Cees Rentier: 'Zien moslims Jezus in mij?'

"Weet je wat mij pijn doet?" zegt Cees Rentier (1963) halverwege het gesprek op het kantoor van stichting Evangelie & Moslims in Amersfoort, waaraan hij sinds 1994 als predikant-directeur is verbonden. "Als ik christenen ontmoet die volkomen onbewogen alleen maar bezig zijn om 'het kwaad van de islam' aan de kaak te stellen, zonder dat ik merk dat zij ernaar verlangen dat de concrete moslims die dicht bij hen wonen op een dag samen met hen het Avondmaal zullen vieren. Ik hoor hen er niet over dat zij voor hen bidden, en teleurgesteld zijn omdat zij Jezus nog niet volgen. Kijk, je mag best kritiek hebben op de islam, mits je moslims opzoekt om het Evangelie met hen te delen. Anders ben je niet geloofwaardig."

Gedoopt

Evangelie & Moslims is de grootste kerkelijke organisatie die zich – sinds 1978 – exclusief richt op missionair werk onder moslims. "In de afgelopen 35 jaar hebben we duizenden gemeenteleden door cursussen, gemeenteavonden, de Zomerschool (zie kader, red.) en publicaties toegerust om met moslims om te gaan," zegt ds. Rentier. "Er zijn maar weinig gemeenten van protestantse en evangelische signatuur waar wij nooit zijn geweest."

Als 'concurrerende' religie houdt de islam ons een spiegel voor, zou je kunnen zeggen. Hebt u als christen iets van moslims geleerd?
Bedachtzaam: "Zo zou ik het niet snel formuleren. Theologisch gezien moet je de islam typeren als een doordachte tegenstem van het Evangelie. Het is een voorstel om Jezus ánders te zien: niet als God, niet als onze Middelaar, niet als Zoon, niet als Gekruisigde. De islam eert Hem slechts als een goed voorbeeld, een profeet. Dus wil ik ook liever niet zeggen dat ik er iets van heb geleerd. Tegelijk moet ik eerlijk toegeven dat ik in die tegenstem soms ook kritiek op mijn eigen leven beluister, die ik ter harte moet nemen. Ga ik misschien niet te gemakkelijk om met het kruis? Neem ik de zonde wel echt serieus? Volg ik Jezus werkelijk; zien moslims Hem in mij? En hebben wij als christenen ook geen geweld gebruikt tegen volken die nu moslim zijn?"

Rotskoepel

Een van de achtergronden van de tegenstem van de islam, is dat wij als christenen het Evangelie soms goedkoop hebben gemaakt, legt hij uit. "Ds. Dietrich Bonhoeffer sprak in de vorige eeuw van 'goedkope genade'. Het gevaar is altijd dat het Evangelie een excuus wordt om aan God voorbij te leven, de zonde niet ernstig te nemen: 'God vergeeft toch wel.' Dat is door de eeuwen heen een reden geweest voor verzet tegen het kruis. Het kruis roept ook altijd verzet op omdat het ons leven onder kritiek stelt; in die zin kan ik moslims best begrijpen."

In bepaalde christelijke kringen wordt er herhaaldelijk op gewezen dat er op de islamitische gouden Rotskoepel in Jeruzalem nadrukkelijk staat: 'God heeft geen zoon.' Goed punt?
"Dit staat op heel veel moskeeën gekalligrafeerd, ook in Nederland," nuanceert hij. "We moeten het niet dramatiseren, zo van: 'Nota bene op de plek waar Jezus werd gekruisigd, staat die boodschap!' Binnen de islamitische wereld is dat volstrekt gewoon. De islam ontkent dat Jezus Gods Zoon is."

Jullie hebben – op hun initiatief – ook contacten met salafistische, dus radicale moslimjongeren. Riskant?
"De meeste moslims, inclusief salafisten, hebben gelukkig wel respect voor mensen die authentiek christen zijn. En zij snappen heel goed dat christenen hun geloof uitdragen. Mijn roeping is niet de islam in diskrediet brengen, maar Jezus grootmaken. Geweld richt zich trouwens meestal op personen die, in de beleving van moslims, hen beledigen en de islam aanvallen. En helaas ook op 'afvalligen', moslims die tot geloof in Jezus komen. De mensen die wij begeleiden, worden soms wel bedreigd. Dat gebeurde overigens vroeger vaker dan nu."

Ongekende openheid

Moslims tot Jezus leiden, en hen begeleiden op de weg achter Hem aan: ds. Rentier doet niets liever. "De afgelopen decennia zijn er enkele duizenden moslims tot geloof gekomen in Nederland; vooral onder Iraniërs zien we de laatste jaren een ongekende openheid," zegt hij enthousiast. "Ik durf te stellen dat er, gemiddeld genomen, nu elke zondag wel ergens in Nederland iemand gedoopt wordt die een moslimachtergrond heeft."

"Hoe geven we Gods antwoord op de ongekende uitdaging van de islam?" Dat is volgens Open Doors-oprichter Anne van der Bijl "de grootste uitdaging die de kerk ooit ontmoet heeft". Eens?
"Ik denk dat hij gelijk heeft. Er wordt wel gesproken over 'het raadsel van de islam': waarom heeft God het toegelaten, of waarom hebben wij het laten gebeuren, dat de islam is ontstaan en zo'n ongekende omvang heeft gekregen? Bijna vanaf het begin van de kerk zijn er tegenstemmen geweest, maar de islam is de krachtigste en meest 'succesvolle'. Dat roept diepe vragen op. Hebben we eeuwenlang gefaald om moslims in woorden en daden duidelijk te maken Wie Jezus is? Hebben wij hen als kerken verwaarloosd? Waarom werden er tot voor kort bijvoorbeeld nauwelijks zendingswerkers uitgezonden naar moslimregio's? Het dichtstbijzijnde land met een islamitische meerderheid is Turkije; er zijn weinig plekken op aarde waar de kerk zo klein is als daar. De meeste zendelingen vliegen eroverheen! Hoe komt dat? Is het voor onszelf te confronterend om de Turken, die ooit met hun legers voor de poorten van Wenen stonden, op te zoeken en te zeggen: 'Wij geloven dat God van jullie houdt'?" Peinzend: "Misschien is het wel moeilijk omdat ze vlak bij ons in de straat wonen..."

'Nederland islamiseert!' roepen velen tegenwoordig. Terecht?
"Als je nuchter kijkt, moet je concluderen dat het aantal moslims in Nederland langzaam afneemt. De migrantenstroom vanuit landen met een moslimmeerderheid is sterk ingedamd, terwijl migratie vanuit christelijke landen – denk aan Polen – toeneemt. En islamitische gezinnen worden kleiner. Dus statistisch zie je het omgekeerde. Veel moslims zijn trouwens eerder bang dat de islam terrein zal verliezen op het Westen; daarom trekken radicale groeperingen als de Taliban zo fel van leer in gebieden waar zij de scepter zwaaien."

Populair

"Maar," vervolgt hij, "de toekomst is open. Je hoort mij geen voorspellingen doen over hoe het over tien jaar zal zijn. Misschien komt er een tijd van grote openheid voor het Evangelie, ook onder Turken en Marokkanen, dat zij Jezus zullen aanvaarden als Redder en Heer. Dat hoop en bid ik, en daar werken we aan. Maar het kan ook zijn dat grote groepen Nederlanders moderne vormen van de islam gaan aanhangen, dat de islam populair wordt. We weten het niet. Ik wil gewoon gehoorzaam zijn aan wat God van ons vraagt: Jezus grootmaken onder moslims. En ik sta verwachtingsvol open voor wat Zijn Geest gaat doen."
 
W Evangelie-moslims.nl

Tekst: Gert-Jan Schaap
Beeld: Ruben Timman