De overheid eren
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
De overheid eren, zeggen ze.
Het is al licht. De zon schittert in de ramen, een hijskraan staat al vanaf vroeg in de ochtend onderdelen van een dak bovenop de appartementen hiertegenover te hijsen. Geel is de kleur en oranje. Een herfstige kastanje zet de toon, binnen ruist de verwarming. Het is herfst. Een mooie herfstdag. Woensdag, halverwege de week.
Ik ben de teksten aan het lezen. En de eerste regel van vandaag is nogal actueel. Vandaag zal namelijk niet anders zijn dan gisteren en tussen al het andere werk door zal ik vast nog even bellen met die vrienden die ongedocumenteerden onderdak hebben gegeven. Een moeder met twee kinderen. Gelukkig is hulp aan hen niet strafbaar, maar er zijn er die zeggen dat je ze gewoon buiten moet laten staan. Dan gaan ze vanzelf het land uit. Dat zullen ze vast zelf niet doen als het erop aankomt, maar iets regelen, het ondersteunen van mensen ondanks het oordeel van een rechter dat is voor langere tijd, dat is voor velen toch een paar bruggen te ver.
Ook wordt We Gaan Ze Halen voorbereid met de gedachte: als de overheden niets doen aan de godsonmogelijke ellende daar in de kampen in Griekenland dan moeten we het heft maar in eigen hand nemen. En plein public. Onder protest. En de wake in Den Haag gaat ondertussen gestaag verder. Of gestaag … Een aantal mensen van de PKN Den Haag werkt zich drie slagen in de rondte om dit goed te doen. Die verdienen een oorkonde en tien onderscheidingen, zei iemand van Defence for Children gisteren.
En dan is die eerste regel, die nogal actueel is vandaag, deze: ‘Dierbaren, herinner er allen aan dat ze overheid en gezag moeten erkennen en gehoorzaam moeten zijn.’
Hmm. Ik erken het gezag wel, maar niet over alles. En gehoorzaam, jazeker, maar ook gehoorzaam aan geweten en het goede. Niet dat de overheid dat verbiedt overigens, ze schrijft zelf in artikel 12 van de grondwet dat ze een eredienst niet zal betreden. Dus het is de overheid zelf die zichzelf de wet oplegt, maar toch. Het zijn wel randgevallen, dat begrijpt iedereen.
Wat staat er nu eigenijk? Want de zin gaat verder. … Overheid en gezag erkennen en gehoorzaam zijn, bereid om altijd het goede te doen, dat ze van niemand mogen kwaadspreken, vredelievend en vriendelijk moeten zijn en zich tegenover iedereen zachtmoedig moeten gedragen.
Dat laatste gaat beter. De zachtmoedigheid waarmee de kerken zich hierin uiten (omstanders daargelaten) is voorbeeldig. Het is een oproep tot gesprek, geen scheldpartij, een vraag om hulp in een moreel dilemma, geen uitdaging of politiek gekonkel waarmee mensen worden gedemoniseerd. Dat lukt dus.
Wat was de situatie waar Paulus van wil dat ze zich van bekeren? ‘Ook wij waren eens onverstandig, ongehoorzaam, op de verkeerde weg, slaaf van allerlei begeerten en lusten. Ons leven stond in het teken van boosaardigheid en afgunst, we verafschuwden en haatten elkaar.’
Ah, het respecteren van de overheid staat niet per se voor het uitvoeren van overheidsbeleid (of verlengstuk daarvan zijn) ten opzichte van de zwakken in de samenleving: ongedocumenteerden, kinderen etc. Het respecteren van de overheid staat tegenover begeerten en lusten, boosaardigheid en afgunst, afschuw en haat. Wat komt uit afschuw en haat voort? Moord en doodslag? Diefstal en zwendel? ‘Slaaf van allerlei begeerten en lusten’ leidt eerder tot witteboordencriminaliteit en fraude met je belastingpapieren, diefstal in de supermarkt en het schenden van de belofte om in een huwelijk zorg voor elkaar te dragen tot de dood je scheidt (er zijn ook hele goede redenen om te scheiden hoor, maar er zijn ook lelijke oorzaken).
Kortom, de overheid respecteren staat hier voor Paulus in déze tekst in het verlengde van ‘het goede doen’. Niet langer de wetten met voeten treden uit eigenbelang en ‘boosaardigheid’. Het hele dilemma of je een overheid ook moet helpen als ze mensen het land uit wil kieperen terwijl je absoluut overtuigd bent dat hiermee onrecht gedaan wordt – en je daarin gesteund wordt door overheidsdiensten als kinderombudsman en mensenrechten-experts. Daar heeft Paulus het niet over. Ga het goede doen, zegt hij. Laat het eigenbelang.
Nou, dat is goed. Laten we dat dan maar doen. En als de overheid daar bezwaar tegenheeft, gaan we respectvol het gesprek aan en leggen ons dilemma voor. De meeste politici hebben daar uiteindelijk begrip voor en respect. En zo is het respect dan weer wederzijds. Mooi hoor.
Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.
Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.
Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95
Geschreven door
Rikko Voorberg