Lazarus staat op | Is er voor mij plek?

Is er wel plek voor mij? – PopUpGedachte donderdag 3 september 2020

Dat klinkt een beetje treurig, hè? Er is geen plek voor mij. Maar zo bedoel ik het toch niet helemaal. Er is geen plek voor mij. En misschien ook wel niet voor jou. Dat weet ik natuurlijk niet zeker, ik kan niet in je ziel kijken, maar ik heb zo m’n vermoedens.
De kerk heeft een lange geschiedenis van hoge eisen, hoge normen en moraal, de biecht die je toch echt moest afleggen om weer voor God te mogen verschijnen, dat soort dingen. Als tegenbeweging ontstaat er een cultuur van: welkom, allemaal. Niet de schijnheiligen, niet het insitituut, niet de veeleisende oudsten of dominees met priemende vingers, maar jij en ik, gewoon binnenlopen in je spijkerbroek en met je handen in je zakken. Niemand weet precies hoe het zit, dus welkom bij de Eeuwige. Spreek je uit, leg je hart neer, zeg het als je twijfelt, vloek als je boos bent – tenminste als het over iets gaat wat werkelijk verdoemenswaardig is – experimenteer met het heilige totdat het landt in je ziel.

Ik ben van die school. Als ik iets van Jezus van Nazareth begrijp, dan is het toch wel dat zijn werk bestaat uit het rondhangen met de outcasts en outsiders en het uitkafferen van de insiders en de leiders die de hoge drempels tot de aanwezigheid van God bewaken met argusogen.

Maar is het wel het één of het ander. Is de ruimte van de Eeuwige, wat  dat ook moge zijn, wel een plek waar je binnen banjert? Zijn de teksten van de Eeuwige wel speelmateriaal? Of ligt er ergens toch een uitdaging, een vraag, een oproep. De PopUpKerk Amsterdam verwoordde een tijd geleden haar bestaansreden op deze manier: De PopUpKerk bestaat om onszelf en de wereld te verwelkomen en uit te dagen opdat we handen en voeten leren geven aan dat waar ze en we in zijn gaan geloven.

Verwelkomen. Het maakt niet uit, schuif aan. Wat je gelooft, zoekt, verlangt, weet, niet weet. We delen ons brood met je en onze wijn, en nodigen je uit om mee te toosten op verlangen. Een hyperinclusieve handeling vergeleken met plekken waar brood en wijn juist een hyperexclusieve handeling is. Doen we dat dan goed? Is dat beter? Heel eerlijk: dat weet ik niet. Niet zeker in elk geval. Het is een poging om met een maaltijd, met een verwijzing naar de rituelen van christendom, verbinding te creëren zonder voorwaarden. Verwelkomen. En dan vervolgens met elkaar afdalen in waar je in gelooft, op hoopt, tegenaan loopt, zo gaat het al tijden en het lijkt te kloppen.

Dan zie ik vanochtend deze tekst, die bovenstaande mijmering op gang brengt: “

Wie mag de berg van de Heer bestijgen,
wie mag staan op zijn heilige plaats?
Wie reine handen heeft en een zuiver hart,
zich niet inlaat met leugens.

Als eerste lees ik een uitnodiging, het triggert mijn verlangen. Een mens te zijn met reine handen, een zuiver hart, die zich niet inlaat met leugens. Hoe graag een mens te zijn die nooit meer leugens nodig heeft, ook niet om bestwil. Omdat de angst niet meer regeert, geen grip meer heeft. Eenvoudig liefhebben, eerlijk en genadig en kome wat komt. Maar bij tweede lezing denk ik: wie is dan in vredesnaam nog welkom op de zogenaamde heilige berg? Het moet daar verdraaide eenzaam zijn. Ik heb het niet, dat zuivere hart en reine handen. Ik ben geen grote misdadiger, maar het loopt me regelmatig aan alle kanten over de schoenen, angst, woede, frustratie, verdriet, verlangen, verongelijktheid, uit mijn slof schieten, jaloezie, ach man – het zijn allemaal bekende soms ongenode gasten in de ziel. Ik weet niet hoe het bij jou is, maar hoe kun je verwelkomen als dit de voorwaarde is?

De enige uitweg die ik vanmorgen zie is dat de vereiste zuiverheid geen vlekkeloosheid is. Maar een erkenning van de vlekkerigheid. Een openheid over de eigen stommiteiten, de open handen die niet leeg en stralend en heilig, maar een beetje krom, gebutst, gedeukt en onhandig zijn. Dit ben ik. Zo vaak niet die ik wil zijn. Gedreven door een verlangen naar eenvoudige zuiverheid. En dat dan de deur openzwaait, de geur van vers gebakken brood je tegemoet komt, de wijn wordt ingeschonken en met je gedeeld. Welkom.

Meer is er niet nodig, degene die weet van zijn onzuiverheid is zuiver, degene die de rafels van zijn kleren ziet, heeft de prachtigste outfit, degene die de vlekken van jaloezie, achterdocht en meer kent in zijn of haar leven is de schoonste van het stel. Welkom. Dat denk ik. Dat hoop ik.

Tot zover de PopUpGedachte vanochtend. Een hele goede donderdag gewenst. En vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.