Een kwarteeuw na de vuurwerkramp Enschede: wie was er schuldig?

“Ik weet nog dát het gebeurde, maar de enorme impact, het apocalyptische niveau van de ramp, drongen pas het voorbereiden van de serie tot me door.” Aan het woord is Arnoud Bruinier. Als eindredacteur werkt hij vanuit de EO mee aan de indrukwekkende dramaserie 'De Vuurwerkramp'. “Het duurde toen ook lang voordat de berichtgeving op gang kwam, in een tijd voordat mobieltjes alles vastlegden. Ik herinner me dat het de avond van het Songfestival was, en dat het best lang duurde voordat die uitzending werd platgelegd om te berichten over de ramp. De heftigheid werd pas langzaam duidelijk.”

Weggestopt trauma

In de EO-serie volgen we een handvol personages wier leven in één klap op de kop gezet wordt door de explosie in Enschede, op 13 mei precies 25 jaar geleden. Van een jonge studente (gespeeld door Mikky Dijkstra) die worstelt met schuldgevoel, tot de wijkagent (door Joes Brauers) die geconfronteerd wordt met een trauma dat hij diep heeft weggestopt.

De serie maakt voelbaar hoe diep de ramp insloeg in de levens van Enschedese mensen. Zo probeert de vuurwerkopslagdirecteur (door Katrien van Beurden) haar leven weer op te bouwen te midden van verwijten en wantrouwen, zoekt de rechercheur (door Thomas Acda) voorbij de makkelijke antwoorden en wil de burgemeester (door Peter Blok) grip houden op een situatie die hem dreigt te overspoelen. De serie is geregisseerd door Lourens Blok (Rampvlucht) en geschreven door Philip Delmaar (Penoza) en Edward Stelder (Swanenburg).

Bedreigend idee

De Vuurwerkramp laat zien hoe deze personages worstelen met vragen waar geen duidelijke antwoorden op zijn. Arnoud: “Al heel snel speelde de vraag: wie was er schuldig? Maar daar is nooit een heel helder antwoord op gevonden. Voor veel mensen heeft niet alleen de ramp, maar ook de onduidelijkheid die ingegrepen in hun gevoel van veiligheid. Dat dit zomaar kan gebeuren, is een heel bedreigend idee.”

Een dramaserie helpt om daarin mee te leven, ziet hij. “Als kijker word je meegenomen in persoonlijke verhalen. Je voelt en leeft mee met al die perspectieven.” Ook voor Arnoud zelf geldt dat. “Met name aan het eind van de serie zit een moment dat me keer op keer raakt, al heb ik de serie al vele malen bekeken. Maar daar kan ik nog niet te veel over verklappen.”

Troost

Eén van de kernthema’s van de EO is ‘vieren en herdenken’. Daarmee wil de EO ruimte bieden voor belangrijke gebeurtenissen en de nasleep daarvan. Arnoud: “De serie De Joodse Raad sluit daar bijvoorbeeld ook bij aan: om een heftige periode een plaats te bieden in onze maatschappij. Ik hoop dat we met de serie begrip kunnen kweken voor de impact die het heeft, of misschien troost bieden aan mensen van wie het leven op de kop is gezet.

Persoonlijke verhalen

Naast de dramaserie maakt de EO ook een vierdelige Youtube-serie: 'De Vuurwerkramp: Ooggetuige'. Vier mensen die de ramp van dichtbij hebben meegemaakt, vertellen in deze serie welke gevolgen dat heeft gehad en hoe zij nu in het leven staan. Deze persoonlijke verhalen van Enschedese bewoners en hulpverleners worden aangevuld door acteurs uit de dramaserie.
De Vuurwerkramp: Ooggetuige is vanaf vrijdag 2 mei wekelijks te zien op NPO Startpunt, het Youtube-kanaal van NPO Start.

Verder komt de EO op dinsdag 13 mei met een documentairespecial: 'De middag van 2000'. Presentator Kefah Allush blikt in dit programma terug op de uren voor, tijdens en na de ramp, met authentieke ooggetuigenverhalen van mensen die de ramp destijds als kind hebben meegemaakt. Hun verhalen worden ondersteund door indrukwekkende digitale visualisaties. De middag van 2000 wordt in coproductie met Oost, de regionale omroep van Overijssel, gemaakt.