Jean-Jacques Suurmond: ‘Waarom ben ik zo weinig stil?’

Niets lijkt zoveel op God als de stilte, zegt Jean-Jacques met Meister Eckhart. Maar die echte stilte vinden in het lawaai van elke dag valt niet mee… 

Soms word ik moe van mijzelf. Almaar mijn smartphone checken. Voortdurend het nieuws bijhouden. Steeds beschikbaar zijn voor iemand die mij nodig heeft. Soms heb ik het gevoel dat ik alleen maar aan het rennen ben. En ’s nachts houdt mijn bezorgde denkhoofd mij uit de slaap.

Waarom ben ik zo weinig stil? Ik bedoel niet die momenten waarin je even lekker weg mijmert onder een boom. Nee, het gaat om de stilte die daarop volgt. Ik word teruggeworpen op mijzelf. Het enige wat ik hoor is mijn eigen ademhaling. In het begin ervaar ik dat als duffe verveling, eenzaamheid, de stilte van het kerkhof. Tot ik besef: verrek, ik besta. Ik realiseer me opeens dat ik er ook niet had kunnen zijn. Want wat was er voor mijn geboorte? Juist, stilte. Daaruit riep God mij tot leven. Sindsdien tuimelt elke ochtend een nieuwe dag zomaar door mijn raam naar binnen. Het leven is een wonder. Zo kan de stilte mij brengen tot dankbaarheid en gebed.

Niets lijkt zoveel op God als de stilte

Stilte is een vreemd iets: ze is niet dit en niet dat, je ziet of ruikt de stilte niet en kunt die niet pakken. We lopen er met al onze drukte op stuk. ‘Niets lijkt zoveel op God als de stilte’, zegt mysticus Meister Eckhart. Vanuit de stilte ontvangen wij elk moment het bestaan. Vraag me niet waarom, want er is geen waarom. Jezus wijst naar een lelie in het veld en zegt dat die mooier is gekleed dan koning Salomo. Maar ze voert toch geen klap uit? Ze ruimt toch nooit de vaatwasmachine in? Het maakt voor God niets uit. En omdat hij uit liefde het leven geeft, is echt leven liefde geven (dat is een diepe).

Ik wil geliket worden

Zolang ik voor de stilte vlucht in het lawaai van alledag gaat liefhebben mij niet zo goed af. Dan ben ik teveel met anderen bezig. Ik wil gezien worden, ‘geliket’, en als hulpverlener ben ik soms verslaafd aan dankbaarheid (en eindig ik als ik niet oppas in een depressie of burn-out). Vol van mijzelf, kan ik de ander niet echt zien. Mooie hulpverlener.

De stilte dragen we altijd met ons mee. Ze is onze diepste kern, als een open plek in het bos van onze onrustige gedachten en gevoelens. Daar roept God ons tot echt leven. Dan bloeien we als lelies in de zon. Zo’n bloem is er gewoon: ze rent niet, appt niet en bedenkt niet aan wie ze wel en aan wie ze niet haar schoonheid toont. Ze maakt iedereen blij die langskomt. Ook wij zijn dan niet meer druk met onszelf bezig maar kunnen mensen zomaar verwelkomen. Die hoeven zich niet meer aan te passen aan onze wensen en behoeften. Dan voelen zij zich bij ons thuis en zullen misschien voor het eerst echt hun hart openen.

Nee, ik vind het niet altijd gemakkelijk om de stilte te vinden. Pas als ik bedenk dat ik er evengoed niet had kunnen zijn, vindt de stilte mij. En voor ik het weet bloei ik als een lelie in het veld – al ga ik in mijn korte broek slordiger gekleed dan koning Salomo.

Jean-Jacques Suurmond is predikant, coach en publicist.