Het was een jaar van on­ver­mij­de­lij­ke nood­za­ke­lijk­he­den

Het bleek onvermijdelijk dat de oorlogen in alle hevigheid doorgingen. Het bleek onvermijdelijk dat er een kabinet aantrad dat tot nu toe van crisis naar crisis strompelt. Het bleek onvermijdelijk dat er dus geen duurzaam beleid kwam voor de opvangcrisis, voor de boeren, voor klimaat, voor woningen. Het is onvermijdelijk gebleken dat Trump werd herkozen. Het was al even onvermijdelijk dat er Jodenjacht plaatsvond in Amsterdam en even noodzakelijk dat de discussie over wie er allemaal gediscrimineerd was in de weken erna losbarstte. Het is ten slotte onvermijdelijk dat het me afstompt. Noodzakelijkerwijs kan ik alleen maar lijdzaam toekijken.

Maar is dat echt zo? Is het echt zo dat oorlogen pas stoppen als de laatste soldaat is gesneuveld of het lichaam van de laatste gijzelaar is geborgen? Is het noodzakelijk zo dat Arabieren Joden altijd haten? Is het noodzakelijk zo dat de Holocaust zich elk moment weer kan herhalen? Is het onvermijdelijk dat de wereld afstevent op een catastrofe nu Trump weer aan de macht komt? Dat de klimaatramp onafwendbaar is? En dat vluchtelingen daarvan noodzakelijk de schuld krijgen? Dat de wereld sowieso kapotgaat, is dat onvermijdelijk?

Ik geloof dat het niet noodzakelijk of onvermijdelijk is. Ik geloof dat vrede sterker is dan oorlog, dat verzoening sterker is dan haat en dat zorg voor elkaar sterker is dan eigenbelang. Hopeloos naïef, hoor ik je denken. Wellicht is het een beetje zot, maar het is geen dom geloof in de goedheid van de mens. Het is hoop. Hoop dat er iets nieuws begonnen is met de geboorte van een kind in een donkere tijd. En als God mens wordt, dan is onvermijdelijk alles mogelijk, dan is alles te hopen. Tegen de klippen op. Dat wens ik je toe voor het nieuwe jaar: hoop. Waarom? Het is bittere noodzaak.