Speelfilm: De hel van '63
Maandag 11 januari om 20.25 uur, NPO 3
Speelfim van Steven de Jong uit 2009 over de barre omstandigheden waaronder in 1963 de Elfstedentocht werd verreden.
In januari 1963 besluit het bestuur van het Friese Elfstedencomité onder druk van de media en de commissaris van de koningin dat de tocht doorgaat, ondanks het barre weer. Het gedramatiseerde verhaal concentreert zich op vier toerrijders: soldaat Henk Brenninkmeijer (Cas Jansen), die deserteert om de tocht te kunnen rijden; arbeider Kees Ferwerda (Chris Zegers), die voor de zoveelste keer ontslagen is tot wanhoop van zijn hoogzwangere vrouw Dieuwke; boerenzoon Sjoerd Lelkema (Lourens van den Akker), die wil bewijzen dat hij een doorzetter is in de hoop dat zijn oom dan garant staat voor een lening voor de boerderij; verpleegster Annemiek (Chava voor in ’t Holt), die meerijdt ter nagedachtenis aan haar vriend, die een jaar eerder door het ijs zakte en verdronk terwijl hij trainde voor de Elfstedentocht.
Uitvallers
De dag begint rampzalig. Het vriest ruim 18 graden maar door de sterke oostenwind is de gevoelstemperatuur nog vele malen kouder. ’s Ochtends vroeg, in de duisternis, zijn de scheuren in het ijs nauwelijks te zien en vallen de eerste gewonden. De komst van koningin Juliana en prinses Beatrix maakt het staken van de tocht onmogelijk, ondanks het enorme aantal uitvallers. Slechts een op de honderd schaatsers behaalt de eindstreep. De grote winnaar wordt Reinier Paping. Met zijn overwinning schrijft hij schaatsgeschiedenis. Van de 568 wedstrijdrijders weten er slechts 57 binnen de vereiste twee uur na de winnaar binnen te komen. Door het ijskoude weer, de hevige sneeuwstormen en het slechte zicht zullen van de 9294 tourrijders slechts 69 deelnemers het felbegeerde Elfstedenkruisje in ontvangst nemen.
800 figuranten
Opnamen voor de film werden gemaakt in Kemi (Finland), Litouwen, Letland, Biddinghuizen en in de Friese steden Hindeloopen, Sloten, Harlingen, Dokkum en Sneek. Op 28 maart 2009 werd de stad Sneek gedeeltelijk afgesloten voor opnames waarbij circa 800 figuranten bijeen waren. De Waterpoort werd tevens afgesloten en de aanwezige mensenmassa werd verzocht zo veel mogelijk in jarenzestig-kleding te verschijnen.
Geschreven door
Miriam Duijf
