Lazarus staat op | Doodgewone antwoorden

Goedemorgen en van harte welkom bij een nieuwe PopUpGedachte, ofwel Lazarusstaatop. Elke werkdag schrijf ik ’s ochtends vroeg voordat de dag begint een overweging, geinspireerd op de bijbellezingen van de dag. Associatief, onaf, een manier om even stil te staan bij de grote vragen.

Doodgewone antwoorden – PopUpGedachte maandag 16 maart 2020

De wereld is veranderd, sinds de laatste PopUpGedachte vrijdag. Het kan hard gaan in een weekend. Rondom ons gaan landen op slot, scholen zijn vandaag op slot. En gisteravond om zes uur gingen de café’s al dicht om voorlopig helemaal niet meer open te gaan. Vreemde, nieuwe wereld.

Er grijpt een ziekte spectaculair om zich heen en dat doet nogal veel met ons allemaal. Momenten van wanhoop, voor jezelf, voor een kwetsbare geliefde, voor de kwetsbare vluchteling die een onvoorstelbaar veel donkerdere tijd tegemoet gaat, momenten van fascinatie, want het is niet saai, dat zeker niet, momenten van hoop omdat er mensen zulke fantastisch lieve dingen bedenken én uitvoeren, momenten van angst voor dat wat ons nog te wachten kan staan. Van alles.

In de lezing van vandaag gaat het over een zieke en het zette me aan het denken. Het gaat over een zieke Syriër. Geen vluchteling, wel in nood, niet arm en behoeftig, maar machtig. Syrië, het grote machtige rijk vlak naast Israël, zendt een vertrouweling van de koning naar Israël met de vraag aan de koning om de man even te genezen van huidvraat, een huidaandoening doe ook nog eens erg besmettelijk zou kunnen zijn. De koning schrikt zich kapot, want zoekt Syrië ruzie? Zoeken ze een aanleiding om oorlog te voeren?

Maar nee, de man komt voor de profeet, zo weet de profeet en Elisa laat hem bij zich komen. Dan gebeurt er dit

Toen ging Naäman met zijn paarden en wagen op weg en hield stil voor het huis van Elisa. Deze zond iemand met de boodschap: Was u zevenmaal in de Jordaan, dan zal uw huid weer gezond worden en zult gij gereinigd zijn. Toen werd Naäman boos en ging heen. Hij zei: “Ik had gedacht: hij zal naar buiten komen en voor me gaan staan. Dan zal hij de Naam van de Heer zijn God aanroepen, met zijn hand over de plek strijken en de ziekte wegnemen.
Zijn de Abana en de Parpar, de rivieren van Damascus, soms niet beter dan al de wateren van Israël?
Kan ik mij daarin niet wassen om gereinigd te worden?”  Hij keerde zich om en ging verontwaardigd heen. Maar zijn dienaren gingen naar hem toe en zeiden: “Vader, gesteld dat de profeet u iets moeilijks opgedragen had, dan had gij het toch ook gedaan? Waarom dan niet, nu hij u zegt, dat ge u maar hoeft te wassen om weer rein te worden?”

Briljante verhaalwending. Als hij iets moeilijks had opgedragen, dan had u het toch ook gedaan? En ja hoor, de Syriër Naäman baadt zich, wordt gezond, realiseert zich dat er in Israël werkelijk contact is met de grootse Godheid van de planeet en knielt neer.

Dat zinnetje van die dienaren, in tijden van ziekte. Stel dat iemand u iets moeilijks had opgedragen, dan had u het toch ook gedaan. Er komen bij de Eeuwige, als het gaat om genezing, maar ook om geluk en wijsheid, nooit heel veel tierelantijnen aan te pas. Behalve de offers dan, dat is bizar. Extreem ook. Toch is het nog niets vergeleken met de extreme praktijken van veel oergodsdiensten van mensenoffers, seksuele uitwisselingen rondom de godheid, etcetera. De Joodse godsdienst was en is op een bepaalde manier heel clean. Het heilige der heilige is leeg, er wordt niet met afgodsbeelden gesjouwd, er zijn geen rare voorschriften waarmee je God de hele tijd te vriend moet houden anders wordt-ie boos. Het is iets anders. Het is eenvoudiger. Het is meer down-to-earth. En de vraag is even of dat ons iets kan leren.

De profeten zeggen eigenlijk steeds dit: we snappen de behoefte aan spektakel, aan bijzondere godsdienstige uitspattingen, aan bidden en aan handen heffen en aan offeren – want dat voedt het gevoel dat je werkelijk iets doet, dat het een beetje pijn doet, wie tot het gaatje gaat in sport verwacht er iets voor terug qua verbetering van lijf, kwaliteit in die sport, meer dan een ander die maar wat aanmoddert. Maar zeggen de profeten: het is eenvoudiger dan dat in de godsdienst. De eenvoud van recht doen, eerlijk zijn, de ander behandelen zoals jezelf behandeld zou willen worden, rechtvaardigheid – intermenselijk, in relatie tot de planeet, dat soort dingen.

Overvalt je iets extreems? Ga gewoon het goede doen. De bijdrage van de dienaren van Naäman is wel instructief. Ook in deze tijden. Als men iets moeilijks van je had gevraagd had je het ook gedaan, toch? Nu is het eenvoudig. Waarom niet. De Eeuwige is altijd eenvoudig. En dat heeft altijd ongedachte gevolgen. Dus waarom ook niet.

Tot zover de PopUpGedachte van vanochtend. Een hele goede maandag gewenst in deze ongewone omstandigheden. Zegen, vrede en alle goeds.

(Ps. Nog twee dagen op rikko.nl – check het hier)

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.