Kind-oudermishandeling: ‘Schuimbekkend stond mijn zoon boven me’
Emma doorbreekt taboe op oudermishandeling
‘Je bent walgelijk en niks waard,’ riep Emma’s zoon als hij geen geld van haar kreeg. Ze hield van hem, ontzettend veel. Maar ze was ook bang voor hem. Emma heeft twee zoons die haar allebei hebben mishandeld. “Met een partner die zo tegen je doet, maak je het uit, maar van je kind kun je geen afstand nemen.”
“Ik vraag me vaak af: hoe heeft het zover kunnen komen? Op een dag stond mijn oudste zoon vlak voor mijn neus en sloeg hij een gat naast mijn hoofd in de deur. Ik keek hem aan en zei: ‘Als je deze grens overgaat dan kan je dat nooit meer terugdraaien.’ Hij keek terug en barstte in snikken uit. Toen heb ik mijn armen om hem heen geslagen.
Kind-oudermishandeling
Op dat moment heb ik alles weggestopt. Ik moest door, maar mijn hart brak. Ik werd klein gemaakt door mijn kind en begon aan mezelf te twijfelen. Ik liep op mijn tenen.” Emma* was een hardwerkende alleenstaande moeder die veel op haar bord had. Met hun vader hadden de jongens beperkt en moeilijk contact. Hij gebruikte drugs en dronk veel. Op hulp van hem hoeft Emma niet te rekenen. Emma’s oudste zoon was als klein jongetje al heel druk en moeilijker in zijn gedrag dan andere kinderen. “Op de basisschool gingen mijn zonen naar de naschools opvang als ik aan het werk was, maar op de middelbare school was er geen opvang meer. Mijn oudste zoon hing veel op de skatebaan waar hij oudere jongens ontmoette en drugs gebruikte.”
Op zijn twaalfde kreeg hij de diagnose ADHD. Een leeftijd waarop hij zelf mocht kiezen voor medicatie. Maar Emma’s zoon zocht toen al zijn heil in drugs. “Daar had hij geld voor nodig, wat hij niet had. Dus stal hij spullen van mij. Sieraden, geld, waardevolle spullen, alles verdween. Bij mishandeling denken mensen vaak aan een blauw oog. Maar mishandeling hoeft niet fysiek te zijn, het kan ook gaan om dreigementen, stelen, schelden of spullen kapot maken.”
Emma zocht hulp en volgde verschillende therapieën, waaronder systeemtherapie. Maar niks hielp, ook omdat haar zoon niet wilde meewerken aan de therapieën.
Er stonden mensen met honkbalknuppels voor mijn deur
“Inmiddels zorgde mijn zoon zelfs buitenshuis voor problemen. Hij leende geld van mensen, dat hij niet teruggaf. Die mensen kwamen bij mij aan de deur met honkbalknuppels. Zij wilden hun geld terug en dat moest ik dan maar geven. Ook mijn jongste kind werd door deze mensen bedreigd. Toen mijn oudste zoon in elkaar werd geslagen vanwege zijn schulden, besloot ik dat het beter was dat hij uit huis werd geplaatst.
Uithuisplaatsing van je kind
Twee weken later zat ik in de rechtbank. Ik met jeugdzorg naast me en aan de andere kant mijn kind met een advocaat naast zich. Het is heel pijnlijk als je tegenover je eigen kind zit in de rechtszaal. Ik moest pleiten waarom hij niet meer thuis mocht wonen. Vreselijk. Ik vertelde dat de situatie onveilig was voor ons allemaal.”
Ik was bang voor mijn zoon
De rechter liet hem uit huis plaatsen en besloot dat hij een half jaar naar een gesloten setting moest. “Na de uitspraak van de rechter kwam mijn zoon naar me toe. Hij keek mij recht in de ogen aan en zei: ‘Mam, ik had echt niet gedacht dat je dit zou doen. Je komt nu eens je woord na.’ Toen knuffelden we elkaar en vertrok hij. Ergens was dat misschien voor hem een opluchting. Om veilig te zijn.”
Voor een nieuwe start verhuisde Emma met haar nieuwe partner en jongste zoon naar een andere gemeente. Haar oudste zoon bezocht ze regelmatig. Een paar jaar was er rust in huis. Maar langzaam begon ook Emma’s jongste zoon agressief te worden. “Het sloop erin. Hij begon met drugs, wilde niet werken en stopte met school. Uiteindelijk gebruikte hij zoveel drugs dat hij niet meer functioneerde. Soms stond hij schuimbekkend boven me te schelden en liep hij met messen rond. Eisend dat hij geld wilde. Dat ik hem ook gaf, want ik was bang voor hem.
De wijkagent zei: ‘we zien dat je je best doet als moeder, maar we vrezen voor je leven’
Ik trok het niet meer. Via de huisarts ben ik bij een psycholoog terecht gekomen en bij een sociaal wijkteam kreeg ik een begeleider van de gemeente. Ik nam mijn zoons tirade op met mijn telefoon en liet die aan haar horen. ‘Ik moet hier een melding van maken bij Veilig Thuis,’ zei ze. ‘Straks vallen er nog doden of zwaargewonden.’ De wijkagent had al eerder tegen me gezegd: ‘We zien echt dat je je best doet als moeder, maar we vrezen voor je leven. Er moet verandering komen.’
Dat begon ik zelf ook in te zien. Ik heb eerst aan mijn zoon gevraagd of ik hem kon helpen, of er dingen speelden waardoor hij niet kon werken. Volgens hem waren er geen problemen. ‘Dan wil ik dat je binnen twee weken werk hebt. Zo niet, dan zet ik je eruit,’ zei ik. Twee weken later had hij nog geen werk. Ik heb hem eruit gezet. Boos verliet hij het huis. Aan het eind van de middag kwam hij terug. Alle deuren zaten op slot. Hij flipte en is uiteindelijk naar zijn broer gegaan die op zichzelf woonde.”
(het verhaal gaat verder onder de kader)
Denk je dat kind-oudermishandeling alleen fysiek geweld omvat?
Signalen kind- oudermishandeling herkennen
Dit zijn enkele mogelijke signalen die kunnen wijzen op geweld tegen ouders:
- Fysieke verwondingen: Ouders kunnen onverklaarbare verwondingen hebben, zoals blauwe plekken, snijwonden, schrammen, kneuzingen of botbreuken. Deze verwondingen kunnen regelmatig voorkomen en hebben vaak geen aannemelijke verklaring.
- Angst en vermijdingsgedrag: Ouders die geweld ervaren, kunnen angstig en nerveus zijn in de aanwezigheid van hun kinderen. Ze kunnen situaties vermijden waarin conflicten kunnen ontstaan of proberen de confrontatie te vermijden om verdere escalatie te voorkomen.
- Veranderingen in gedrag en stemming: Ouders kunnen veranderingen in hun gedrag en stemming vertonen als gevolg van het geweld. Ze kunnen prikkelbaar, overstuur, angstig, neerslachtig of depressief lijken. Ze kunnen ook teruggetrokken zijn, weinig energie hebben en sociale activiteiten vermijden.
- Sociale isolatie: Slachtoffers van geweld door hun kinderen kunnen zich geïsoleerd voelen en zich terugtrekken uit sociale interacties. Ze kunnen minder contact hebben met familieleden, vrienden of buren, en hun sociale netwerk kan geleidelijk afnemen.
- Controleverlies: Ouders die geweld ervaren, kunnen een gevoel van controleverlies ervaren in hun eigen huis. Ze kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met het stellen van grenzen, het handhaven van discipline of het beheersen van de situatie.
- Financiële problemen: Geweld tegen ouders kan leiden tot financiële problemen, omdat ouders mogelijk gedwongen worden om schade te herstellen of medische kosten te betalen als gevolg van verwondingen. Ze kunnen ook gedwongen worden om te betalen voor de gevolgen van het gedrag van hun kinderen, zoals vernieling of diefstal.
Bron: kindoudermishandeling.nl
De broers zijn samen op het criminele pad gegaan en werden gearresteerd. Emma’s jongste zoon kickte af in de gevangenis en sindsdien gaat het beter met hem. Hij is nu negentien jaar en woont onder begeleiding op zichzelf. “Hij was en is altijd een superlieve jongen geweest. Ik denk dat de drugs echt zijn demonen waren en het slechtste bij hem naar boven haalden.”
Geen excuus voor kind-oudermishandeling
“Hoe het allemaal zo ver heeft weten te komen? Daar heb ik geen antwoord op. Ik voedde mijn kinderen naar eer en geweten op. Kind-oudermishandeling is er niet van de één op de andere dag. Het sluipt erin. Wel komt het vaker voor bij alleenstaande ouders. Ook gaat het vaak om kinderen met een diagnose als ADHD of autisme. Dat maakt het ingewikkeld. Ouders laten over hun grenzen heen gaan, want: ‘Mijn kind heeft autisme of ADHD, hij kan er niks aan doen.’ Maar er is geen excuus voor een kind om zijn ouders te mishandelen. Dat is echt niet oké. Als oudermishandeling snel herkend wordt, en de juiste ondersteuning wordt geboden, dan kan oudermishandeling mogelijk eerder gestopt worden.
Vroeger droomde ik over een toekomst waarbij ik met mijn kinderen en hun vriendinnen of vrienden aan tafel zou zitten. Of dat ik zou mopperen over een rondslingerende voetbaltas of om afwas op hun kamers. Van die gewone ergernissen die je hebt als ouder van tieners. Die jaren heb ik gemist met mijn zoons. Daar ben ik heel verdrietig om. De tijd kan ik niet terugdraaien. Wel kan ik de verloren tijd nuttig inzetten door mijn verhaal te delen en andere ouders te helpen. Mijn kinderen en ik hebben veel te verwerken. De jongens hebben verdriet om wat er is gebeurd. Ik denk niet dat zij met opzet hun moeder pijn wilden doen. Met mijn oudste praat ik daar niet over (Emma’s zoon kreeg later de diagnose antisociale persoonlijkheidsstoornis, red.), maar mijn jongste vindt het heel erg wat hij heeft gedaan. Altijd als ik hem zie, knuffelt hij me en vertelt hij dat hij van me houdt. Ik hield en houd van mijn kinderen. Ondanks alles, zijn zij mijn alles.”
*Emma’s echte naam is bekend bij de redactie.
Wat te doen bij kind-oudermishandeling
Emma benadrukt: “Weet dat dit niet jouw schuld is en zoek hulp voor jezelf, begin bijvoorbeeld bij de huisarts. Praat met buren, familie en vrienden want kind-oudermishandeling is enorm zwaar. Bel met Veilig Thuis, leg je situatie uit. Zoek hulp bij een sociaal wijkteam.” Kind-oudermishandeling gebeurt voornamelijk achter gesloten deuren. Er heerst een enorm taboe op. Maar het speelt wel degelijk. Emma richtte daarom de website kindoudermishandeling.nl op om zo hulpverleners en ouders te informeren over kind-oudermishandeling.
Geschreven door
Judit van Dijk-Besters
