Doreen viert voor het eerst Keti Koti: "Ik heb geleerd dat het óók over mij gaat"

Al jarenlang wist Doreen dat 1 juli een bijzondere dag is. Als Bijlmerbewoner zag ze meer dan eens hoe de slavernij werd herdacht en gevierd. Ook later – toen ze aan het Oosterpark woonde – kreeg ze het een en ander mee. "Door de jaren heen ben ik steeds meer het belang van Keti Koti gaan inzien. Er wonen ontzettend veel mensen met Surinaamse roots in Nederland en je kunt niet ontkennen dat slavernij heeft plaatsgevonden. Toch heb ik nog niet eerder de stap genomen om Keti Koti mee te vieren."

'We hebben elkaar nodig'

Dat veranderde toen Doreen werd uitgenodigd voor een bijzondere maaltijd. "Ik ben in aanraking gekomen met de Keti Koti Dialoog Tafel", vertelt ze. "Tijdens de dialoogtafel zitten honderd mensen in de zaal. Ik zeg het misschien een beetje plastisch, maar: de helft van de deelnemers is zwart en de andere helft is wit. Aan de hand van zang en rituelen kom je in gesprek met de persoon tegenover jou.

De maaltijd begint met een indrukwekkend ritueel, waarbij je de polsen van de persoon tegenover jou masseert met kokosolie. Dit staat symbool voor het wegwrijven van de pijn uit het verleden. Een heel mooi, waardevol moment! Ook is er Surinaamse zang uit de jaren 1800. Intense, ontroerende liederen over verdriet en slavernij. En je deelt gerechten uit de Surinaamse keuken, waaronder een stukje Kwasi Bita – wat verwijst naar de bittere tijden.

Het heeft mijn ogen geopend. Ik besef nu: Keti Koti gaat óók over mij. Want hoe kan je het verleden een plek geven als je de andere kant er niet bij betrekt? We hebben een gedeelde geschiedenis. We hebben elkaar nodig."

Verdriet, verbinding en hoop

De Keti Koti Dialoog Tafel is een initiatief van Mercedes Zandwijken. "Zij heeft zelf Surinaamse roots en is getrouwd met een man met Joodse roots. Het idee is ontstaan op basis van de Joodse sedermaaltijd. Zowel bij de sedermaaltijd als de Keti Koti Tafel gaat het om verleden en toekomst. Het herinnert aan waar je doorheen bent gegaan, maar daar blijft het niet bij. Het geeft ruimte aan het verdriet, maar óók aan verbinding en hoop. Dat vind ik waanzinnig inspirerend."

Over verschillen heen

Doreen: "De methodiek die Mercedes heeft bedacht, is behoorlijk ver doorontwikkeld. Inmiddels worden er elke week meerdere dialoogtafels gehouden in Nederland. Niet alleen rond Keti Koti. De gemeente Amsterdam wil het initiatief in alle wijken gaan uitrollen, omdat de methodiek heel goed werkt op de plekken waar het wringt.

Zo’n dialoogtafel laat je inzien dat het mogelijk is om de stap te maken óver verschillen heen. Hoe verschillend je ook bent: je ontdekt al snel dat je bijvoorbeeld moeite ervaart op soortgelijke thema’s of soortgelijke ervaringen hebt meegemaakt. Wanneer je iemand ontmoet en in gesprek gaat, kom je dichterbij elkaar. Zodra je elkaar in de ogen kijkt, kan je niet meer vinden wat je altijd vond. Al pratende ontdek je: 'We hebben veel meer gemeen dan ik vooraf had gedacht'."