Anderen doen het beter…

Ik ga een waargebeurd verhaal vertellen, dat in de vorige eeuw is gebeurd, op Athos. Athos is een nogal wonderlijke plek, waar maar heel weinig mensen van hebben gehoord. Het is eigenlijk een minilandje, een schiereiland aan Griekenland vast, dat slechts bestaat uit een enkele berg en daarop twintig kloosters. Voor monniken.
Sterker nog, vrouwen mogen in dit hele land niet komen – uniek in de wereld natuurlijk – en nóg sterker, er mogen geen vrouwtjesdieren komen. Er zijn bijvoorbeeld geen kippen…

Op dit nogal excentrieke eiland, ergens tussen die honderden monniken, leefde in de vorige eeuw een monnik die bekendstond als dronkaard. Een schande, zeker voor alle pelgrims die daar kwamen en die er niets van begrepen – je verwacht allemaal heiligen te ontmoeten en dan heb je er zó eentje, met een kegel en een dubbele tong…

Het verhaal van de dronken monnik

Hij overleed in de jaren negentig. Stiekem waren zijn collega’s opgelucht. Ze hadden een kopzorg minder en bespraken dat met hun abt, de leider van dit eiland, vader Paisios. En hij reageerde nogal onverwacht.
“Er is een groep engelen gekomen,” zei hij, “om de ziel van deze monnik op te halen.”
“Nee, dat kan niet,” protesteerden de monniken. “U heeft het vast over een ander.”

Daarop vertelde Paisios het verhaal van deze monnik, dat verder niemand kende. De overleden monnik was geboren in het Zuidwesten van Turkije, toen de Turken daar massamoorden pleegden. Zijn ouders wilden hun kindje natuurlijk beschermen en ze namen hem mee naar hun boerenwerk. Om te voorkomen dat hij zou huilen, mengden ze raki door zijn melk en de baby was voortdurend lam. En vanaf zijn vroegste jeugd alcoholist.

Het gevecht van de monnik

Maar hij wilde groeien. Hij werd monnik en na veel strijd in gebed, dronk hij dagelijks niet meer twintig maar negentien glazen. Hij vocht door en dronk er achttien. En zo door en door, tot hij uiteindelijk tegen het einde van zijn leven twee á drie glazen per dag dronk. Maar daarvan was hij nog steeds aangeschoten. Wat zijn collega’s en de pelgrims zagen.
“Maar God zag wat anders,” eindigde vader Paisios. Deze monnik heeft meer gevochten dan elk van ons hier, en daarom heeft God hem geëerd door Zijn engelen te sturen en hem op te halen.

We vergelijken onszelf

We hebben allemaal de neiging onszelf te vergelijken met anderen. En op elk gebied in je leven is er iemand beter. Waarschijnlijk zijn er duizenden mensen beter op dat gebiedje dan jij.
Ik ben jaloers geweest op het succes van sommige schrijvers. Tot ik wat meer over hun leven leerde. Want zij hadden natuurlijk ook duizenden gebieden in hun leven waar duizenden anderen – onder wie soms ik zelf – weer veel verder in waren. Ik ben bijvoorbeeld jaloers geweest op Joost Zwagerman. Daar genas ik van toen bleek dat hij in een scheiding lag, depressief was en uiteindelijk zelfmoord pleegde.

Vergelijken met anderen is zinloos. Niemand wil echt die héle ander zijn. Je wilt alleen maar dat ene stukje van die ene, en dan dat andere stukje van die ander. En zo wil je allerlei stukjes van allemaal andere mensen en daar een nieuw ideale zelf uit samenstellen. We willen misschien iemands roem, maar zonder het geploeter en de paparazzi. We willen iemands rust, maar zonder de verveling. We willen iemands wijsheid, maar zonder de lange weg tot die wijsheid.

Vergelijk jezelf met…

Vergelijk jezelf niet met anderen, maar met gisteren. Wie jij gisteren was. Dat is de enige nuttige vergelijking. En de enige genadige vergelijking.
Rabbi Zoesja zei ooit: “Ik maak me er geen zorgen over dat ze me in de komende wereld zullen vragen waarom ik niet geweest ben als Mozes, en dat ik dan geen antwoord weet. Maar de angst komt over me wanneer ik eraan denk dat ze me zullen vragen waarom ik niet geweest ben als Rabbi Zoesja, en dat ik dan niets zal weten te zeggen.”

Er is maar één weg die je hebt te gaan en dat is jouw weg. Niemand past jouw schoenen dan jij. Vergelijk jezelf niet met anderen, maar met gisteren.

Beeld: Shutterstock

• Lees ook: Quarantaine in de Bijbel