Eerbetoon aan twee zwarte Hol­ly­wood­hel­den

De mannen waren veertig jaar bevriend en worden allebei beschouwd als zwarte pioniers in het van oorsprong zeer witte Hollywood. Poitier overleed begin dit jaar op 94-jarige leeftijd. En Washington, nu 67, werd dit jaar voor de tiende keer (!) genomineerd voor een Oscar.

De vriendschap begon in 1982, toen Washington nog een onbekende toneelacteur was. Na een voorstelling stond Sidney Poitier ineens bij hem in de kleedkamer, om een enkele opmerking te maken: “Je hebt talent, jongen.” Washingtons zelfvertrouwen kon daarna niet meer stuk, vertelde hij later in interviews.

Dat is begrijpelijk: voor niet-witte acteurs moet Poitier in die jaren het ultieme rolmodel zijn geweest. Decennialang werd hij beschouwd als de enige zwarte Hollywoodster, en in 1964 was hij de eerste Afro-Amerikaan die een Oscar won voor de beste hoofdrol (in de film Lilies of the Field). Poitier was zich zeer bewust van zijn voorbeeldfunctie en wilde principieel alleen krachtige, nobele, ontwikkelde personages spelen. Zijn succes zette hij bovendien in om meer mensen van kleur op filmsets te laten werken, en om rollen desgewenst aan te passen. Neem de iconisch geworden scène in de politiefilm In the Heat of the Night (1967), waarin Poitiers personage wordt geslagen door een witte racist, die hij vervolgens terugslaat. Die laatste klap was een idee van Poitier zelf. En hij liet contractueel vastleggen dat die scène niet mocht worden verwijderd.

De vriendschap tussen Poitier en Washington beleefde een hoogtepunt tijdens de Oscarceremonie van 2002. Poitier ontving die avond een ereprijs voor zijn oeuvre, die werd uitgereikt door Washington. En vervolgens won Washington – als tweede zwarte hoofdrolspeler ooit – zelf een Oscar, voor zijn rol in de thriller Training Day. Het leverde memorabele tv-momenten op.

Eye vertoont in juli en augustus meer dan twintig films met Poitier en Washington. Eigenlijk allemaal wel de moeite waard.