Lazarus staat op | Naakt

Naakt – PopupGedachte vrijdag 12 februari 2021

Als je bang bent voor een publiek waar je voor moet spreken, moet je ze naakt voor je zien, zeggen sommigen. Ik heb dat nooit helemaal begrepen. Het lijkt me allemaal bijzonder afleidend, een zaal vol naakte mensen. Het komt misschien omdat ik niet zo vaak voor een zaal sta met strakgeklede mensen in pak met zo’n rimpel boven hun neus. Misschien dat het bij een sollicitatiegesprek wel zou werken. Dat er drie mensen achter een tafel zitten, stropdas, mantelpak, dat idee. En dat je dat even wegdenkt, blijken het gewoon mensen die ook in de sneeuw spelen, schaatsen gaan zoeken als er ijs ligt en met hun kinderen met de autootjes spelen.

Er is iets met naaktheid. Er zijn er die het tot levensvorm hebben verheven, de naturisten. Voor de meesten is naaktheid verder beperkt tot de binnenkamer, eventueel de sauna. Hangt er soms schaamte omheen, snel de gordijnen dicht. Hier in Amsterdam wat minder, iedereen kijkt toch bij elkaar naar binnen, maar verder is het een privé-zaak. En dat zal niet anders zijn geweest in Bijbelse tijden, misschien nog wel een heel stuk ingewikkelder, die naaktheid. En toch zijn de eerste mensen in de verhalen naturisten en het is niet eens hun keuze.

Waarom, vraag ik me vandaag af? Het is zo’n totaal bekend verhaal, dat je niet meer je afvraagt waarom die twee naaktliepen, waarom die eerste vertellers van de verhalen van de schepping elkaar vertelden dat de mens naaktliep en dat dit volkomen vanzelfsprekend was.

Misschien dat ik het teveel lees vanuit onze westerse cultuur, die wat meer geobsedeerd is met kleding dan de natuurvolken, maar naaktheid is een teken van vertrouwen. Echte naaktheid dan. Niet de naaktheid van de billboards, of de naaktheid van de porno. De naaktheid van partners die elkaar leren kennen, de naaktheid van ouders en hun kleine kinderen. Zelfs de naaktheid van de sauna is een teken van vertrouwen – al is dat een ander vertrouwen. De naaktheid van de sauna gaat niet over kwetsbaarheid maar over een ander normaal, tenminste ik denk dat Rutte dat zo zou noemen. Een ander normaal. En ik vond het een bijzonder prettige gewaarwording dat het gewoon kon. Dat je iets wat in de ene ruimte niet normaal is in een andere ruimte volkomen normaal vindt. Fascinerend.

Naaktheid is vertrouwen. Wat willen die oude verhalen? Wat wil dat beeld van een naakte man en vrouw, die wonen in een onontgonnen aarde in een hof van Eden? Dat beeld wil ons zeggen dat er vertrouwen is tussen de Eeuwige en de mens, als tussen partners die elkaar al zo lang kennen dat elkaars lichaam net zo vertrouwd is als het eigen. Dat het gek zou zijn als de één zich vlug zou bedekken voor de ander. Dan is er iets aan de hand.

En natuurlijk gebeurt er dan van alles in de relatie tussen God en mens, zo begint het verhaal zich te ontrollen. De openingsscène is de tuin, de naaktheid, het vertrouwen, in akte 1 gaat het mis in het vertrouwen en de rest van het stuk, alle bedrijven van Genesis 2 tot en met vandaag zijn keuzes die volgen op keuzes, pogingen tot herstel en doorwerkende vertrouwensbreuken, therapeutische momenten van samenzijn en nieuwe leefregels om het toch met elkaar uit te houden, paniek of het ooit nog goedkomt en steeds weer een nieuwe start.

Het begon met vertrouwen. Wanneer vind ik dat weer? Mijn eigen naaktheid tegenover de Eeuwige. Niets verborgen, geen show, geen stropdas maar ook geen coole nonchalance. Naakt, ontspannen, de adem van de ander op je huid, omdat je weet dat het goed is. En je ook wel weet dat de ander je kent en dat dit wederzijds is. Dat verlangen is de basis van wat christelijke spiritualiteit is – of zou mogen zijn.

Tot zover de PopUpGedachte van vandaag. Een serie scheppingsverhalen waren het deze week. Afwachten wat maandag weer brengt. In elk geval weer een nieuwe PopUpGedachte. En voor vandaag vrede gewenst en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.