Lazarus staat op | Wat regels met zelfkennis te maken hebben

Ik denk dat iedere ouder zijn eigen regels weleens overtreedt. Dat je net je kind gewaarschuwd hebt dat z’n schermtijd voorbij is en (voor de vijftigste keer) hebt uitgelegd dat het niet goed is als zij te veel op de iPad zit. Om vervolgens een paar seconden later je eigen telefoon te pakken, waar je van het ene in het andere interessante nieuwtje, tweetje of berichtje belandt. En dat je kind je dan op de vingers tikt omdat je je eigen regels niet naleeft. (Tenminste, dat doen die van mij).

Onze omgang met regels is nogal ingewikkeld. Bijna iedereen is ervan overtuigd dat we regels nodig hebben, maar zodra ze slecht voor ons uitpakken of we ons erdoor beperkt voelen, wordt het opeens een ander verhaal.

Als ik de apostel Petrus vandaag goed begrijp, was dat in het oude Israël niet anders. Ik lees vandaag Handelingen 15 waarin een discussie wordt beschreven: of de kersverse gelovigen van niet-Joodse afkomst zich wel of niet aan de Joodse wetten moesten houden en zich moeten laten besnijden. Het is een felle woordenwisseling geworden van voor-en tegenstanders.

Petrus, die door God in een visioen was aangewezen om het evangelie aan niet-Joden te brengen, treedt als scheidsrechter op. Hij begint om uit te leggen dat er geen verschil meer is tussen Joden en niet-Joden. Dus, concludeert hij:

Waarom wilt u God dan trotseren door op de schouders van deze leerlingen een juk te leggen dat onze voorouders noch wijzelf konden dragen?

Petrus lijkt hier op mijn dochters die mij er fijntjes op wijzen wanneer ik mijn eigen regels overtreed. Als dat gebeurt, word ik gedwongen om heel eerlijk te worden en de regels even onder de loep te leggen: zijn de regels haalbaar? Hoe belangrijk zijn ze eigenlijk? En zijn de omstandigheden misschien veranderd waardoor een regel moet worden aangepast?

Strenge regels zonder genade kunnen voor verongelijktheid en boosheid zorgen bij de mensen die ze met een ijzeren discipline navolgen en zichzelf veel ontzeggen, als ze zien hoe losjes anderen met de regels omgaan. Ze zorgen ook voor oneerlijkheid om te verhullen dat een regel overtreden wordt en voor schaamte. Voor felle discussies en oordelen.

Het is mooi om te zien hoe de eerlijkheid van Petrus  - ‘wijzelf konden het ook niet dragen’ – de discussie verzacht en het vervolg van het gesprek op een andere golflengte brengt. Vol zelfkennis en genade. Enthousiasme over alle mooie, bemoedigende dingen die de apostelen op hun reizen hebben meegemaakt. En nieuwe, minder zware regels.

In deze tijd van vele heftige discussies vind ik het een mooi verhaal om te lezen, ik kende het niet goed. En met dit gesprek kan ik zelf ook aan de slag. Want ik wind me nogal eens op over standpunten en discussies die op dit moment worden gevoerd.
Maar hoeveel eerlijkheid en zelfkennis zit er eigenlijk in mijn meningen, in de regels waaraan ik me denk te houden en de meetlat die ik langs de gedragingen van anderen leg? Zolang die reflectie ontbreekt, zal ik ook nooit toekomen aan het mooie en het goede en uiteindelijk ook niet tot een nieuwe, genadigere omgang met elkaar.

Ik ga er nog even op kauwen, op dit verhaal. En jou wens ik vrede en alle goeds vandaag.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.