'Even tot hier': lachen is veel leuker als het om iemand anders gaat
14 november 2023 · 14:55
Update: 14 november 2023 · 14:57
In ieder geintje zit een seintje, vertelde een wijs iemand me ooit. Dat is niet helemaal waar, maar het is zeker dat humoristische programma’s vaak een spiegel van de maatschappij zijn. Zo laat het satirische zaterdagavondprogramma 'Even tot hier' zien dat de Franse filosoof René Girard gelijk had: we zijn geen individuen en zoeken zondebokken.
Dat vraagt natuurlijk wat uitleg. In 'Even tot hier' werpen cabaretiers Jeroen Woe en Niels van der Laan een muzikale, satirische blik op de actualiteit. Het is een populair programma: wekelijks zijn er minimaal anderhalf miljoen kijkers, vorig jaar kreeg het duo een Televizierring en zo’n zestigduizend mensen volgen het op YouTube. Het recept is vrijwel wekelijks hetzelfde: een maatschappelijk thema wordt verwerkt in liedjes en sketches en uiteindelijk wordt een kleine misstand praktisch rechtgezet en iemand geholpen. Het is een razendknap en vaak ook grappig programma.
Het liefst neemt het programma een persoon op de hak. Of dat nu gaat om een bekende Nederlander die in de fout is gegaan (afgelopen seizoen kwam er wekelijks een grap over zanger Douwe Bob langs), een falende politicus of een blunderende publieke figuur: met veel genoegen steekt het duo de draak met buitelende BN’ers. Zoals maker Jeroen Woe tegen Trouw zei: “We zijn altijd op zoek naar of iemand iets te verwijten valt.” Dan vallen er namelijk grappen over te maken.
Dan een veel te korte en ongenuanceerde uitleg over wat René Girard beweert. Volgens hem hebben we allemaal de neiging elkaar na te bootsen. Wat we verlangen, is niet individueel, maar kopiëren we van elkaar: de mimetische begeerte. Omdat we elkaar nadoen, vormen we een samenleving: een gemeenschap.
Maar als we allemaal hetzelfde willen, worden we ook elkaars concurrent. Als de spanningen daardoor te hoog oplopen, moeten we die kwijt. Dat zou kunnen resulteren in algehele chaos en woede, iedereen tegen iedereen. Maar, ontdekte Girard, op dat moment zoeken mensen een zondebok: iemand die we de schuld kunnen geven en publiekelijk straffen. Zo bewaren we orde en vrede. Dat is al te zien in oude mythes en in de Bijbel, met Jezus volgens Girard als ultiem voorbeeld.
Op een luchtige manier is dat precies wat Even tot hier doet. Kijk die gekke Douwe Bob met al z’n kinderen – dan hoeven we zelf niet na te denken over onze verhouding met seksualiteit. Kijk die stoute directeur van de Belastingdienst met z’n toeslagenaffaire – dan hoeven we zelf niet na te denken over onze roep om streng handhaven. Kijk die valszingende Mia en Dion – dan hoeven we zelf niet na te denken over hoe we omgaan met muzikanten. Kijk Wopke Hoekstra! Kijk de versprekende Willem-Alexander! Kijk die aanstellende voetballers!
Want lachen is veel leuker als het om iemand anders gaat. Televisiekijken moet wel een beetje ontspannen blijven.
Pieter-Jan vindt er wat van
Meest gelezen
- Column Elbert: 'Wat haalt papa toch allemaal uit op tv?'
Elbert over alle kinderprogramma's die zijn gezin kijkt
Column Elbert: 'Wat haalt papa toch allemaal uit op tv?'
- Bernice Klein verloor bij een brand vier broertjes
‘Een van m’n zussen riep: ‘Jezus, red onze broertjes!’’
Bernice Klein verloor bij een brand vier broertjes
- Rachel Rosier zoekt naar antwoorden in de Gazaoorlog: 'Wie is goed, wie is fout?'
'Het graf van Rachel': 6 mei om 22.20 uur bij de EO op NPO 2.
Rachel Rosier zoekt naar antwoorden in de Gazaoorlog: 'Wie is goed, wie is fout?'
Lees ook
- Het weekend van Anne-Mar Zwart
Presentatrice Anne-Mar Zwart over haar weekend
Het weekend van Anne-Mar Zwart
- Moeder en dochter onder één dak: 'We zijn bij elkaar, maar niet op een kleffe manier’
Hoe is het om samen met je moeder te wonen?
Moeder en dochter onder één dak: 'We zijn bij elkaar, maar niet op een kleffe manier’
- Maarten van Rossem: 'De Jezus van het Nieuwe Testament verraste mij'
Maarten van Rossem te gast in Adieu God?
Maarten van Rossem: 'De Jezus van het Nieuwe Testament verraste mij'
Schrijf je hier in voor de Visie-nieuwsbrief
Als christelijke gids willen we je helpen om te leven met God. We brengen je persoonlijke verhalen, verdiepende thema’s, christelijk nieuws en mediatips. In onze wekelijkse nieuwsbrief willen we je inspireren om hoopvol te leven en te geloven.
Lees onze privacyverklaring.