Lazarus staat op | De opbrengst van het land

De opbrengst van het land - PopUpGedachte vrijdag 18 maart 2022

De opbrengst van het land is in gevaar. De graanschuur van Europa wordt belegerd en gebombardeerd. In het Westen zijn we bang voor wat dit gaat betekenen, in de armere delen van Afrika ondervindt men nu al de gevolgen. Er gaat iets mis met de opbrengst van het land, of van onze hand. 

Ik ben deze dagen in Bosnië, ik maak deze PopUpGedachte in de keuken van een appartementje in hartje Sarajevo. Die prachtige stad die drie jaar lang werd belegerd. Overal zijn nog de sporen van oorlog - zichtbaar. En nog veel meer onzichtbaar. En dan zijn er nu hier overal nog mensen die gevlucht zijn uit landen waar oorlogen zijn gevoerd, uit Syrië, Afghanistan, Pakistan. Waar jonge mensen op pad worden gestuurd naar Europa of uit eigen beweging gaan, omdat het er veiliger is en vaak omdat ze er dan een leven op kunnen bouwen en dat wat ze verdienen kunnen delen met de mensen thuis. Thuis in Pakistan, Afghanistan of Syrië. Europa heeft zichzelf echter op slot gegooid. Er komt niemand in, dat is het devies hier aan de grens. High-tech vluchtelingenjacht, drones, warmtezoekers, honden. Er kloppen mensen aan de deur, onze deur. Maar de deur is bewaakt. 

Ik moet eraan denken bij het lezen van de tekst vanochtend. En omdat ik hier zit, dat kan er ook iets mee te maken hebben. Dit staat er vanochtend:

Er was eens een landheer die een wijngaard aanlegde en hem omheinde. Hij groef er een kuil voor de wijnpers en bouwde een uitkijktoren. Toen verpachtte hij hem aan wijnbouwers en ging op reis. Tegen de tijd van de druivenoogst stuurde hij zijn knechten naar de wijnbouwers om zijn vruchten in ontvangst te nemen. Maar de wijnbouwers grepen de knechten, ze mishandelden er een, doodden een ander en stenigden een derde. Daarna stuurde de landheer andere knechten, een grotere groep dan eerst, maar met hen deden ze hetzelfde. (NBV 21, Matteüs 21: 33-36)

Wat was de tijd van de oogst? Jezus, die dit verhaal vertelt, zal het hebben over de profeten die opriepen tot de ware liefdevolle dienst aan de Eeuwige; onderlinge zorg, liefde voor de outsider, zorg voor het land, eerlijkheid, God liefhebben en de naaste als zichzelf. Dat zou de opbrengst van het land moeten zijn. Maar die stemmen werden in de geschiedenis regelmatig op de grofst mogelijke manier gecanceld. 

Wie waren de dienaren in in het afgelopen decennium? Die aan de deur klopten, gezonden om de opbrengst van het land in ontvangst te nemen? Waren dat onze belastingambtenaren? Waren dat dominees en priesters met de collectezak? Of waren het - en ik weet het, ik interpreteer het naar me toe, maar de situatie hier dringt zich zo meedogenloos aan mij en aan deze tekst op - misschien de mannen, vrouwen en kinderen uit Syrië, Afghanistan, Pakistan, uit Congo, Sierra Leone en waar dan ook vandaan? 

Europa riep dat het er te veel waren, zoveel opbrengst van het land kon de eigenaar van het land niet vragen. Zoals er altijd protest is tegen belastingen. Het is teveel. Dus wordt er ook nog vandaag de één aan de Europese grens stelselmatig mishandeld, een tweede gedood, een derde met stenen bekogeld. Maar wat als zij kwamen voor de opbrengst van het land, dat wij niet bezitten, maar slechts in beheer hadden gekregen? In de tekst wordt de wijngaard gesloopt en aan andere beheerders gegeven. Waar zit het licht dan? 

De man van Nazareth is na zijn dood, begonnen aan een beweging van de wijngaardlozen, van zwervers zonder thuis, die her en der aankloppen en leven van wat God hen geeft. Ze delen het onderling, als voorbeeld van een leven dat ooit bedoeld was en ooit zal zijn. Een beweging van zwervers in deze dagen, als we tijd doorbrengen met mensen onderweg - zoals zovelen dat in Nederland doen met hen die maatschappelijk aan de randen zijn geraakt, of dat nu in AZC's is of woonwijken, in verpleeghuizen of gevangenissen - dat samen zwerven alsof de wereld niet ons thuis is, maar wel ons gegeven is om te leven, dat is de beweging die Christus inzet.

We zijn niet automatisch Europa of tegenstanders van Europa, we zijn geboren met paspoort dat alle deuren opent of zonder paspoort dat alle deuren opent - en uitgenodigd om samen te zwerven in een wereld die zo hard liefde en delen nodig heeft. Ook als alles of misschien wel juist als alles onzekerder wordt in wat we altijd beschouwd hebben als ons veilige thuis. 

Tot zover vanochtend. Een hele goede vrijdag gewenst, en vrede - waar je ook bent - en alle goeds.  

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.