Startzondag in de kerk: pijn of zegen?

Samen met school, sport en hobby begint ook het vergadercircus, kinder-, jongeren-, huwelijks-, ouderen-, vrouwen- en mannenwerk, verenigingsleven, catechisatie, club, outreaches, kringen, koor-, band- of orgelrepetities, alpha-, bèta- of Bijbelcursussen, koffieochtenden en zangavonden. Je wordt al moe als je het leest. 

Vermoeiend of niet, zo’n startzondag is doorgaans een feestelijk gebeuren. Vrolijk en vol goede moed begint de gemeente weer aan het seizoen. De zin in een nieuw jaar en de vreugde van het weerzien winnen het doorgaans van de treurigheid over de volstromende agenda. Want hoe vrolijk zo’n startzondag ook is, het is ook altijd een klein afscheid: voorbij zijn de lange, lege dagen. De korte, volle dagen komen eraan.

Daar kan ik een heleboel kritische opmerkingen over maken. Ik zou kunnen schrijven dat naar mijn grove inschatting minstens de helft van de vergadertijd overbodig is. Dat beleidsplannen van meer dan twee A4’tjes niet werken. Dat outreaches vaker dienen als excuus van een gemeente om iets aan evangelisatie te doen dan als manier om mensen over Jezus te vertellen. Of dat een activiteit waar geen vrijwilligers voor te vinden zijn wellicht gewoon geschrapt moet worden.

Maar eerlijk is eerlijk: tegenover alle overbodige drukte staat een hoop waardevols. Dankzij al die drukte kan een kerk een plek zijn waar jongeren Jezus leren volgen, mensen een familie vinden, God aanbeden wordt met kwalitatief goede muziek en er oog is voor mensen die anders buiten de boot vallen. Al het waardevolle wat een kerk te bieden heeft, moet nu eenmaal georganiseerd worden.

Toch maak ik er graag een kanttekening bij, in ons platgeorganiseerde kikkerlandje waar tijd en vrijwilligers schaarse goederen zijn. Want zo’n startzondag is een uitgelezen moment om in de spiegel te kijken en wat stevige vragen te stellen. Kan het niet een onsje minder? Hoe verslaafd zijn we aan structuren, activiteiten en vergaderingen? Hoeveel ruimte is er nog voor spontaniteit, ongeplande ontmoetingen en stilte? Runnen we de gemeente niet te veel als een strak geleid bedrijf? Waar stoppen we onze energie in?

Dus pleit ik voor een startzondag met twee gezichten. Eentje waar we alleen niet feestelijk het jaar openen, maar ook in stilte en verdriet afscheid nemen van de stilte en de rust. Bijvoorbeeld door letterlijk een moment zwijgend de zalige zomer vaarwel te zeggen. En wie weet leidt de liefde voor de agenda-loze zomer wel tot een vergaderingetje minder. Dat zou een ware zegen zijn.