Column (10) Wilfred: Ziels­ver­driet

Liefhebben maakt kwetsbaar. Als je jezelf niet openstelt voor liefde, kun je ook niet gekwetst worden.

Dat kwetsbare merk ik in extreme mate sinds ik vader ben, nu vier jaar geleden. Sindsdien is het alsof m’n hart openligt. Als m’n kinderen verdrietig zijn of pijn lijden, is het alsof er een klein beetje grof zout in dat open hart van mij wordt gestrooid. Daar hoeft niet veel voor te gebeuren. Een vriendje dat weigert mee te spelen, een feestje dat niet doorgaat, een val van een fiets – allemaal snufjes zout.

Maar er is nog iets veel ergers dat sinds mijn vaderschap als een zwaard van Damocles boven m’n hoofd hangt: de angst voor hun dood. Ik heb daar veel meer last van dan mijn relatief nuchtere vrouw; ik denk er haast dagelijks aan. Vaak maar eventjes, in een flits. Juist op momenten als dat open hart van mij overstroomt van vaderliefde.

Als ik alleen door de stad loop en denk m’n dochters lachje te horen. Als ze met haar vrolijke ‘Eén, tree, dríe!’ in m’n armen springt. Als ik bij het slapen gaan vraag of ze ons geheimpje nog weet (‘Papa houdt van jou’) en ze dan, bijna slapend, knikt.
Of als ik m’n zoontje op het strand zie, wat hem opeens zo klein en kwetsbaar maakt. Als hij nog één keer zwaait als ik vertrek. Of als hij langzaam in slaap valt op m’n hand.

Die angst voor de dood van geliefden is misschien wel een vorm van zielsverdriet, toevallig de titel van mijn interviewbundel, die net af is. Daarin interview ik mensen over een intens gemis dat hen kan teisteren. Noël – je hoort hem in de boektrailer – is één van hen. Lymfeklierkanker vrat zijn lichaam langzaam op. Afgelopen donderdag overleed hij, op precies hetzelfde tijdstip als dat van z’n geboorte. In de trailer zegt hij: ‘Ik ben niet bang voor de dood, ik heb er vrede mee. Een vrede die niet te beredeneren is’.  

Noël had alle reden om zielsverdriet te ervaren. Ik niet, en dat geeft mij met al m’n bezorgdheid om de dag van morgen haast een schuldgevoel. Anderszins begrijp ik mezelf wel, want hoe kostbaarder je bezit, des te pijnlijker als je dat verliest.

Ik zou een voorbeeld kunnen nemen aan dochter Mijnie. Zij denkt met haar vierjarige koppie ook veel na, over leven en dood. Dat verlamt haar niet, het leidt vooral tot een groeiend verlangen. ‘Ik wil zo graag bij de Here God wonen, met Appie en jou en mama’, zei ze laatst. En: ‘Ik ben zo benieuwd hoe de engelen eruitzien, en hoe ze zingen’.

Ze dacht nog even na. Haar slotzin verwoordde precies mijn stukje hemel op aarde: ‘Ik hoop dat we in de hemel bij elkaar in hetzelfde bed liggen.’

Nog meer lezen? Het is geregeld vuurwerk in huize Hermans, zo schrijft hij in zijn vorige column.