Een beetje meer genade

Het is een verwijt dat ik steeds vaker hoor. “Jullie dragen bij aan een cultuur van wantrouwen.”
“Jullie zijn niet geïnteresseerd in de inhoud, maar hoppen van hype naar hype.” En: “Jullie voeren een hetze tegen sommige politici!”

De klacht gaat er dan bijvoorbeeld over dat er in de journalistiek en ook in het parlement te veel en te ongenuanceerd aandacht zou zijn voor de betrokkenheid van Hugo de Jonge bij de mondkapjesdeal. Dat journalisten te hijgerig reageren op het grensoverschrijdend gedrag bij D66 en dat pers en oppositie te gretig op de gewiste sms’jes van premier Rutte springen.

Ik hoor de klacht van politici (met name uit de coalitie) en ook wel van mensen in het land. Met die klagende politici ben ik eerlijk gezegd vrij snel klaar: Hugo de Jonge heeft zich raar gedragen in de mondkapjesaffaire. En bij D66 bleek er wel degelijk van alles misgegaan te zijn rond grensoverschrijdend gedrag. En de gewiste sms’jes van de premier: op het moment van schrijven is mij nog niet helder of hij wetten en regels heeft overtreden, maar dat mensen in zijn geval vermoeden dat dit geen zuivere koffie is, snap ik wel.
Dus als politici die zelf de fout ingaan zich achteraf beklagen dat ze te hard worden aangepakt, heb ik niet zoveel medelijden.

In z’n algemeenheid zou ik willen zeggen: het is terecht dat de journalistiek deze zaken aan de orde stelt. Politici hoeven niet volmaakt te zijn, maar met macht komt ook de grote verantwoordelijkheid om je toetsbaar op te stellen, eerlijk te zijn en fouten toe te geven. Als daarmee wordt gemarchandeerd, is een scherpe reactie terecht.

Dat daar nu even veel aandacht op is gericht, is ongemakkelijk, omdat politiek natuurlijk allereerst over inhoud zou moeten gaan. Maar het is ook hoopvol. Misschien zijn we getuige van een geleidelijke cultuurverandering in de politiek. Wie weet zitten we op een kantelpunt in de tijd, wie weet kijken we naar een vertraagd reinigingsritueel, een metamorfose, waarin langzaam maar zeker een nieuwe standaard wordt gezet.

Dat zou prachtig zijn. Want ik heb goede hoop dat als de houding van de machthebbers verandert, ook de houding van de controleurs van pers en politiek verandert. Een beetje meer nuance, een beetje meer genade. Daar wordt iedereen beter van.