Lazarus staat op | Heeft er nog iemand de leiding?

Heeft er nog iemand de leiding? – PopUpGedachte dinsdag 6 juli 2021

We hebben ons vrij succesvol ontworsteld in ons leven aan allerlei vormen van gezag. In elk geval hier in Nederland, misschien wel uberhaupt in het Westen. De kerk heeft geen noemenswaardige zeggenschap meer over ons leven, onderwijs is een gesprek met een docent waarbij zij of hij jou moet coachen op jouw route in het leven, op politici wordt wel gestemd maar ze worden heus niet vertrouwd en de politie is een vriendelijke groep geüniformeerde dienders van de samenleving geworden en als ze dat niet zijn, dan zullen ze ervan lusten. Mijn ouders waren automatisch ‘u’, de mensen die ik nu met ‘u’ aanspreek moet je met een lantaarntje zoeken.

We hebben ons vrij succesvol ontworsteld aan allerlei gezag. En logisch en zinnig en hoog tijd dat we mondig werden en dergelijke, maar wat we ook moeten constateren, is dat het nogal vermoeiend is. Als niemand gezag meer heeft, moet ik het dus ook zelf bepalen. We klagen over een visieloze Rutte, maar ik bedenk me vandaag dat we de instituten, organisaties en leiders met visie behoorlijk aan de kant hebben gezet. Met reden, we wilden vrij zijn en terecht wellicht. Maar dan krijg je dus een soort technocratie in plaats van leiderschap, een land waarin zoveel mogelijk moet kunnen ten koste van zo weinig mogelijk. En de kwetsbaren in de samenleving lijden daaronder. Want er was geen visie voor hen.

Ik moet hieraan denken als ik vandaag lees over Jezus en zijn tijdgenoten. De Rabbi ziet de eindeloze hoeveelheid mensen die naar hem komt luisteren en verzucht iets.

Bij het zien van die menigte mensen werd Hij door medelijden bewogen, omdat ze afgetobd neerlagen als schapen zonder herder. Toen sprak Hij tot zijn leerlingen: 'De oogst is wel groot, maar arbeiders zijn er weinig. Vraagt daarom de Heer van de oogst arbeiders te sturen om te oogsten.'

Ik weet niet zo goed wat er geoogst moet worden, maar afgetobt als schapen zonder herder. Het is een tikje beledigend naar onszelf om ons daarmee te identificeren maar het punt dat gebrek aan leiderschap ook doodvermoeiend is, dat is op z’n minst interessant om te beseffen. Wie het zelf allemaal wil doen, moet het uiteindelijk ook zelf allemaal doen. En raakt moe, uit evenwicht, dolend. Dat is niet al te moeilijk om in onze samenleving te herkennen met z’n burn-outs, anti-depressiva en ongenoegen (in één van de gelukkigste of meest welvarende landen ter wereld).

Misschien is de tweede lezing van vandaag over Jakob, die worstelt bij de Jabbok, wel een key. Jakob is een selfmade man. Hij pakt wat hem toekomst en laat de verliezers in woede achter. Hij meent er recht op te hebben en fikst het. Maar nu is hij bang, hij  moet z’n waarschijnlijk woedende broer onder ogen komen. En in de nacht komt niet z’n broer, maar God zelf hem opzoeken en er ontstaat een gevecht. Jakob wint ook van God, zoals hij wint van mensen. Maar als de Eeuwige dan ook weg wil, net als z’n broer en oom, laat Jakob hem niet gaan.

Toen zei de ander: ‘Laat mij gaan, het wordt al dag.’
Maar Jakob zei: ‘Ik laat u niet gaan tenzij u mij zegent.’

Jakob erkent leiderschap. Van z’n broer hoefde hij geen zegen, van z’n vader ontfutselde hij de zegen met bedrog, van zijn oom pakte hij wat hij pakken kon. Selfmade man wil nu een zegen want zonder gaat het niet. Iemand die zegt: ik zie je, ik heb plezier in je, ik hou van je en zal bij je zijn.

Wie zich heeft ontworstelt aan alles, vraagt zich af wat goed is. Wie er nog mag zeggen tegen je: ik zie je, ik heb plezier in je, ik hou van je en zal er zijn. Daarvoor moet je op een gegeven moment toch weer klein worden. Al is het maar even. Niet gemakkelijk voor de bevrijde mens. Maar essentieel.

Tot zover vanochtend. Een hele goede dinsdag gewenst en vrede, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.