Ben je voor? Stem dan tegen!

Dat zit zo. Er is een aantal partijen dat zich fel verzet tegen het plan van het kabinet om het terugbrengen van de uitstoot van stikstof te versnellen. Die uitstoot zou niet in 2035 fors gereduceerd moeten zijn, maar al in 2030, zo sprak de huidige coalitie af, op voorstel van D66.

Het verzet tegen die plannen is groot. Partijen als de BoerBurgerBeweging en JA21 zijn fel tegen de versnelling (en doen het goed in de peilingen). Maar ook in het CDA en de VVD leeft veel verzet tegen de versnelling en de door het kabinet geopperde mogelijkheid om boeren gedwongen uit te kopen als ze te veel stikstof uitstoten. Als je de regionale kieskompassen naloopt, zie je dat maar liefst acht provinciale CDA-afdelingen en vijf provinciale VVD-afdelingen het eens zijn met deze stelling: “Om boeren te beschermen moet de provincie zich verzetten tegen het landelijke stikstofbeleid."

Dat is toch wel heel frappant. Immers, de Provinciale Staten kiezen straks in mei de nieuwe Eerste Kamer. Als je op 15 maart in acht provincies CDA stemt of in vijf provincies VVD, beide regeringspartijen, stem je dus voor verzet tegen het landelijk stikstofbeleid. (Het CDA is tegen in Zuid-Holland, Noord-Holland, Groningen, Flevoland, Drenthe, Overijssel, Limburg of Zeeland, de VVD is tegen in Friesland, Drenthe, Overijssel, Limburg en Zeeland.)

En dat terwijl op basis van diezelfde stem, door regeringspartijen CDA en VVD straks in de Eerste Kamer (vermoedelijk) voor het landelijke stikstofbeleid wordt gestemd. Dus op basis van één uitgebrachte stem, ben je straks zowel tegen (provincie) als voor (Eerste Kamer) het stikstofbeleid. Leve de democratie! Het CDA-congres waar ooit werd gestemd over gedoog-deelname van de PVV aan Rutte 1 (“Bent u voor, stem dan tegen”, zo luidde daar ongeveer het advies) is er niets bij.

Nog los van deze merkwaardige omstandigheid, ligt het gezien de peilingen voor de hand dat in tal van provincies coalities aan de macht komen die zeer kritisch staan ten opzichte van het landelijke stikstofbeleid. En laat de provincies nou juist de bestuurslaag vormen die het stikstofbeleid moet uitvoeren. Dat wordt gezellig…

De onderhandelingen voor het huidige kabinet vonden plaats onder een ingewikkeld gesternte. VVD, CDA en ChristenUnie hebben toen, om D66 te plezieren, ingestemd met de versnelling van de stikstofreductie. Deze versnelde reductie stond niet in hun verkiezingsprogramma’s. De rekening daarvoor krijgen ze bij de komende Statenverkiezingen gepresenteerd. Ik ben heel benieuwd hoe die rekening eruit gaat zien.