'Joost Klein: onder de gabber-beats bonkt het hartje van een lieve jongen die zingt over zijn vader'

Niet alleen om er ironisch commentaar op te geven, ook omdat er geen andere plek is waar de diversiteit van Europa cultureel zichtbaar wordt. Dus pel met mij de dikke laag vernis van lakleer, lelijke beats en extravagante outfits af, op zoek naar een paar onderliggende waarden. Wat wil het Songfestival ons vertellen?

De eerste is eenvoudig: Wees Jezelf. Dat schrijft het Songfestival graag met hoofdletters, onderstreept, vet en in glitterkleuren. Ook dit jaar gaan heel wat liedjes over dit thema. Het vrolijke niemendalletje uit Armenië bijvoorbeeld, ‘LADANIVA’. Een folky oorwurmpje inclusief trompetje, ukelele en ‘lalala’-refrein meldt: laat niemand je vertellen hoe jij je moet gedragen, maar zing en dans mee! Zwitserland zingt iets vergelijkbaars, maar dan een stuk theatraler: in een vreemd huwelijk van hiphop en operette met hoge uithalen meldt de artiest dat hij zich – je raadt het nooit – niet aan de regels wil houden.

Finland doet daar nog een schepje bovenop met de illuster getitelde Windows95Man. Je zou ’m de Finse Joost Klein kunnen noemen, met net zo’n prominente snor, net zo’n opvallend kapsel en net zo’n bizar liedje met de veelzeggende titel ‘No Rules’. Gekleed in een minuscuul onderbroekje en een T-shirt met Windows95-logo (waarbij het shirt op tv wordt geblokt, want commerciële rechten, maar het onderbroekje niet, want wansmaak mag) maakt hij duidelijk dat hij maar één regel heeft: geen regels.

Dan slaan we even een serie smachtende liefdesliedjes over (in de categorieën ‘ik ben jouw redder’, ‘ik ben lekker’, ‘jij bent mijn redder’, ‘jij bent lekker’ – over ongezonde romantische ideeën gesproken) om te ontdekken hoe de crisis in de wereld een plek krijgt. Want het Songfestival mag dan heel hard roepen dat ze niet politiek zijn, tussen de regels door sijpelt de wereldsituatie het podium op.

Zo doen er twee landen mee die midden in een oorlog zitten. Eden Golan zingt namens Israël een gevoelige pianoballad over het vasthouden van je geliefde in de storm – en je kunt niet anders dan denken aan alle geliefden die daar afscheid moesten nemen van elkaar. En de inzending van Oekraïne mag muzikaal een niemendalletje zijn, tekstueel is het een boeiende studie over de hoop. Want, zingen Alyona Alyona en Jerry Heil, zelfs Maria en moeder Teresa werden ooit geboren als baby, dus een groot wonder begint altijd klein. En ineens gaat het festival van plastic emoties ergens over.

Zo blijft het EuroVisie Songfestival een bizar huwelijk tussen wansmaak en schoonheid, escapisme en confrontatie, cliché en oprechtheid. Een beetje zoals Joost Klein: onder de puntschouders, het bloempotkapsel en de gabber-beats bonkt een klein hartje van een lieve jongen die zingt over zijn vader.