft openstaan. Ik besef dat het leven te waardevol en te mooi is om het in verdriet door te brengen. Ik bid elke dag voor ze en ik mediteer. Dat is mijn manier om de verbinding in stand te houden.”
Ze koestert de hoop dat het ooit goedkomt. “De hoop is er absoluut, alleen weet ik dat het met de jaren alleen moeilijker kan worden. Ik heb bijvoorbeeld geen idee of ze partners hebben, of kinderen.” Inmiddels is ze zelf relatietherapeut. Met die studie begon ze al tijdens haar huwelijk. “Vanuit mijn levensverhaal heb ik daar een bepaald beeld en een visie op ontwikkeld. Iedereen heeft zijn eigen levenspad te bewandelen. Het leven is waardevol, het is er om geleefd te worden.”
Blijf compassievol denken aan de ander
Ze heeft een aantal tips, hoewel ze benadrukt dat elke situatie maatwerk is: “Leef ondanks alles, ga door. Stel dat jouw leven stopt, omdat jouw geliefde je niet aanvaart, dat is toch zonde? Kijk wat bij jou past, wat jou helpt om die knop om te draaien. Hou je hart open. Blijf liefdevol en compassievol denken aan de ander. Dat geeft een heel ander gevoel, een andere energie, dan in je verdriet te blijven hangen.”
Je kunt volgens Naomi proberen om ‘het goed te maken’, maar dat valt niet altijd in goede aarde. Zeker niet vlak voor de kerstdagen, dan kan het geforceerd overkomen, alsof je intentie niet zuiver is. “Observeer welke intentie jij hebt om het nu goed te willen maken. Waarom niet gisteren, waarom vandaag? Als je intentie zuiver is, doe het. Als het bedoeld is om de pijn te verzachten, zou ik je adviseren om het niet te doen. Je kunt altijd een brief of kaart schrijven en die niet versturen, voor het moment dat het contact hersteld is en die dan pas laten zien. Daarmee laat je zien: ik heb al die tijd aan je gedacht.”
“Juist in de kersttijd voel je extra hoe pijnlijk het is als familierelaties niet lopen zoals jij het graag wil,” zegt Hetty Verkruijssen, individueel- en relatietherapeut. In haar praktijk ziet ze tal van voorbeelden. “Je zoon wil niet thuiskomen met kerst, je ouders houden je af, tussen jou en je zus is er doodse stilte, er hangt spanning tussen jou en je partner. Wat pijnlijk, wat wil je dat graag anders.”
Familiebreuken herstellen: tips van een relatietherapeut
“Juist in de kersttijd voel je extra hoe pijnlijk het is als familierelaties niet lopen zoals jij het graag wil,” zegt Hetty Verkruijssen, individueel- en relatietherapeut. In haar praktijk ziet ze tal van voorbeelden. “Je zoon wil niet thuiskomen met kerst, je ouders houden je af, tussen jou en je zus is er doodse stilte, er hangt spanning tussen jou en je partner. Wat pijnlijk, wat wil je dat graag anders.”
Ze heeft een aantal tips om de relatie te herstellen.
1. Probeer de ander niet te veranderen
“De allereerste tip is dat je niet gaat proberen de ander te veranderen. Aanvaard wat de ander op dat moment kiest. Ga niet trekken aan de ander. Je mag zeggen dat je het jammer vindt, maar niet als manipulatie. Je mag hiervoor wél bidden. Zegen dan iedere persoon uit je familie met wie de relatie niet loopt en doe dat dagelijks. Stel dat je een moeilijke relatie met je zus hebt en je kinderen weten dat ook: bid dan met kerst juist aan tafel hardop voor een zegen voor je zus. Dat vergt wel moed.”
2. Wees attent
“De tweede tip is: wees attent met iets waarvan je weet dat de ander dat waardeert: een kerststukje, een kaars, een pakketje met koffie of thee. Houd het klein. Het kan ook een kerstkaart zijn met wat vriendelijke woorden.”
3. Denk na over jouw aandeel
“Tot slot adviseer ik om na te denken over wat jouw aandeel is in de verwijdering tussen jou en de ander. Vraag aan God of hij je ogen hiervoor wil openen. Erken dat eerst in een gesprek met iemand bij wie je je vertrouwd voelt – iemand die dit niet direct wegwuift.”
Is het passend om dit daarna aan te geven bij het betreffende familielid? “Soms niet – vooral wanneer de ander zijn/haar aandeel direct afschuift. Toch kan zo’n situatie alleen veranderen via een gesprek waarin je beiden bereid bent om naar elkaar te luisteren. Vaak is het handig om dat te doen met een derde erbij. En ja, het is heel pijnlijk wanneer de ander niet in gesprek wil, maar opnieuw zal je dat moeten accepteren.” Maar,” voegt Verkruijssen eraan toe: “Ik betwijfel of het handig is om een relatie te herstellen in zo’n tijd vlak voor kerst. Dat zou kunnen aanvoelen alsof je dat alleen doet omdat kerst eraan komt en niet omdat je echt graag wilt dat de relatie herstelt.”
*In verband met de privacy is deze naam gefingeerd
Geschreven door
Hendriëlle de Groot
