God maakt vrij. Maar hoe?

Helemaal zeker weten we het niet, maar het lijkt erop dat Paulus zich nogal opwond toen hij zijn brief aan de Galaten schreef. Want ze snapten er helemaal niks van. ‘Jullie hebben je verstand verloren,’ verzucht hij in hoofdstuk 3. Hij heeft hun zó duidelijk uitgelegd dat Jezus hen vrij heeft gemaakt, maar ze blijven vastzitten. Vastzitten in het elkaar veroordelen, in regeltjes, in de vraag wie er wel bij hoort en wie niet.

Wat is vrijheid?

Dat is niet zo vreemd; vrijheid is best een ingewikkeld iets. Voor veel mensen betekent vrijheid ‘doen wat je wilt doen’. Niemand die je tegenhoudt. En, denken veel mensen dan ook: het christelijk geloof maakt je helemaal niet vrij. Want dan mag je allemaal dingen niet.

Maar daar worden twee denkfouten gemaakt. Allereerst die definitie van vrijheid. Het verschil tussen ‘doen wat je wilt’ en échte vrijheid is te vergelijken met een dennengeur-luchtverfrisser en een boswandeling door een naaldbos: het lijkt er een beetje op, maar heeft niks met het echte leven te maken.

Stop met het je krampachtig moeten houden aan allemaal regels

En als je dan gelooft dat het christelijk geloof je niet vrij maakt, omdat je allemaal dingen niet mag, maak je nog een fout. Want daar gaat het geloof helemaal niet over. Sterker nog, dat is een van de hoofdredenen dat Paulus zo kwaad wordt op de Galaten. Zij dachten aan het gedrag van anderen af te kunnen meten of ze wel of niet geloofden. Als je netjes de wet volgde, hoorde je bij God. Je hoort Paulus zuchten als hij schrijft: ‘Christus heeft ons bevrijd, opdat wij in vrijheid zouden leven; houd dus stand en laat u niet opnieuw een slavenjuk opleggen’ (Galaten 5:1).

'Verbijsterend ruimhartig'

In Galaten geloofden ze dus dat geloven over gedrag ging. Concreet: als jij je gedraagt als een Joodse gelovige – je laat je besnijden en je houdt je aan de wet van Mozes – hoor je erbij. Anders niet. Dat was helemaal niet gek, want Jezus was een Jood die zich aan de wet hield en de eerste christenen waren Joden: heel normaal dus dat zij zich keurig aan de wet hielden. Maar het zegt niks over of je erbij hoort of niet, legt Paulus uit. Hij wordt er kwaad over. ‘Och, domme Galaten,’ schrijft hij. ‘Ik ben verbaasd dat jullie mijn woorden zo snel aan de kant hebben gelegd.’

Want, legt hij uitgebreid uit: er is genade genoeg! God is er niet alleen voor de Joden of de mensen die zich zo gedragen, maar voor iedereen. Hij is verbijsterend ruimhartig, en heeft een plekje voor mensen van wie wij geloven dat ze er helemaal niet bij horen. Stop met het je krampachtig moeten houden aan allemaal regels. Jezus is niet gekomen om je slaaf te maken, maar om je vrijheid te geven. Dus houd op met elkaar beperken en veroordelen, en begin met leven vanuit liefde.

Van binnenuit

En daar komen we dus bij die diepste vrijheid die God wil geven. Hij blijft niet aan de oppervlakte hangen, maar wil dat jij gaat leven vanuit wat Hij van je vindt. Dat gaat over wie je bent. Zijn doel is niet allereerst dat jij je gaat gedragen zoals Hij wil, maar dat je gaat geloven wat Hij over je zegt. Hij wil van binnenuit aan de slag.

Als jij gevangen wordt gehouden door de gedachte dat je niet goed genoeg bent, zegt hij: ‘Je bent Mijn kind’ (Galaten 4). En als geliefd koningskind mag je met rechte schouders de wereld in lopen.

Als jij gevangen wordt gehouden door de gedachte dat je het nooit goed kunt doen, omdat alles wat je doet mislukt, zegt God: ‘Ik heb jou Mijn Geest gegeven. Jij bent vrij om het goede te doen’ (Galaten 5). Dat geeft je de vrijheid om in actie te komen, zonder dat je gevangen wordt gehouden door de angst te mislukken.

Als jij gevangen wordt gehouden door de gedachte dat je er nooit bij zult horen, omdat anderen je afwijzen, zegt God: ‘Ik ben degene die bepaalt wie erbij hoort, en Ik ben ongelooflijk ruimhartig’ (Galaten 6). Dan ben je vrij om je gevoel en je gedrag niet te laten bepalen door de verwachtingen van anderen. Dan ben je vrij om te leven zoals je Maker je bedoeld heeft.

Beeld: Shutterstock