De ochtend van ’75: Getuigen blikken terug op desastreuze gasexplosie

In de documentaire De ochtend van ’75 blikt EO-presentator Kefah Allush samen met overlevenden, nabestaanden en oud-medewerkers terug op de gebeurtenissen van die dag. Met persoonlijke getuigenissen, indrukwekkende visualisaties en historische context krijgt de kijker een indringend beeld van een ramp die diepe sporen naliet.

“Ik wil dat meer mensen weten wat er toen gebeurd is”

Een van de hoofdgetuigen is Frans Cellissen. Hij werkte destijds op projectbasis bij DSM en bevond zich in een kantoor boven de meetkamer van Naftakraker 2. “Vanuit mijn woonkamer zag ik de fakkel boven de kraker al branden,” herinnert hij zich. “Ze zijn aan het opstarten, zei ik nog tegen mijn vrouw.”

Korte tijd later wordt hij door een allesvernietigende knal tegen de grond geslagen. Als hij bijkomt, ligt hij bedolven onder een archiefkast. Glas, puin en chaos om hem heen. Hij weet zich samen met collega’s in veiligheid te brengen, zonder te beseffen dat in de ruimte naast hen anderen het niet hebben overleefd.

“Nooit heeft iemand bij DSM gevraagd hoe het met me ging”

Hoewel Frans fysiek relatief ongeschonden blijft, is de nasleep wrang. “Ik ben die maandag daarna gewoon weer gaan werken. Geen medische begeleiding, geen nazorg.” Wat hem tot op de dag van vandaag verbaast, is het uitblijven van contact vanuit DSM. “Nooit heeft iemand bij DSM gevraagd hoe het met me ging. En ik hoor dat van meer mensen. Tot op heden.”

Pas vele jaren later, als hij een oproep van omroep L1 ziet voor deelname aan de documentaire, besluit hij zijn verhaal te delen. “Ik heb er nooit echt over gepraat, zelfs niet met mijn kinderen. Maar toen dacht ik: straks ben ik er niet meer en is het verhaal weg. Ik wil dat mensen weten wat er gebeurd is, en hoe.”

"Veur altied miene pap"

Naast Frans komen ook andere ooggetuigen aan het woord in de documentaire. Zoals nabestaande Aura Laumen, die haar vader verloor bij de ramp. Met haar verhaal eert ze hem én benadrukt ze het belang van blijvende erkenning. “Veur altied miene pap,” zegt ze bij het monument in Geleen.

• ‘De middag van ’44' over de zwartste dag uit de Tweede Wereldoorlog

  ‘De middag van ’44' over de zwartste dag uit de Tweede Wereldoorlog

Ook oud-medewerker Jan vertelt openhartig over wat de ramp met hem deed: “Het was een keerpunt in mijn leven. Het leerde me hoe kwetsbaar het bestaan is.”

Verbondenheid en hoop

EO-presentator Kefah Allush: “Wat mij raakt, is dat er zelfs te midden van zo’n tragedie momenten van verbondenheid en hoop zijn. Met deze documentaire willen we niet alleen terugblikken, maar ook laten zien hoe belangrijk het is om verhalen door te geven, zodat pijn een plek krijgt en de kracht zichtbaar wordt.”

Kefah Allush: “Wat mij raakt, is dat er zelfs te midden van zo’n tragedie momenten van verbondenheid en hoop zijn. We willen niet alleen het drama tonen, maar ook de kracht van het doorvertellen. Alleen zo krijgt pijn een plek en wordt veerkracht zichtbaar.”