Wetenschapper Tom Zoutewelle geboeid door 'oorsprongsvragen'

Bioloog en geoloog Tom Zoutewelle schuift regelmatig aan in EO Live om wetenschappelijke vraagstukken op een begrijpelijke manier uit te leggen. “We zijn op aarde om iets voor een ander te betekenen,” vindt hij. Een portret van de 'huisbioloog' van het programma, die speciale belangstelling heeft voor het ontstaan van de aarde en de zin van ons bestaan.

“Wanneer je terugreist in de tijd, word je geconfronteed met vragen die voor een natuurwetenschapper niet makkelijk te beantwoorden zijn," antwoordt Tom op de vraag waarom 'oorsprongsvragen' hem zo bezighouden. "Naar mijn mening kan de werkelijkheid niet verklaard worden door natuurlijke processen die we kunnen waarnemen. Zo vind ik het niet waarschijnlijk dat het leven vanzelf is ontstaan. Iets buiten ons moet daarbij bepalend zijn geweest.”

In welk hokje pas je in deze discussie?
“Een leuke vraag, want ik pas niet goed in een hokje. Ik geloof in een oud heelal, terwijl de meeste creationisten in Nederland dat niet doen. Maar ik geloof wel, net als zij, dat het leven geschapen is. Het ‘etiket’ intelligent design kun je nog het beste op me plakken: er zijn goede argumenten om aan te nemen dat het leven ontworpen is, maar over de Ontwerper kan de wetenschap geen uitspraak doen. Dat is het domein van geloof of levensbeschouwing.”

Wat is het beste boek ooit geschreven?
“Als student ben ik geïnspireerd door de Amerikaanse natuurwetenschapper Ariel A. Roth. Toen zijn boek Origins verscheen, heb ik ervoor gezorgd dat het in het Nederlands vertaald en uitgegeven is. Roth maakt overtuigend duidelijk dat je wetenschap en geloof prima kunt combineren. Maar als ik ondeugend mag zijn: ik schrijf er momenteel zelf een boek over. Zodra het verschijnt, is dat hopelijk het meest zinvolle boek op dit terrein...”

(Tekst loopt door onder de foto.) 

Wat ontroert je?
“Behalve wetenschapper ben ik ook christen. Het ontroert me als ik van dat laatste iets met anderen mag delen. Ik huil niet makkelijk, maar het raakt me als ik samen met iemand in gebed tot God mag gaan. Het betekent ook veel voor me als ik andere gelovigen kan helpen met de vragen waarmee ze worstelen.”

Wat is je favoriete Bijbelverhaal?
“De zondvloed vind ik een intrigerend verhaal, dat je ook in veel andere culturen tegenkomt. Voor mij als wetenschapper roept het interessante vragen op. Is er een wereldwijde overstroming geweest? In elk geval geloof ik als christen dat wat we in de Bijbel lezen, altijd betekenis voor ons heeft. De vraag is hoe ik dat wetenschappelijk moet duiden.”

De zondvloed roept interessante vragen op; is er een wereldwijde overstroming geweest?

Wat is het best bewaarde geheim van Nederland?
“Dat ons hele land onder water gestaan heeft. Daar staan we lang niet altijd bij stil. Nederland bestaat bij de gratie van een ‘uitgebouwde’ delta. We wonen – alsof het heel vanzelfsprekend is – in een delta, op zand dat door rivieren is aangevoerd. Maar onze kustlijn fluctueert door de eeuwen heen. Geologisch gezien is dit een onzeker gebied om te bewonen.”

Met welke eigenschap heeft God je royaal bedeeld?
“Ik ben een modale wetenschapper, een generalist die overal wel wat van afweet. Ik verdiep me graag in het denken van andere mensen en probeer moeilijke onderwerpen eenvoudig te maken.”