Lazarus staat op | Voor de dag ermee

Goedemorgen! Tof dat je luistert. Ik ben Rikko Voorberg en dit is de PopUpGedachte van 30 januari, donderdag. Met de titel:

Voor de dag ermee – PopUpGedachte donderdag 30 januari 2020

Ze zeggen dat we ijsbergen zijn. Niet omdat we koud zijn of smeltende, of omdat we ontoegankelijk zijn per definitie en alleen weggelegd voor avonturiers – dat is vaak het geval overigens, het avontuur aangaan om werkelijk iemand te leren kennen kan soms lijken op ontdekkingsreizen in onherbergzaam en onbegrijpelijk land – maar dat wordt niet bedoeld als we zeggen dat mensen soms net ijsbergen zijn. Het is het beroemde topje dat aan de oppervlakte komt en de hele hausse aan onzichtbaarheden daaronder. Onder onze oppervlaktes sluimert nogal wat. En vandaag zegt de Jezus van Nazareth in de lezing van de dag dat niets wat verborgen is, verborgen zal blijven want hij – of datgene wat hij voorstaat – is het licht van de wereld. Dit staat er:

In die tijd zei Jezus tot de menigte: 'Komt er soms een lamp om onder de korenmaat
of onder de rustbank gezet te worden, of juist om op de standaard te worden geplaatst?
Niets is verborgen dat niet openbaar gemaakt zal worden;
en niets is geheim dat niet aan het licht zal komen.
Als iemand oren heeft om te horen, hij luistere.'

Het zijn allemaal wat raadselachtige woorden, maar de uitspraak: niets is verborgen, dat niet openbaar gemaakt zal worden, is vrij alomvattend. En ik denk aan het onderzoek van de grond, van het omwoelen van mijn eigen moestuin zogezegd. Hoe is de grond in mijn leven, waar liggen de rotsblokken vast in de aarde die de toegang weigeren voor dat wat vruchtbaar tot bloei zou kunnen komen. Gisteren reageerde iemand die zei dat het nog geen makkelijke taak is om de rotsblokken uit de eigen grond te verwijderen om het klaar te maken voor groei en zaaigoed. Het is alsof ze onder je handen groeien. Dat is een deprimerende gedachte. Dat de rotsblokken zich vermenigvuldigen in de aarde, omdat je ermee bezig bent. Het vereist bijna een mentale discipline om dat te weigeren te geloven. Dat je er meer tegenkomt, moet zijn omdat ze er al lagen. En elk opgeruimd stuk rots is er één. Jeugdtrauma’s vermeerderen zich niet als je eenmaal volwassen bent, zogezegd. Wel is het zo dat bij het tackelen van de één, weggekanteld uit de grond, je tot de pijnlijke conclusie kan komen dat er nog één of twee of drie onder liggen. Maar het komt toch, het wordt toch zichtbaar. Rustig aan, dat wel. Breek je rug er niet op, dat zou zonde zijn.

Ik weet niet of ik voor die transparantie ben, die in deze uiterst absolute tekst staat. Alles aan het licht? Is dat niet wat exhibitionistisch? Alle geheim op tafel? Het staat in de context van de komst van het Koninkrijk, van de aanwezigheid van het goede, van God zelf op aarde. En daarvan zegt JC van Nazareth steeds: wat er ten diepste in je hart leeft, dát wordt zichtbaar.

Met de PopUpKerk en in mijn eigen leven heb ik steeds weer de kunst omhelsd – het theater in elk geval – als plek waar dingen aan het licht komen. Het is heel moeilijk om werkelijk je over te geven in spel én dingen van jezelf verborgen te houden. Ze komen wel aan het licht. Net als in een diepgaande relatie met je partner. Je kunt wel proberen te spelen, maar dat wat er écht is, schemert er op een gegeven moment echt wel in door. Dat is het verwarrende van de uitdrukking ‘een rol spelen’. In werkelijk theater maakt het je als iemand anders voordoen, een rol spelen, dat je niet meer je anders voor kunt doen dan je bent. Daarom is theater en echt acteren zo kwetsbaar, het brengt aan het licht wat er onder de oppervlakte speelt.

Op die manier zal de uitnodiging van Jezus van Nazareth aan de mensen om zich heen: om onderdeel te worden van dat Koninkrijk, die nieuwe manier van leven, dat zal aan het licht brengen wat er werkelijk onder de oppervlakte speelt. Deed je mee aan de religiositeit omdat je dacht dat je dan zonder al te veel inspanning bij de good guys kon horen? It will be known. Deed je mee uit angst omdat anderen misschien zouden zien hoe je in het echt helemaal niet zo’n goed mens bent? Het wordt heus zichtbaar.

Wie z’n rol pakt, als antwoord op de vraag van de Messias die bewust of onbewust tot je komt, moet weten dat anderen meer van jezelf zullen zien dan je soms zou willen. En toch zit daar de groei. Wie de leiding neemt, zal op z’n smoel gaan. Omstanders zien altijd meer dan je denkt en soms meer dan je wilt. En dan het harde werk van erkennen dat het zo is, het niet overschreeuwen, de handen open en zeggen: inderdaad, zo is het. Vergeef me. Jezelf leren vergeven. En het zien als de enige weg om steeds beter te passen in de rol die de Eeuwige je al had toegedacht in het grote spel van het doorbreken en zichtbaar worden van het Goede op aarde.

Het is een beetje abstract mogelijkerwijs, wat erin resulteert dat je als lezer of luisteraar zelf de associaties moet doen. Maar ja, dat zijn vaak ook de beste. Alleen jij kunt weten waar het connect aan jouw leven toch? Ik heb wel ideeën over hoe het dat doet aan het mijne.

Tot zover vanochtend. Voor vandaag: vrede gewenst. En alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.