De tranen van Mark Rutte

Rutte riep ons de afgelopen weken met klem op om in de coronacrisis onze eigen verantwoordelijkheid te nemen. Als we ons allemaal aan de (eind september nog zeer gematigde) regels zouden houden, zouden we het virus er wel onder krijgen. Strengere regels waren niet nodig. Het succes van de bestrijding hing af van ons eigen gedrag. 

En daar ging het mis.

Want (veel) mensen namen die eigen verantwoordelijkheid met een korreltje zout. Ze bleven bij elkaar komen om feest te vieren, meer dan twintig procent van de mensen die positief getest was, ging toch aan het werk en zeventig procent van de mensen met klachten bleef niet thuis. Hoezo eigen verantwoordelijkheid?
Vandaar de figuurlijke tranen van Mark. Het moet schokkend voor hem zijn geweest. Wij, de burgers, konden die geroemde eigen verantwoordelijkheid niet aan. En daarom vroeg een flink deel van de bevolking om extra maatregelen van de overheid. Ik dacht de laatste weken veel na over de titel van het populaire boek van Rutger Bregman, De meeste mensen deugen. Tja, zou het?

Paulus citeert in zijn brief aan de Romeinen heel scherp het Oude Testament: ‘Er is geen mens rechtvaardig, zelfs niet één. Allen hebben ze zich afgewend. Heel de mensheid is verdorven, Er is geen mens die nog het goede doet.’

Nu ga ik deze tekst natuurlijk niet meteen in verband met corona brengen, dat zou te ver voeren. Maar de laatste tijd vroeg ik me wel af: hebben we eigenlijk wel de morele spankracht om die ‘eigen verantwoordelijkheid’ te dragen? Ik ben bang van niet. En daarom vragen we onze overheid om hulp. Maar alleen als het ons uitkomt, zo zijn we dan ook wel weer. En ik? Ja, ook ik heb de regels overtreden: meestal onbewust, soms nonchalant. Ik beken het.