Mary had ‘afwijkende cellen’: ‘Baarmoederhalskanker is een sluipmoordernaar, dus laat je testen’

Net als alle vrouwen kreeg Mary op haar dertigste een uitnodiging om aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker mee te doen. “In eerste instantie legde ik de oproep aan de kant, met het idee dit op een later moment op te pakken”, vertelt zij. “Een vriendin adviseerde om het niet uit te stellen. Bij haar waren namelijk afwijkende cellen gevonden, waarna zij binnen twee weken een operatie moest ondergaan.”

Hoewel Mary niet geloofde dat er bij háár ook iets afwijkends gevonden zou worden, besloot ze het advies van haar vriendin op te volgen en het onderzoek niet langer uit te stellen. “Ik leefde gezond, sportte veel en had geen enkel symptoom, dus ik verwachtte niet dat er iets mis zou zijn.” De boodschap van de huisarts die volgde op het onderzoek, kwam dan ook als donderslag bij heldere hemel. “Onvoorstelbaar!”, vindt zij nog steeds. “Er waren bij mij ook afwijkende cellen gevonden (ernstige dysplasie, red.), terwijl ik geen symptomen had die erop wezen dat er iets niet goed zou zijn.” Mary werd doorverwezen naar het ziekenhuis. “Ik was blij dat ik niet lang daarna geopereerd werd; het idee dat er iets schadelijks in mijn lichaam zat, voelde heel onprettig.”

Ik moet er niet aan denken wat er had kunnen gebeuren als ik níet aan het onderzoek had meegedaan!

Mary kan er nog steeds niet over uit dat zij zich topfit voelde, maar desondanks wel ernstige dysplasie (afwijkende cellen) had. “Opeens kwam alles op losse schroeven te staan. Ik was dertig en had een kinderwens.” Ze was bang dat door deze wens een streep zou komen te staan. “Dankzij de behandeling die ik onderging, konden de afwijkende cellen gelukkig worden verwijderd”, vertelt ze dankbaar.  

Haar angst werd hierdoor geen waarheid; inmiddels is Mary moeder geworden. “Dankzij het bevolkingsonderzoek kon erger worden voorkomen. Ik moet er niet aan denken wat er had kunnen gebeuren als ik níet aan het onderzoek had meegedaan. Ik hoop dat mijn verhaal vrouwen doet beseffen hoe belangrijk het is om mee te doen. Baarmoederhalskanker is een sluipmoordenaar, dus laat je testen!” roept ze dringend op.

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Jaarlijks krijgen ongeveer 900 vrouwen baarmoederhalskanker en overlijden 200 mensen aan deze ziekte in Nederland. Het bevolkingsonderzoek maakt het mogelijk om baarmoederhalskanker op tijd op te sporen, of zelfs te voorkomen. Als er een afwijking aan het licht komt, gaat het in veel gevallen om een voorstadium dat behandeld kan worden. Mensen tussen de 30 en 60 jaar ontvangen een uitnodiging om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek.

“Er is in de maatschappij helaas onvoldoende kennis aanwezig over dit bevolkingsonderzoek en vrouwen vinden het vaak moeilijk om erover te praten”, weet Branda Hilhorst, marketingadviseur bij Bevolkingsonderzoek Nederland. “Om deze reden zijn we begin dit jaar, samen met het RIVM en KWF, een campagne gestart om het bewustzijn en de kennis over baarmoederhalskanker te vergroten.”

Kans op baarmoederhalskanker bij jonge vrouwen het hoogst

De kans op baarmoederhalskanker is het hoogst bij vrouwen tussen de 30 en 45 jaar. Om deelname aan het bevolkingsonderzoek laagdrempelig te maken, krijgen alle vrouwen die 30 worden sinds juli vorig jaar de zelftest bij de uitnodiging meegestuurd. “Hierdoor kunnen vrouwen gewoon thuis meedoen, wanneer het voor hen te lastig is om voor een uitstrijkje naar de huisarts te gaan”, legt Branda uit. Spanning en angst zorgen voor de meeste twijfel over deelname aan het bevolkingsonderzoek – angst voor het uitstrijkje zelf en voor de uitslag.

De deelname aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker onder jonge vrouwen loopt de laatste jaren terug en is het laagst in de groep 30- tot 34-jarigen. Daar waar een grote groep vrouwen zegt mee te willen doen aan het bevolkingsonderzoek, doet daadwerkelijk maar zo’n 41 procent van 30 tot 34-jarigen hieraan mee. “Dat is zorgwekkend; juist in deze leeftijdsgroep is de kans op HPV het grootst”, waarschuwt Branda. “In deze groep heeft namelijk 20,2% HPV, de grootste veroorzaker van baarmoederhalskanker.”

Mediacampagne

“De helft van de vrouwen weet weinig over het ontstaan van baarmoederhalskanker”, weet Branda. De juiste kennis én een goed gesprek over ervaringen met het bevolkingsonderzoek, kunnen vrouwen steun bieden en de angst mogelijk verminderen. Bevolkingsonderzoek Nederland, het RIVM en KWF roepen daarom op om met elkaar hierover in gesprek te gaan. Zij doen dit samen met vrouwen die hun ervaringen delen via social media, podcasts en via het platform bmhk.nl en met een social mediacampagne. Zo hopen zij dat iedereen die aangeeft mee te willen doen ook daadwerkelijk mee gaat doen.

Waarom zou je níet meedoen?

Susan van Dueren den Hollander (29) heeft zich ook aangesloten bij de campagne. “Ik heb zelf voor zo ver ik weet geen baarmoederhalskanker; ik word in augustus dertig en zal dan voor het eerst meedoen aan het bevolkingsonderzoek, maar ik vind het wel heel belangrijk om hieraan bij te dragen en mee te werken aan een stukje bewustzijn. Ik heb twee vriendinnen bij wie tijdens het uitstrijkje werd ontdekt dat zij onrustige cellen hadden. Naar mijn idee heb ik niks, maar ik weet nu dat dat niks zegt. Ik merk aan de reacties onder een post dat ik hierover deelde dat het leeft onder vrouwen.”

Zowel Branda als Susan pleiten ervoor dat meer jongeren zich laten vaccineren tegen baarmoederhalskanker. “Hiermee kan in de toekomst baarmoederhalskanker worden voorkomen”, aldus Branda. “Als je baarmoederhalskanker kunt voorkomen door een vaccinatie te nemen in je jeugd en een uitstrijkje te doen vanaf je dertigste, waarom zou je dat dan niet doen?”, vraagt Susan zich af.