‘Wij christenen zouden bekend moeten staan om onze duurzame levensstijl’

“Lange tijd dacht ik dat het Evangelie alleen draaide om de zorg voor mensen.” Ruth Valerio zit aan haar keukentafel, in het huis waar ze het afgelopen coronajaar werkte en leefde met haar jongste dochter. “Als student werkte ik veel met daklozen, waarmee God mijn hart liet groeien voor mensen in nood. Toen ik het boek Who’s Earth? las, werden mijn ogen geopend voor wat de Bijbel zegt over zorg voor de aarde. Je kunt niet zorgen voor mensen, besefte ik, zonder te zorgen voor de hele schepping. En daarover kun je in de Bijbel oneindig veel lezen.”

“Het begint al in het Bijbelboek Genesis, waar God de hemel en de aarde schiep”, vertelt Ruth enthousiast. “Hij zag alles en zei dat het zeer goed was. God houdt van deze wereld. Zijn schepping is ontzettend waardevol voor hem. Dat moeten we weten. Want hoe kunnen we iets dat zo waardevol is voor God, vervuilen en stukmaken? In Kolossenzen 1:15-20 lees je dat alles door Jezus en voor Jezus is geschapen. Als volgelingen van Jezus kunnen wij daarom niet anders datgene dat Hij zo liefheeft koesteren en verzorgen.”

‘Het is geen leuke waarheid, maar we moeten het wel horen’ 

In Genesis lezen we ook al direct hoe onze relatie met de schepping brak. “Omdat we sinds de zondeval onze rol als kinderen van God niet volledig kunnen vervullen, is de schepping een prooi van zinloosheid geworden, lezen we in Romeinen 8. Kijk naar de enorme milieurampen: de schepping zucht en lijdt, de aarde rouwt (Jeremia 4:28) door onze manier van handelen. Het is geen leuke waarheid, maar we moeten het wel horen.”

Vooroplopen

De schepping ziet er reikhalzend naar uit dat zichtbaar wordt wie Gods kinderen zijn, lezen we ook in Romeinen 8. Hoe kan het dan dat christenen niet echt vooroplopen als het gaat om duurzaamheid? “Gebaseerd op het geloof dat God deze wereld heeft gemaakt, zouden wij inderdaad bekend moeten staan om onze duurzame levensstijl”, knikt Ruth. “Maar daar staan we niet bekend om. We maken onszelf net zo schuldig aan consumentisme, zonder ons daarbij af te vragen wat en wie we daarmee schade toebrengen. We zien geld en bezit als hoogste goed en focussen op ons eigen comfort, net als de rest van de samenleving.”

Een verklaring is dat de problemen simpelweg te groot of te ver weg lijken. “We weten het ergens wel, maar zien de consequenties van de klimaatcrisis niet in ons dagelijks leven. Dus we duwen het opzij. ‘Iemand anders lost het wel op’, ‘de overheid moet dit doen’, ‘er komen wel nieuwe technologieën’, ‘ik kan toch niets doen’: de lijst is eindeloos. Onder sommige christenen speelt de theologie die zegt dat deze aarde wordt vernietigd en wij onze toekomst in de hemel zullen spenderen een rol. Wij moeten ons alleen richten op harten van mensen, is het devies.”

Daarmee gaan we volgens Ruth volledig voorbij aan die grote levensles waarvan zij als directeur bij Tearfund UK nog elke dag het levende bewijs ziet. “We kunnen niet zorgen voor mensen, zonder te kijken naar de lucht die ze inademen, de zee waarin ze vissen en het land waarvan ze leven. Er wordt voorspeld dat de klimaatcrisis zo’n 132 miljoen mensen terug de armoede in zal duwen. Je kunt mensen dus niet helpen opstaan uit armoede, zonder na te denken over duurzaamheid.”

Jongeren voorop

Juist de kerk kan nog grote stappen maken als het gaat om zorg voor de aarde, vertelt Ruth. “Vorig jaar publiceerden we het rapport Burning down the house. Daaruit blijkt dat negen van de tien christelijke jongeren in de UK zich zorgen maakt over het klimaat, maar dat slechts één op de tien vindt dat de kerk genoeg doet op dit gebied. Als we jongeren willen blijven aantrekken en betrekken in de kerk, moeten onze kerkleiders horen wat zij te zeggen hebben en daar iets mee doen. Begin eens met het onderwerp bespreekbaar maken. Het moet vanzelfsprekend worden om in de kerk over zorg voor de schepping te praten. In prekenseries, workshops en Bijbelstudiegroepen. Durf als kerkleiders aan jongeren te vragen om hierin het voortouw te nemen.”

Geven, Actie, Gebed

Niet alleen als kerk, maar ook als individuele christenen kunnen we iets doen. Ruth: “Ik zeg altijd: ‘Standing in the GAP’: Giving, Acting, Praying. Met ons ‘geld’ kunnen we organisaties steunen die op dit gebied werken, zoals Tearfund. In ons eigen leven kunnen we ‘actie’ nemen door te kijken naar het voedsel dat we eten, de manier waarop we reizen, de energie die we verbruiken en het afval dat we genereren – en dan voornamelijk plastic. We kunnen onze stem gebruiken om de overheid op te roepen zich te houden aan de afspraken van het Parijsakkoord van 2015. En we kunnen ‘bidden’, dat er significante dingen veranderen in de manier waarop overheden en bedrijven werken. Gebed kan echt dingen veranderen, want God handelt als wij bidden.”

Maak je geen zorgen om wat je niet kunt doen, focus op wat je wel kunt doen

Duizelt het Ruth nooit, als ze al die klimaatproblemen overal ter wereld ziet? “Jarenlang was mijn motto: zet vele kleine stapjes in de juiste richting. Als je dan achteruit kijkt, zul je zien dat je toch ver bent gekomen. Ik ben overgestapt op een elektrische auto, heb zonnepanelen en ben overgestapt naar een groene energieleverancier. Ik was een grote vleeseter en eet nu grotendeels plantaardig. Juist omdat ik mijn eetpatroon stap voor stap aanpaste, raakte ik er langzaam aan gewend. Misschien mis je soms dingen, maar daardoor ontdek je dingen die veel beter zijn. Er is op culinair gebied een compleet nieuwe wereld voor mij opengegaan. Maak je geen zorgen over wat je niet kunt doen, maar focus je op wat je wél kunt doen.”

Verliefd op de schepping

Uiteindelijk is duurzaamheid geen zaak van zware taken en verantwoordelijkheden, wil Ruth nog meegeven. “Dit is een zaak van relaties aangaan en je hart verbinden met de wereld om je heen. Daarom zou ik zeggen: ga naar buiten en word verliefd. Leer om van de wereld te houden, zoals God van Zijn schepping houdt. Dan raak je vanzelf geïnspireerd om iets te gaan doen. Duurzaamheid is dan geen theoretisch ding, maar een daad van liefde.”

Lees ook: 11 duurzame Instagrammers om te volgen

Dit artikel is geschreven voor Tearfund