Lazarus staat op | Het over een andere boeg gooien

Het over een andere boeg gooien

Soms wil je niet alleen ‘iets’ maar ook gewoon ‘iemand’ over een andere boeg gooien. Poetin bijvoorbeeld, en dan kijken of-ie kan zwemmen. Of die mensen die al de energie uit je zuigen tijdens een vergadering. En dan zijn er nog de mensen in je leven die je geen ene steek verder hebben geholpen, integendeel: hun stem houdt je nog steeds klein, voorzichtig, bescheiden of domweg bang. Bang dat je het verkeerd doet, bang teleur te stellen, bang om weer voor dit of voor dat te worden uitgemaakt.

Vandaag in het verhaal ook een stem, die ongeveer precies het tegenovergestelde teweeg brengt. Opeen is er ruimte, hoop, moed. Hij vraagt om het over een andere boeg te gooien en dan dat doen de leerlingen van de rabbi. Ze hadden de hele nacht gevist en niets gevangen en dan zou het overdag opeens over die andere boeg wel werken? Ze doen het maar en vangen vervolgens zoveel dat het net dreigt te scheuren van de hoeveelheid vis.

Een stem, uit het niets – een rabbi die ze niet hadden verwacht. In de verste verte niet, want hij was geëxecuteerd op gruwelijke wijze. Hadden ze zelf gehoord en gezien. Maar de stem is overtuigend genoeg, de andere boeg is dichtbij, en het resultaat is overweldigend.

Verschillende stemmen in de nacht en lege netten zonder vis. Ik weet niet of je van vis houdt, als voedsel – schijnt niet een heel erg goed idee te zijn klimatologisch, in de verste verte niet – maar als je er al sowieso niet van hield, verzin dan vooral iets anders dan vis voor dit beeld. Lege netten snappen we allemaal wel. Heel de nacht werken, de hoop van je leven is door je volksgenoten geëxectueerd en je haalt niets binnen dan zeewier en lege schelpen.

Er klinken stemmen in het donker. Ze zeggen: ‘Laat maar, het heeft geen zin. Voor jou is er niets meer. Zie je niet dat er net na net wordt opgehaald? Denk je nou echt dat met nog een net er opeens wel iets komt. Het is niet meer voor jou. Je hebt gefaald, het leven is mislukt, geef het op. Geef het toch op.’

Een andere stem is als een zweepslag: ‘Doorwerken. Als je niets vangt, moet je harder werken. Sneller ook vooral, in het zweet des aanschijns zult u uw brood verdienen toch? Nou, van luiheid is nog nooit iemand beter geworden en van zelfmedelijden ook niet. Harder. Sneller. Beter. Door.’

Beide stemmen leveren niets op dan lege netten en pijnlijke spieren. De nacht brengt niets. En de leerlingen van de gekruisigde varen doodvermoeid terug. Dan in het licht van de dag die andere stem. Gooi het eens over een andere boeg. En dat doen ze dan maar. Volle netten. Een nieuwe dag. De stemmen van de nacht zijn vergeten, ze verdwijnen machteloos in de verte. Ze kunnen niet langer je dwarszitten, want kijk wat hier gebeurt. Er is niet alleen voldoende, er is overvloed. De vermoeide spieren hebben er opeens weer zin in en met vereende krachten wordt de buit aan land gebracht.

Wat zeg ik tegen de stemmen van de nacht? Heb ik mijn weerwoord al gevonden? Tussen opgeven aan de ene kant en zelfgekozen slavenarbeid aan de andere kant, tussen cynisme en verbeten optimisme: kan ik ook nog wachten op de morgen, dat het licht wordt? En de stem horen aan het strand?

Niet dat iedereen z’n leven over een andere boeg moet gooien, maar het vertrouwen dat die lichte stem van een nieuwe dag en een nieuwe richting... Dat die stem bestaat- al is het soms even geduld hebben – dat vertrouwen helpt in de nacht als de andere stemmen je proberen onderuit te halen.

Tot zover vanochtend even. Een hele goede vrijdag gewenst, en vrede en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.