Ga naar submenu Ga naar zoekveld

De kunst van niet-oordelen

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Deel:

PopUpGedachte woensdag 15 mei 2019 –  De kunst van oordeelloosheid

Niet meer oordelen, dat is toch ongeveer wel het hoogste wat een mens kan bereiken qua spiritueel-achtig leven toch? Dat is iets voor een monnik in een grot, een verheven spiritueel mens los van de zorgen en kleinzieligheid van de mens. Of voor de toch wat zelfingenomen (hoor mijn oordeel) voormalig gelovige die alles en iedereen ‘respecteert’ zolang het hem of haar maar niet schaadt, zolang religie achter de voordeur blijft en we het er met elkaar over eens blijven dat ieder die niet denkt als hij of haar toch een beetje achterlijk is. Dat is geen oordeel, hè, zou diegene dan zeggen, dat is gewoon beter nadenken. Yeah, right.

Dit is de PopUpGedachte van woensdag 15 mei. Ik lees de Bijbelteksten die deze dag in allerlei katholieke kerken worden gelezen en blijf hangen bij wat haakt. Om mezelf een ritueel te bieden waarmee ik de dag bewust kan beginnen en lezers en luisteraars de mogelijkheid geef om in ingedikte vorm op papier of als podcast het resultaat van mijn overweging te gebruiken voor een eigen begin van de dag. Of eind van de dag. Of als lunchhapje, maakt allemaal niet uit.

Vandaag dus over oordelen. En dat niet-oordelen nog zo makkelijk niet is. Wel een toffe staat van zijn. Dat Jezus van Nazareth claimt een niet-oordelende aanwezigheid te zijn op aarde en in mijn innerlijke wereld is naast alle schoonheid en wijsheid op aarde deze rabbi uit Nazareth de persoon om uit te diepen, te volgen, te begrijpen – om rust te vinden, ruimte voor de ziel, bestemming, hoop, verlossing misschien wel. Maar ik vind dat je dat niet van me moet aannemen, maar zelf eigenlijk moet bepalen of er iets voor jou inzit, in hem en in zijn leer. En wat dat dan is. Voor jou.

Dit staat er vanochtend: Indien iemand mijn woorden hoort zonder ze te onderhouden, dan veroordeel Ik hem niet, want Ik ben niet gekomen om de wereld te veroorde­len, maar om de wereld te redden.

Perfect. Jezus komt niet het laatste oordeel brengen. Met open boeken en een check wat je gedaan hebt tot nog toe. Hij wil perspectief, een weg om te gaan, hij brengt niet het einde van de geschiedenis, maar op een bepaalde manier het begin van de geschiedenis. Geen kaf van koren, maar redding, bevrijding, dat soort termen. Dat is een eerste sleutel. Veel van ons oordelen is het indelen van mensen op bestaande criteria. Daarmee ga je boven de mens zweven en bepalen ‘who’s in and who’s out’. En Jezus zegt: boven de mens ‘zweeft’ alleen de Godheid. Ik heb hier een taak op aarde en dat is iets nieuws. Een perspectief, redding, hoop. Ik weet me geroepen en gezonden en ga aan de slag. Zie maar wat je ermee doet.

De bevrijding van oordelen ligt niet in besluiten dat er geen hokjes of vakjes bestaan, geen goed of fout, maar in het kiezen of je andere mensen beoordeelt op hun daden. Of besluit je eigen daden vorm te geven naar je eigen inschatting van het uiteindelijke oordeel over goed of fout. De mens anno nu zegt terecht dat jij en ik niet bepalen wat goed of fout is. Punt is dat daarmee de categorie goed, kwaad, fout, zuiver, wat dan ook, niet verdwijnt uit de wereld. We kunnen niet zonder. Om onszelf te verlossen van onze oordeel-verslaving, kunnen we niet op een dag besloten dat goed en kwaad niet langer bestaat. We kunnen wel besluiten dat het oordeel over een ander niet aan ons is, maar dat het oordeel over onszelf aan een Eeuwige ander is. Dus kan JC zeggen:

Want wie Mij verwerpt en mijn woorden niet aanvaardt, heeft reeds iemand die hem veroordeelt: 
het woord dat Ik gesproken heb, dat zal hem veroordelen op de laatste dag. Ik heb immers niet uit Mijzelf gespro­ken, maar de Vader die Mij gezonden heeft. 

Dat klinkt dan weer grof en ongemanierd. Maar JC is er zo van overtuigd dat de Eeuwige de mens vraagt om te leven zoals hij leeft: met die intense, niets ontziende onvoorwaardelijke liefde, bevrijdend, helend, verlossend – dat hij zegt dat ieder die zo niet wil leven, voor zichzelf al een keus heeft gemaakt.
Maar wacht ff, niemand leeft zoals de rabbi van Nazareth. Dat klopt. Maar luister naar wat hij zegt: uiteindelijk wordt je niet beoordeeld naar een optelsom van je daden, maar of je erkent dat wat hij doet, hoe hij leeft, wat hij brengt zo goddelijk goed is dat het waard is om je leven daarnaar in te richten.

JC geloven is niet dat je onderdeel wordt van een kerk of het dogma van de triniteit aanhangt, maar dat je weet dat zijn weg, zijn manier van mens-zijn dé manier van menszijn is voor ons allemaal – ook al komen we wellicht niet in de buurt ervan – dát is geloof hechten aan de man van Nazareth. En uiting van dat geloof is het beginnen om te erkennen dat ik meestal te kortzichtig, te bang of te laf ben om de moedige kwetsbaarheid en nietsontziende liefde die hij brengt, uit te leven. Dat is genoeg.

We kunnen niet leven zonder beoordeling. Er is alleen een weg om oordeel over anderen los te laten. En dat is niet door te zeggen dat goed en kwaad niet bestaat – ook dat heeft zomaar weer een hautain westers-verlicht oordeel bij zich. De weg die ik vanochtend meen te zien is de weg van het oordelen van mezelf in het licht van de Eeuwige. En dan niet zomaar een vage godheid, maar de concreetheid van Jezus van Nazareth. Daar zet ik mijn kaarten op. Op de genade die hij meedraagt én het ideaal. En ik verbind me met degene die ik dat ook zie doen – niet met iedereen die zegt dat-ie dat doet trouwens. Maar met mensen in wie ik het meen te herkennen, of ze nou zeggen te geloven of niet. Wie geen ander wil beoordelen, beoordele zichzelf en maakt op basis daarvan radicale keuzes. Want goed en kwaad bestaat wel degelijk, maar het hart van de ander is onkenbaar. Dat van onszelf kunnen we een beetje leren kennen, als we ons best doen.

En dan zal het einde van de geschiedenis of mogelijk dat van mijn leven, wel uitwijzen hoe het allemaal echt in elkaar zat.

Genoeg voor de woensdagochtend. Happy Judgment Day vandaag dan maar, met alle genade die daarbij hoort. En alle overtuiging. Veel gods. Veel goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.

Geschreven door

Rikko Voorberg

--:--