Omdenken voor ouders: 'Mijn dochtertje slaat onze hondjes'

Hondjes de dupe

“Mijn dochtertje van anderhalf jaar rent achter onze twee hondjes aan. Ze slaat ze soms ook. Zelf ziet ze het als een spel en vindt het enorm grappig. Mij haalt ze het bloed onder mijn nagels vandaan met haar gedrag. Ik heb geprobeerd het haar rustig uit te leggen, ben boos op haar geweest en heb haar ook geregeld weggehaald uit de situatie. Maar ze blijft het maar doen. Ik vind het zo zielig voor de hondjes. Hoe moet ik omgaan met haar gedrag?”

Berthold: “Dit is nou zo’n probleem dat veel simpeler lijkt dan het (naar mijn overtuiging) is. En dat heeft alles te maken met de invalshoek die je kiest; vanuit welke (zoals ik dat noem) probleemhebber je het probleem benaderd. Er zijn in dit geval namelijk drie probleemhebbers: de twee hondjes, de dochter en de ouder. En alhoewel alle drie in dezelfde situatie zitten, heeft elk van die probleemhebbers een (totaal) ander probleem.

Laten we beginnen met de twee hondjes. Die hebben het probleem dat ze door de dochter worden lastiggevallen. De ouder vindt dat ‘zielig’, maar hoe zielig dat daadwerkelijk is kan ik als buitenstaander niet beoordelen. Doe de dochter ze echt pijn? Lopen ze echt gevaar? Dan is de oplossing simpel. Een kind van 1½ snapt dit soort dingen niet of nauwelijks (kom ik straks op terug). Haar uitleggen dat ze niet moet slaan is naar mijn overtuiging dus vergeefse moeite. Het is als varkens leren vliegen. En dus blijft er maar één optie over. Hou de hondjes en de dochter (zoveel mogelijk) uit elkaar.

Als we het probleem vanuit de dochter benaderen, dan zien we een heel ander probleem. Per jaar worden alleen al in Nederland zo’n 180.000 keer (je leest het goed) mensen door een hond gebeten. Per jaar vallen daarbij gemiddeld zo’n 1 – 2 doden. In de helft van de gevallen gaat het daarbij om een kind. Honden kunnen dus echt gevaarlijk zijn. Bedenk daarbij dat kinderen ook echt trauma’s kunnen oplopen van agressieve honden. Dus ik vind honden in een huishouden met kleine kinderen hoe dan ook een gevaar, laat staan honden in een huishouden met een kind dat de honden slaat. Je dochter loopt naar mijn overtuiging met haar gedrag voor zichzelf dus een serieus risico. Ook in dit geval geldt: scheid de hondjes en je dochter zoveel mogelijk van elkaar.

Tenslotte de ouder als probleemhebber. Het probleem van de ouder is frustratie. De ouder probeert het probleem op te lossen door de dochter te ‘informeren’, maar deze aanpak werkt niet. Dus wat te doen met die frustratie? Laat ik het, om die vraag te beantwoorden, over Jan, onze oudste zoon hebben.

Toen Jan anderhalf was (exact dezelfde leeftijd dus) haalde ik hem op een dag op uit de ouderparticipatiecrèche waar mijn vrouw en ik destijds deel van uitmaakten. Ik kwam het gebouw binnen, keek door een deur met draadglas de gang in en zag onze oudste zoon met zijn parmantige stevige stappers met volle aandacht kijken naar één van de baby’s, Patrickje, die zich tijgerend over de grond vlak voor onze zoon onhandig voortbewoog. Mijn hart smolt. Onze zoon van anderhalf. Zo leuk in contact met één van de kleintjes. Wat een vertederend gezicht!

Op dat moment deed Jan zijn rechterbeen naar achteren, bewoog het vervolgens met volle kracht naar voren en plantte zijn stevige stapper midden in het gezicht van Patrick. Uiteraard ontstak die meteen in een hartverscheurende huilbui. En wat deed ik? Twee tellen helemaal niks. Mijn hart sloeg over. Ik stond als aan de grond genageld. Was dit onze zoon? Was dit het kind dat wij gebaard hadden? In die twee tellen stilte zag ik onze lieve zoon transformeren van een schattige dreumes in een koelbloedige seriemoordenaar. Niet alleen verkruimelde op dat moment mijn ideaalbeeld van onze zoon, maar ook dat van mij als vader. Natuurlijk was zijn misdadige gedrag voor honderd procent het gevolg van slecht, falend ouderschap.

Waarom vertel ik dit verhaal? Omdat kinderen van anderhalf enigszins verschillen van volwassenen. Ze snappen de meest simpele dingen niet, proberen van alles uit (“grappig, als ik iemand zijn gezicht schop gaat ie huilen”, “hondenpoep, zou je dat kunnen eten?”, “wat zou er gebeuren als ik de kachel aanraakt” of “als ik mijn vinger in het slotcontact steekt lukt dat niet, misschien eens kijken of het met een vork wél lukt”), lijken soms totaal ongevoelig voor het verdriet van anderen en hebben het idee dat het hele universum om hen draait. Kortom. Het zijn monsters. Schattige monsters. Dat zeker. Maar zeker-te-weten monsters. Is dit lastig? Ja. Is dit te veranderen? Nee.  Het is nou eenmaal hoe het is. Kinderen van anderhalf doen nou eenmaal stomme dingen. En dus ook stomme dingen met hondjes.

Wat betekent dit voor jou als jonge ouder? Een aantal dingen. Ten eerste dat het niet jouw schuld is dat je dochter zich zo gedraagt. Ze is levenslustig (veel beter dan apathisch, lijkt me zo), probeert dingen uit (beter dan bang in een hoekje zitten) en doet dat vrij onhandig (dat zouden sommige volwassenen wel eens wat vaker mogen doen). Dat is alles. Niet meer en niet meer. Ga dus gewoon stug door met wat je doet; blijf uitleggen dat het voor de hondjes niet fijn is wat ze doet, spreek haar af en toe stevig toe, kijk of je haar en de hondjes wat uit elkaar kunt houden, kortom, pruts wat door zoals je dat al doet en (cruciaal) maak er verder geen probleem van. Zoals het gezegde luidt: “Some things are not a problem to be solved, but a fact to be managed. Op z’n Nederlands: maak je niet druk, het hoort er allemaal gewoon een beetje bij.  Het goede nieuws? Het gaat voorbij. Uiteindelijk gaat alles voorbij. Dus ook dit.

En nu we het over voorbijgaan hebben. Jan is nu zesendertig en werkt als ontwerper en vormgever voor Omdenken. Patrick is vijfendertig en werkt als medisch specialist in een landelijk ziekenhuis. Voor zover ik weet hebben ze elkaar nooit meer met een schoen in het gezicht geschopt.

Nog een laatste overweging tot slot.

Hondjes en een klein kind in huis hebben is per definitie gedoe. En natuurlijk houdt de ouder van zowel de hondjes als de dochter. Dus of de hondjes of de dochter de deur uitdoen is natuurlijk geen optie. Maar als je dit leest en nog geen kinderen hebt en ook nog geen honden, denk dan van tevoren goed na over het mogelijk gedoe wat je in huis haalt. Dit is nou typisch zo’n probleem dat je kunt voorkomen door iets niet te willen. Zoals je geen gezeik met de verbouwing hebt door niet te verbouwen, zo heb je geen gedoe met hondjes en een dochter door ze simpelweg niet samen in huis te hebben. In feite is de verwachting dat dit probleem geen probleem zou moeten zijn het échte probleem.”

Eindeloos bankhangen, explosieve huilbuien of steevast te laat thuiskomen: wil jij als ouder  graag eens met een nieuwe blik naar je uitdagende opvoedkwesties kijken?Voor deze nieuwe online rubriek zoeken we uitdagende opvoeddilemma’s die we aan Berthold kunnen voorleggen. Heb jij als ouder te maken met een uitdagende opvoedkwestie? Mail dan jouw dilemma naar eva@eo.nl o.v.m ‘Omdenken’.