Lazarus staat op | Leren luisteren

Leren luisteren – PopUpGedachte woensdag 15 september 2021

‘Je moet eens leren luisteren!’ roept een gefrustreerde leraar, juf, vader, moeder. Wat betekent dat het tijd wordt dat je gehoorzaamt. Er ligt weer koffie over de vloer, de auto heeft een deuk te pakken, het raam is toch kapotgegaan, de was is verkleurd en er was nog zo gezegd: let op de kleuren en het eten is niet te hachelen, want je was weer eens eigenwijs in het door elkaar husselen van ingrediënten. Je moet eens leren luisteren, oftewel gehoorzamen, oftewel uitvoeren en doen wat er gezegd wordt.

Er is nog een ander luisteren. Een leren luisteren waar je muziekleraar het over heeft of de haptonoom of een natuurmens. Leren luisteren naar dat wat niet zomaar te horen is. Die boventonen in de muziek, de verschillende signalen van je lichaam en de geluiden van het bos. Ze geven zich niet zomaar gewonnen, die geluiden. Om ze te horen moet je stilvallen en is er oefening nodig. En áls je ze dan hoort, gaat er een nieuwe wereld open. Er is meer dan voor ogen is – of eigenlijk voor oren. Nieuwe geluiden, nieuwe dimensies, een nieuwe diepte aan de werkelijkheid. Leren luisteren. Ook dat is soms leren gehoorzamen – zoals het lichaam dat vraagt, dat je leert luisteren naar de signalen. Zoals ook wijs is in de natuur: dat je leert luisteren en je de juiste conclusies trekt als de vogels stilvallen en het rommelt in de verte. Leren luisteren naar de verborgen stemmen.

Vandaag schrijft Paulus in een brief over Jezus van Nazareth en hij zegt: “Broeders en zusters, in de dagen van zijn sterfelijk leven heeft Christus onder luid geroep en geween gebeden en smekingen opgedragen aan God, die Hem uit de dood kon redden. Hoewel Hij zijn Zoon was, heeft Hij moeten lijden, en zo heeft Hij gehoorzaamheid geleerd. En toen Hij naar de uiteindelijke volmaaktheid gevoerd was, werd Hij voor allen die Hem gehoorzamen een bron van eeuwige redding.”
 
Gaat dit nou om de gefrustreerde gezagsdrager die zegt tegen de eigenwijze onderdaan: je moet eens leren luisteren! Of is het de stem achter de werkelijkheid, die niet in eerste instantie gehoord wordt, maar voor wie stilvalt en oplet – dat daar een stem te horen is, geluiden, een dimensie. Zoals je na intens luisteren opeens kunt horen dat in een muziekstuk een fagot op de achtergrond een eigen partij heeft ingezet – en met dat je het hoort, klaart het gezicht op en zie je het voor je, de fagot. De klank heeft eigenheid gekregen en nieuwe diepte – het is niet meer de brei van muziek en klanken, maar elk heeft een plek gekregen.

In de pijn en het lijden heeft de Zoon, de Messias, de Geïnspireerde, gehoorzaamheid geleerd. Hij heeft leren luisteren als een muzikant heeft leren luisteren. De Eeuwige zoekt geen slavenmoraal van mensen die maar dom gehoorzamen. Sterker nog; de rabbi heeft in zijn leven – juist omdat hij heeft leren luisteren – heel veel kritiek op mensen die menen het goed te doen door maar dom te luisteren naar voorschriften en geboden. Daarmee slaan ze zomaar de plank mis, sluiten de verkeerde mensen buiten, denken het goed te doen, maar zijn van binnen dor en doof. Het gaat over een ander luisteren.

Het is als degene die herstelt van een burn-out en nu een andere stem hoort, altijd. Een stem die vraagt om aandacht en die tot de eigen schade te lang genegeerd is. Soms is die stem zo waardevol dat men de burn-out er zelfs om is gaan waarderen, hoe moeilijk het ook was. Maar het leerde je luisteren, naar een andere dimensie in de werkelijkheid. De stem van de man van Nazareth, of het geluid van de man van Nazareth is te horen voor de geoefende oren. Het geeft zichzelf niet zomaar prijs, er zijn leraren nodig om beter te leren horen – en soms is het onontkoombaar om met je hoofd tegen de muur te lopen of het lijden binnen te stappen dat blijkbaar onderdeel is van je route – en dan is daar de roep, de stem, voor jou persoonlijk.
Leren luisteren is een prachtige kunst. Voor de vrije vogel kan het op de zenuwen werken, maar de natuurmens weet wat het betekent om te moeten leren luisteren. Het verdiept het leven op allerlei manieren.

Tot zover vanochtend. Een hele goede woensdag gewenst, meer popupgedachtes te vinden op lazarusstaatop.nl en voor nu: vrede gewenst, en alle goeds.

Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.